วันก่อนผมวิ่งออกกำลังกายตอนเช้า บังเอิญมีรถสวนมา
ผมเลยกระโดดขึ้นฟุตบาท ซึ่งก็เหมือนกับที่อื่นๆในไทย
คือผุพัง เดิน-วิ่งไม่ได้ ผลคือล้มไถลไปกับพื้น
ปรากฎว่าเกิดแผลถลอกที่เข่าขึ้น ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางราวหนึ่งนิ้ว
ผมเป็นคนหนึ่งที่สนใจเรื่องแผลมาตลอด
ตอนเด็กๆ ผมชอบขี่จักรยานเวลาล้มก็จะมีแผลถลอกขนาดใหญ่
ผมก็เอาทิงเจอร์ใส่บ้าง ยาแดงบ้าง เอาสมุนไพรพอกบ้าง
จนถึงติดปลาสเตอร์ ผลคือแผลลึกลง กลายเป็นแผลใหญ่
ใช้เวลาเดือนเศษกว่าจะหาย
ตอนที่เรียนหมอ มีกล่าวถึงเรื่อง wound healing ในคอร์ส
ศัลย์เหมือนกัน ราวๆ 1 ชั่วโมง ส่วนใหญ่เป็นเรื่องของแผลผ่าตัด
หรือแผลโดนมีดบาดนั่นแหละครับ แต่ไม่มีเรื่องแผลถลอก
แม้แต่ตามวารสารก็ไม่ค่อยมีพูดถึงแผลถลอก
ส่วนวิธีการทำแผลถลอกนั้นยิ่งไม่เคยมีสอน ส่วนใหญ่
แอบดูพยาบาลทำแล้วก็ทำตาม ส่วนใหญ่ก็จะหายใน
14-21 วันนั่นแหละครับ
วิธีการมาตรฐานก็คือขูดทุกอย่างที่ขวางหน้า เช่นเนื้อเหลืองๆ
สะเก็ดต่างๆ เราทราบว่าแผลจะหายจากขขอบประมาณวันละ 1 มม.
โดยการงอกของเซลล์ผิวหนัง ดังนั้นถ้าแผลขนาด 14 มม. ก็จะ
หายใน 14 วัน? แต่ถ้าเป็นแผลเย็บ เราสามารถบายพาสให้เร็วขึ้น
โดยการเอาผิวหนังมาชนกัน เพื่อให้ระยะทางเป็นศูนย์
ผมเป็นคนที่เป็นแผลบ่อยมาก จึงหาทางเร่งสปีดให้แผลถลอกหายได้ใน 7 วัน
ขั้นแรก เราไม่ต้องรอให้เซลล์งอกจากขอบแผล
ผิวหนัง ไม่ได้ราบเรียบแบบที่คิด แต่มีรูขุมขนเต็มไปหมด
เวลาเป็แผลถลอก เราจึงไม่ต้องรอให้ขอบแผลหดเข้ามาในอัตรา 1 มม.ต่อวัน
แต่เซลล์ที่ยังเหลืออยู่ในรูขน สามารถงอกมาแทนได้เลย ในทางทฤษฎีแล้ว
แผลถลอกน่าจะหายได้ใน 2-3 วัน!
รูปขยายของผิวหนังและรูขุมขน
ขั้นตอนทางปฏิบัติ (ขออภัยที่ไม่ได้เก็บภาพตอนมีแผลใหม่ๆ)
1. ล้างแผลด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือ หรือน้ำผสมเบตาดีน
ถ้าไม่มีอะไรล้างน้ำขวดที่แพงๆ หรือแม้แต่น้ำก๊อกก็ล้างได้
ในการล้างนั้น ต้องล้างเอาฝุ่นสีดำๆ และวัตถุต่างๆ ออกให้หมดตั้งแต่วันแรก
อาจต้องล้างหลายๆลิตร หรือใช้บางอย่างช่วยขูดออกให้หมด เช่น
ใช้ผ้าก๊อซชุบน้ำถู
2. ทาเบตาดีน
ไม่ทาก็ได้ แต่ทาดีกว่า
3. ทาครีมหรือออยเมนต์
เป็น Must คือต้องทำ ที่ดีคือเบตาดีนครีม ซึ่งหาซื้อยากหน่อย
หรือครีมพวกคลอแรมซึ่งใช้ป้ายตาก็ได้
ในภาพคือราวๆ วันที่ 4 ซึ่งแผลใกล้หายแล้ว
(ผมต้องขออภัยที่ไม่มีภาพแต่แรก เพราะตอนแรกไม่ได้คิดจะรีวิว)
ทาขี้ผึ้งคลอแรมฯป้ายตา
หรือทาเบตาดีนครีม
ในภาพน่าจะเป็นวันที่ 5
4.ติดปลาสเตอร์ทับ
นี่ก็จำเป็น ใช้ปลาสเตอร์กันน้ำซึ่งมีขายตามร้านขายยาก็ได้
ถ้าให้ดีให้หาแผ่นใหญ่มากๆ ที่ปิดเลยขอบแผล แต่ถ้าไม่มีก็เอา
ปลาสเตอร์แผ่นเล็กๆ ปิดทับกันเหมือนฝาบ้านก็ได้ จนเลยขอบแผล
5.ทำแผลวันละครั้ง รอจนหาย
โดยสิ่งที่ห้ามทำคือห้ามขูดแผลเด็ดขาด แม้ดูเหลืองๆ น่าจะเป็นหนอง
การเป็นหนองก็เกิดได้ เพราะเวลาเข่าเราอัดกับปูน อาจมีสะเก็ดหนังตายเกิดขึ้น
ซึ่งเรารอให้มันหายไปเองจะดีที่สุด โดยรวมๆก็คือ ทำน้อย-ทาเบตาดีนและทาครีม-ติดปลาสเตอร์
เรามาดูภาพนี้ ราวๆวันที่ 3 ภาพนี้คือภาพที่สำคัญที่สุด
ในความเข้าใจของบุคลากรหลายๆคน ที่ดูเหลืองๆนั้นคือหนอง ซึ่งเขาก็จะขูดๆๆ
ทำให้แผลหายช้าลง เพราะจริงๆมันคือเซลล์ผิวหนังที่กำลังงอกขึ้นมา ซึ่งมันจะดูเหลืองๆ
พวกหนองอาจมีเคลือบๆบ้าง แต่ไม่ต้องสนใจมันมาก
การขูดเอาส่วนเหลืองๆออก นั้นคือความผิดพลาดสำคัญ ทำให้แผลพึ่งพาการหายจากการหดตัว
ของขอบแผล ซึ่งยาวนาน อาจถึง 21 วัน เดือนหนึ่งก็เคยเจอ
ที่ผมจะเน้นคือ การทำเยอะ เป็นบ่อเกิดของการแผลไม่หาย
แผลที่หายแล้ว
โดยสรุปคือ
ล้างหนัก - ขัดดินออกให้หมด - วันต่อมาทำน้อยๆ - ทาครีม -ปิดปลาสเตอร์จนมิด
ทำอย่างไรให้แผลถลอกหายในเจ็ดวัน ?
ผมเลยกระโดดขึ้นฟุตบาท ซึ่งก็เหมือนกับที่อื่นๆในไทย
คือผุพัง เดิน-วิ่งไม่ได้ ผลคือล้มไถลไปกับพื้น
ปรากฎว่าเกิดแผลถลอกที่เข่าขึ้น ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางราวหนึ่งนิ้ว
ผมเป็นคนหนึ่งที่สนใจเรื่องแผลมาตลอด
ตอนเด็กๆ ผมชอบขี่จักรยานเวลาล้มก็จะมีแผลถลอกขนาดใหญ่
ผมก็เอาทิงเจอร์ใส่บ้าง ยาแดงบ้าง เอาสมุนไพรพอกบ้าง
จนถึงติดปลาสเตอร์ ผลคือแผลลึกลง กลายเป็นแผลใหญ่
ใช้เวลาเดือนเศษกว่าจะหาย
ตอนที่เรียนหมอ มีกล่าวถึงเรื่อง wound healing ในคอร์ส
ศัลย์เหมือนกัน ราวๆ 1 ชั่วโมง ส่วนใหญ่เป็นเรื่องของแผลผ่าตัด
หรือแผลโดนมีดบาดนั่นแหละครับ แต่ไม่มีเรื่องแผลถลอก
แม้แต่ตามวารสารก็ไม่ค่อยมีพูดถึงแผลถลอก
ส่วนวิธีการทำแผลถลอกนั้นยิ่งไม่เคยมีสอน ส่วนใหญ่
แอบดูพยาบาลทำแล้วก็ทำตาม ส่วนใหญ่ก็จะหายใน
14-21 วันนั่นแหละครับ
วิธีการมาตรฐานก็คือขูดทุกอย่างที่ขวางหน้า เช่นเนื้อเหลืองๆ
สะเก็ดต่างๆ เราทราบว่าแผลจะหายจากขขอบประมาณวันละ 1 มม.
โดยการงอกของเซลล์ผิวหนัง ดังนั้นถ้าแผลขนาด 14 มม. ก็จะ
หายใน 14 วัน? แต่ถ้าเป็นแผลเย็บ เราสามารถบายพาสให้เร็วขึ้น
โดยการเอาผิวหนังมาชนกัน เพื่อให้ระยะทางเป็นศูนย์
ผมเป็นคนที่เป็นแผลบ่อยมาก จึงหาทางเร่งสปีดให้แผลถลอกหายได้ใน 7 วัน
ขั้นแรก เราไม่ต้องรอให้เซลล์งอกจากขอบแผล
ผิวหนัง ไม่ได้ราบเรียบแบบที่คิด แต่มีรูขุมขนเต็มไปหมด
เวลาเป็แผลถลอก เราจึงไม่ต้องรอให้ขอบแผลหดเข้ามาในอัตรา 1 มม.ต่อวัน
แต่เซลล์ที่ยังเหลืออยู่ในรูขน สามารถงอกมาแทนได้เลย ในทางทฤษฎีแล้ว
แผลถลอกน่าจะหายได้ใน 2-3 วัน!
รูปขยายของผิวหนังและรูขุมขน
ขั้นตอนทางปฏิบัติ (ขออภัยที่ไม่ได้เก็บภาพตอนมีแผลใหม่ๆ)
1. ล้างแผลด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือ หรือน้ำผสมเบตาดีน
ถ้าไม่มีอะไรล้างน้ำขวดที่แพงๆ หรือแม้แต่น้ำก๊อกก็ล้างได้
ในการล้างนั้น ต้องล้างเอาฝุ่นสีดำๆ และวัตถุต่างๆ ออกให้หมดตั้งแต่วันแรก
อาจต้องล้างหลายๆลิตร หรือใช้บางอย่างช่วยขูดออกให้หมด เช่น
ใช้ผ้าก๊อซชุบน้ำถู
2. ทาเบตาดีน
ไม่ทาก็ได้ แต่ทาดีกว่า
3. ทาครีมหรือออยเมนต์
เป็น Must คือต้องทำ ที่ดีคือเบตาดีนครีม ซึ่งหาซื้อยากหน่อย
หรือครีมพวกคลอแรมซึ่งใช้ป้ายตาก็ได้
ในภาพคือราวๆ วันที่ 4 ซึ่งแผลใกล้หายแล้ว
(ผมต้องขออภัยที่ไม่มีภาพแต่แรก เพราะตอนแรกไม่ได้คิดจะรีวิว)
ทาขี้ผึ้งคลอแรมฯป้ายตา
หรือทาเบตาดีนครีม
ในภาพน่าจะเป็นวันที่ 5
4.ติดปลาสเตอร์ทับ
นี่ก็จำเป็น ใช้ปลาสเตอร์กันน้ำซึ่งมีขายตามร้านขายยาก็ได้
ถ้าให้ดีให้หาแผ่นใหญ่มากๆ ที่ปิดเลยขอบแผล แต่ถ้าไม่มีก็เอา
ปลาสเตอร์แผ่นเล็กๆ ปิดทับกันเหมือนฝาบ้านก็ได้ จนเลยขอบแผล
5.ทำแผลวันละครั้ง รอจนหาย
โดยสิ่งที่ห้ามทำคือห้ามขูดแผลเด็ดขาด แม้ดูเหลืองๆ น่าจะเป็นหนอง
การเป็นหนองก็เกิดได้ เพราะเวลาเข่าเราอัดกับปูน อาจมีสะเก็ดหนังตายเกิดขึ้น
ซึ่งเรารอให้มันหายไปเองจะดีที่สุด โดยรวมๆก็คือ ทำน้อย-ทาเบตาดีนและทาครีม-ติดปลาสเตอร์
เรามาดูภาพนี้ ราวๆวันที่ 3 ภาพนี้คือภาพที่สำคัญที่สุด
ในความเข้าใจของบุคลากรหลายๆคน ที่ดูเหลืองๆนั้นคือหนอง ซึ่งเขาก็จะขูดๆๆ
ทำให้แผลหายช้าลง เพราะจริงๆมันคือเซลล์ผิวหนังที่กำลังงอกขึ้นมา ซึ่งมันจะดูเหลืองๆ
พวกหนองอาจมีเคลือบๆบ้าง แต่ไม่ต้องสนใจมันมาก
การขูดเอาส่วนเหลืองๆออก นั้นคือความผิดพลาดสำคัญ ทำให้แผลพึ่งพาการหายจากการหดตัว
ของขอบแผล ซึ่งยาวนาน อาจถึง 21 วัน เดือนหนึ่งก็เคยเจอ
ที่ผมจะเน้นคือ การทำเยอะ เป็นบ่อเกิดของการแผลไม่หาย
แผลที่หายแล้ว
โดยสรุปคือ
ล้างหนัก - ขัดดินออกให้หมด - วันต่อมาทำน้อยๆ - ทาครีม -ปิดปลาสเตอร์จนมิด