ผมตอบตามความเห็นที่ประสบมานะครับ
ผมเชื่อว่าตามหลัง และตามหลังนานด้วย สิ่งที่จีนทำตอนนี้คือ Copy แต่จีนยังไม่มีศักยภาพโดยรวมที่จะรังสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆ
เพราะว่า ต้องดูพื้นฐานก่อนว่า นวัตกรรมที่เป็นต้นกำเนิดของเทคโนโลยีเกิดมาจากอะไร?
ทุ่มงบเป็นถังๆ แล้วอยู่ดีๆ ก็เกิดไอเดียมา เพื่อมาพัฒนาต่อยอดเป็นนวัตกรรม เป็นเทคโนโลยีเปลี่ยนโลกหรือไม่?
ผมว่ากระบวนการเกิด ไอเดีย นวัตกรรม และ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ไม่ได้เริ่มแบบนั้นนะครับ

หากใครอยู่ในสายวิจัย หรือสายเทคแนวหน้า คงมักจะได้ยินพวกคำว่า นวัตกรรม (Innovation)
หรือ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี (Technological breakthrough) อยู่บ่อยๆ
แล้วพวกนี้ก็มักเกิดในกลุ่มประเทศโลกที่ 1 มากกว่า แต่ก็จำกัดวงอยู่ในกลุ่มโลกที่ 1 บางประเทศ
เช่น สหรัฐฯ ยุโรปตะวันตก ออสเตรเลีย แคนาดา ญี่ปุ่น หรือ เกาหลี ฯลฯ

แต่ก็มีกลุ่มประเทศโลกที่ 1 ก็กลับไม่ค่อยได้ยินการค้นพบ Technological breakthrough อะไรมากมาย
คำถามที่น่าสนใจคือทำไมหล่ะ? ทำไมแม้แต่ประเทศโลกที่ 1 เอง ไอเดีย นวัตกรรม และ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี
ก็ยังจำกัดวง หากไม่นับประเด็นเรื่องงบประมาณ?

ผมเชื่อว่าปัจจัยหลักและสำคัญในการเกิด ไอเดีย นวัตกรรม และ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี
คือปรัชญาสังคมในเรื่อง เสรีภาพ ใช่ครับ เรื่องโดยเฉพาะการเปิดกว้างเรื่องเสรีภาพในการพูดและวิจารณ์

ผมยกตัวอย่างจากประสบการณ์ที่ผมเคยข้องเกี่ยวงานวิจัยมาบ้างในไทย
ที่ถึงแม้ในการวิจัย ทุกคนมักจะเรียนกันมาเรื่องการถกเถียงแบบ Socratic Method แต่กลับไม่สามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้จริงในบริบทสังคมที่เป็นอยู่
สิ่งที่ผมพบบ่อยมาก คือ ผู้น้อย แทบไม่สามารถวิจารณ์งานของผู้ตำแหน่งสูงกว่า หรือผู้อาวุโสกว่าได้เลย
และความเห็นของคนกลุ่มนี้สามารถ outweigh ความเห็นผู้อาวุโสน้อยกว่าได้ทีหลายคนเลยทีเดียว ถึงแม้ว่าจะมีความเชี่ยวชาญไม่แพ้กัน
กลายเป็นว่า สมอง 1 สมอง ชนะ สมองอีกเป็นร้อยๆ ได้ แน่นอนครับ โอกาสในการได้ไอเดียใหม่ๆ ที่จะเป็น Innovation ก็ย่อมลดน้อยลงไป

ซึ่งผมว่าก็สอดคล้อง เมื่อดูเทียบกับดัชนีเสรีภาพในการวิจารณ์ของกลุ่มประเทศโลกที่ 1 ข้างต้น ครับ กลุ่มที่เป็น Power House ของงานวิจัย
มักมีดัชนีเสรีภาพสูงกว่าประเทศอื่นมากๆ รวมถึงมากกว่ากลุ่มประเทศโลกที่ 1 ด้วยกันเองที่ไม่ค่อยมีงานวิจัย
ฉะนั้น จีน หรือไม่ว่าประเทศใด สังคมใดก็ตาม ที่จะก้าวขึ้นแท่นผู้นำด้าน Innovation หรือต้องเปิดวัฒนธรรมให้มีเสรีภาพในการวิพากษ์วิจารณ์ก่อน
ผู้คนจึงจะแสดงออกและตกผลึกไอเดียใหม่ๆ แล้วจึงจะสามารถสร้างระบบเพื่อเก็บเกี่ยวไอเดียจากประชากรในสังคมนั้นๆ ได้
แล้วสุดท้ายจึงนำมาพัฒนาใช้เป็น ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีใหม่ๆ ครับ