หลังจากได้ดูหนังเรื่อง "ร่างทรง" ที่เพิ่งเข้าฉาย ตัวผู้เขียนและเพื่อน ๆ จึงได้ใช้เวลาพูดคุยถกเถียงกันเกี่ยวกับเรื่องราวทั้งหมด รวมถึงประเด็นต่าง ๆ ที่น่าสนใจ และได้ทำบทวิเคราะห์นี้ออกมา โดยหวังว่าอาจช่วยไขข้อข้องใจในบางส่วน และเมื่อได้มีโอกาสไปดูอีกรอบ อาจทำให้เข้าใจเนื้อเรื่องได้มากขึ้น

นับจากบรรทัดนี้ไปถือเป็นการเปิดเผยเนื้อหาสำคัญของตัวหนัง

ที่หนังบอกชัด ๆ เลยคือบรรพบุรุษของตระกูล “ยะสันเทียะ” เคยฆ่าตัดคอคนมากมาย แถมลูกหลานยังทำกรรมชั่วไว้ไม่จบไม่สิ้น ทั้งเผาโรงงานเอาประกัน ฆ่าสุนัขเอาเนื้อมากิน จึงเป็นที่มาของทฤษฎีต่อจากนี้ ที่อาจช่วยอธิบายเหตุการณ์ต่าง ๆในหนังที่ยังคลุมเครืออยู่ได้

"ทฤษฎีแรงอาฆาตต่อตระกูลยะสันเทียะ"

เกริ่นนำ
-ตระกูลยะสันเทียะโดนสาป สถานที่ทำพิธีสาปแช่งคือโรงงานร้างของตระกูล ดูจากต๊กตาที่พบที่นั่น
-ตระกูลป้านิ่มป้าน้อยถูกปกป้องโดยย่าบาหยัน
-ย่าบาหยันเลือกป้าน้อยเป็นร่างทรง แต่ป้าน้อยไม่ยอม ทำทุกวิถีทางให้ป้านิ่มได้เป็นแทน
-ป้านิ่มจึงได้เป็นร่างทรงย่าบาหยันแทน
-ป้าน้อยแต่งงานกับวิโรจน์ ลูกชายของตระกูลยะสันเทียะ
-มิ้ง ลูกสาวป้าน้อย มีสายเลือดของทั้ง 2 ตระกูล
-คำสาปต้องการเล่นงานมิ้ง ซึ่งเป็นคนสุดท้ายที่มีสายเลือดตระกูลยะสันเทียะ
-ย่าบาหยันสามารถปกป้องมิ้งได้ แต่มิ้งต้องสืบทอดร่างทรง
-มิ้งเป็นร่างทรงไม่ได้ เพราะมีพฤติกรรมไม่เหมาะสม กินเหล้า แถมผิดผีไปมีอะไรกับพี่ชายตัวเอง
-คำสาปเล่นงานมิ้งในที่สุด
-แต่ป้านิ่มเป็นคนเดียวที่สามารถใช้พลังย่าบาหยันช่วยมิ้งได้ ตราบใดที่ยังศรัทธาอยู่

หนังเริ่มขึ้น
-เมื่อถึงเวลาที่เหมะสม ย่าบาหยันควรย้ายร่างจากป้านิ่มมาเข้ามิ้ง เป็นการสืบทอดร่างทรง
-แต่เนื่องจากพฤติกรรมของมิ้ง ย่าบาหยันจึงเห็นว่ามิ้งไม่เหมาะจะเป็นร่างทรง ก็เลยไม่มาเข้า
-ร่างของมิ้งตอนนี้จึงเป็นร่างที่ว่าง ซึ่งเปรียบเสมือน “รถที่เสียบกุญแจคาไว้”
-วิญญาณทั้งหลายเริ่มสื่อสารกับมิ้ง บอกให้ไปเก็บสิ่งของต่าง ๆ มาไว้ในบ้าน
-การที่มิ้งเก็บของมา คือการเชื้อเชิญให้วิญญาณที่มากับของนั้น เข้ามาสิงร่าง 
-วิญญาณเร่ร่อนมากมาย ทั้งเด็กทั้งคนแก่ ทยอยเข้าสิงร่างมิ้ง 
-วิญญาณที่เป็นเจ้ากรรมนายเวร(คนที่โดนฆ่าตัดคอ คนที่โดนเผาตายในโรงงาน สุนัขที่โดนฆ่าเอาเนื้อมากิน รวมถึงวิญญาณของแม็คที่ฆ่าตัวตาย) ก็มาแจมด้วย
-มิ้งเริ่มมีอาการแปลก ๆ ซึ่งคล้ายกับย่าบาหยันจะเข้าเทียม เพราะเป็นการโดนสิงร่างเหมือนกัน
-ยายตาบอด(น่าจะ)พยายามช่วยมิ้ง แต่สู้ไม่ไหวเลยตาย
-ป้านิ่มเริ่มใช้วิชาสืบเรื่องราวว่าเกิดอะไรขึ้นกับมิ้งกันแน่ เพราะรู้ว่ามิ้งเป็นร่างทรงไม่ได้อยู่แล้ว
-แต่ป้าน้อยกลับพามิ้งไปรับขันธ์มั่ว เพราะคิดว่าย่าบาหยันจะเข้าเทียม
-เจ้ากรรมนายเวรของตระกูลยะสันเทียะเลยได้โอกาสเข้าคุมร่างมิ้ง เพราะแรงอาฆาตล้วน ๆ ตอนนี้
-เจ้ากรรมนายเวรพามิ้งไปที่โรงงานร้างของตระกูลยะสันเทียะ ที่ที่เคยมีการทำพิธีสาปแช่ง หวังจะให้มิ้งอดตายที่นั่น 
-อย่าลืมว่าวิญญาณเร่ร่อนทุกตัวก็ยังอยู่ในร่างมิ้งไม่ไปไหน
-ป้านิ่มเริ่มสืบจากวิญญาณของแม็ค แต่ในที่สุดก็รู้ว่าไม่ใช่ต้นเหตุ
-วิธีการสืบของป้านิ่มคือ เอาไข่ไปวนรอบของต่าง ๆ ที่มิ้งเก็บมา แล้วนำมาตอก หากเปลี่ยนเป็นสีดำแสดงว่าของได้ถูกถอนออกบางส่วน นั่นคือวิญญาณเจ้ากรรมนายเวรยอมบอกว่าซ่อนมิ้งไว้ไหน
-ป้านิ่มสืบจนพบตัวมิ้งที่โรงงานร้าง มิ้งเลยรอดตาย
-ป้านิ่มเริ่มรู้แล้วว่า เจ้ากรรมนายเวรของตระกูลยะสันเทียะ น่าจะเป็นต้นเหตุ
-แต่เจ้ากรรมนายเวรรู้แต่แรกแล้วว่า ป้านิ่มเป็นคนเดียวที่สามารถใช้พลังย่าบาหยันช่วยมิ้งได้
-เจ้ากรรมนายเวรในร่างมิ้งจึงแอบไปตัดคอรูปปั้นย่าบาหยัน + แอบอ้างเป็นย่าบาหยัน หวังจะให้ป้านิ่มหมดศรัทธา
-ป้านิ่มมาเจอรูปปั้นย่าบาหยันถูกตัดคอ
-ศรัทธาของป้านิ่มเริ่มสั่นคลอน
-ป้านิ่มจึงพามิ้งไปหาหมอผีสันติ เพราะรู้ว่าตนคนเดียวช่วยไม่ไหวแน่ ๆ
-สันติอธิบายทุกอย่างให้ฟัง 
-สันติวางฤกษ์ทำพิธี โดยป้านิ่มต้องมาช่วยทำพิธีด้วย เพราะมีพลังของย่าบาหยัน
-ป้าน้อยตั้งคำถามกับป้านิ่ม ว่าย่าบาหยันมีจริงหรือ
-ป้านิ่มเริ่มสงสัยในความเชื่อของตนเอง จนหมดศรัทธาโดยสมบูรณ์
-ป้านิ่มหมดศรัทธา = ใช้พลังของย่าบาหยันไม่ได้
-ป้านิ่มใช้พลังของย่าบาหยันไม่ได้ = ไม่ได้รับการปกป้อง
-เจ้ากรรมนายเวรของตระกูลยะสันเทียะเข้าเล่นงานป้านิ่มจนไหลตาย
-อาการของมิ้งเริ่มรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ

ถึงวันทำพิธี
-พิธีสาปแช่งเคยถูกจัดขึ้นที่โรงงานร้าง ดังนั้นพิธีแก้ก็เลยต้องจัดขึ้นที่นั่นเช่นกัน
-ป้าน้อยถูกคลุมหัวแล้วพาไปโรงงานร้าง หลอกให้วิญญาณคิดว่าเป็นมิ้ง(เทคนิคเดียวกับสติ๊กเกอร์ รถคันนี้สีแดง)
-มิ้งถูกขังไว้ในห้อง แปะยันต์รอบประตู ให้วิญญาณที่สิงอยู่ไม่รู้ว่านี่คือมิ้ง ตราบใดที่ประตูยังปิด
-แป้ง ภรรยามานิต ที่มีลูกน้อยชื่อป้อง เป็นคนเฝ้าประตูกับร่วมกับทีมงานที่เหลือ
-วิญญาณเริ่มทยอยออกจากร่างมิ้งแล้วตามป้าน้อยไป เพราะคิดว่าเป็นมิ้ง 
-วิญญาณยังเข้าร่างป้าน้อยไม่ได้เพราะยังไม่ได้ถูกเชิญ
-วิญญาณถูกเชิญให้เข้าร่างป้าน้อยที่โรงงานร้าง
-ตามแผนคือเมื่อวิญญาณเข้าร่างป้าน้อยได้จำนวนนึง ป้าน้อยจะอ้วกเอาวิญญาณใส่หม้อ แล้วทำพิธีสะกดไว้ วิญญาณที่เหลือในร่างมิ้งจะรู้ว่าโดนหลอก แล้วยอมแพ้โดยอัตโนมัติ เพราะหาร่างมิ้งไม่เจอ ในที่สุดจึงยอมออกจากร่างแล้วตามมาเข้าสิงหม้อจนหมด
-แต่วิญญาณในร่างมิ้งบางส่วนกลับหัวใส รู้ว่าอาจกำลังถูกหลอก และรู้ว่าแป้งเป็นคนเฝ้าประตู จึงออกอุบายร้องเสียงเด็กทารก + บังตาทารกในเปล 
-แป้งคิดว่าเป็นเสียงลูกตัวเอง เลยไปเปิดประตูให้
-ประตูห้องมิ้งถูกเปิดออก
-วิญญาณ(โดยเฉพาะเจ้ากรรมนายเวรของตระกูลยะสันเทียะ)รู้ว่ามิ้งอยู่ในห้อง แล้วกลับเข้าร่างมิ้ง
-พิธีล่ม
-วิญญาณส่วนที่ยังไม่โดนสะกดเล่นงานหมอผีสันติ ให้โดดตึกตายพร้อมหม้อ
-หม้อแตก วิญญาณข้างในถูกปลดปล่อยออกมา
-วิญญาณ(ส่วนมากเป็นวิญญาณสุนัข) เข้าสิงคนในพิธีเป็นการแก้แค้น
-เจ้ากรรมนายเวรพามิ้งเดินไปที่โรงงานร้างอีกครั้ง เพื่อหวังฆ่ามิ้งที่นั่นให้ได้ 
-จะเห็นว่าเจ้ากรรมนายเวรที่เป็นวิญญาณคนนั้นมีแรงแค้นมาก ขนาดวิญญาณสุนัขยังยอมถอยให้
-ป้าน้อยยอมรับย่าบาหยันในที่สุด
-ย่าบาหยันเข้าสิงร่างป้าน้อย
-ย่าบาหยันในร่างป้าน้อยปักธูปกลับหัว เพื่อประกาศสงครามกับวิญญาณทุกดวงในที่แห่งนั้น
-วิญญาณทั้งหลายจึงไม่พอใจ ไปเข้าสิงคนอื่นแล้วอาละวาด เช่น มานิต และพวกลูกน้องสันติ
-มิ้งมาถึงโรงงานร้างพอดี
-ย่าบาหยันสวดไล่วิญญาณในร่างมิ้ง
-วิญญาณในร่างมิ้งออกอุบายเรียก “แม่”
-ป้าน้อยได้ยินจึงใจอ่อน
-ย่าบาหยันหมดอำนาจคุมร่างป้าน้อย
-วิญญาณในร่างมิ้งได้ทีเล่นงานป้าน้อยโดยการแทงคอแล้วจุดไฟเผา
-คาดว่า ณ จุดนี้ยังไงมิ้งก็ไม่รอด
-บทสัมภาษณ์สุดท้ายของป้านิ่ม คือต้องการจะสื่อว่าป้าแกหมดศรัทธาต่อย่าบาหยันแล้วนั่นเอง
-จบ

จะเห็นว่าสาเหตุของเรื่องทั้งหมด คือคำสาปอันเป็นผลจากความอาฆาตแค้นของวิญญาณมากมายที่เป็น “เจ้ากรรมนายเวร” ของตระกูลยะสันเทียะ ซึ่งอาจรวมถึงวิญญาณของคนที่โดนไฟครอกตายในโรงงานด้วย โดยคำสาปนี้ส่งผลจากรุ่นสู่รุ่น ทำให้ทุกคนที่เป็นลูกหลานตระกูลยะสันเทียะต้องพบกับจุดจบอันน่าสยดสยอง 

เมื่อพิจารณาจากฉากที่มิ้งเล่าความฝันของตัวเอง จะพบว่ามิ้งฝันเห็นคนโดนตัดคอ โดยที่ศีรษะที่โดนตัดนั้นพยายามจะสื่อสารอะไรกับมิ้ง ซึ่งหนังกำลังบอกเป็นนัยว่าวิญญาณที่มาเข้าสิงมิ้งส่วนหนึ่งคือวิญญาณของคนที่โดนฆ่าตัดคอนั่นเอง อีกฉากคือตอนท้ายเรื่อง จะเห็นว่าลูกน้องสันติที่โดนเข้าสิงแล้วออกอาละวาด จะแสดงอาการคล้ายสุนัข(ซึ่งคนส่วนมากนึกว่าเป็นซอมบี้) แสดงให้เห็นว่า “สุนัข” ที่โดนตระกูลยะสันเทียะฆ่าแล้วเอาเนื้อมาขาย ก็เป็นหนึ่งในเจ้ากรรมนายเวรด้วยเช่นกัน

หนังได้เล่าไว้ตั้งแต่เปิดเรื่อง ว่าคนในหมู่บ้านล้วนนับถือผี เป็นสถานที่ที่ผีเป็นใหญ่เพราะมีคนบูชา มีผีอยู่ในทุกที่ ไม่ว่าจะผีดีหรือผีร้าย ดังนั้นพลังอำนาจอื่น เช่น พระสงฆ์(ศาสนาพุทธ) หรือพระเจ้า(ศาสนาคริสต์) ก็ไม่อาจช่วยมิ้งได้ ในโลกที่ผีเป็นใหญ่นี้ ทางเดียวที่จะช่วยมิ้งได้ คือต้องพึ่งหมอผี หรือไม่ก็ใช้ผี(ย่าบาหยัน)ปราบผีเท่านั้น

ดังนั้น เจ้ากรรมนายเวรของตระกูลยะสันเทียะ = ผีร้าย ส่วน ย่าบาหยัน = ผีดี

ตัวหนังเองยังเล่าถึงเรื่อง "ความศรัทธา" ที่ต่างกันระหว่างตัวละครของป้านิ่มและป้าน้อย โดยป้านิ่มนั้นเดิมทีเป็นคนที่ศรัทธาในย่าบาหยันอย่างมาก แต่แล้วเหตุการณ์ต่าง ๆ ก็ทำให้เริ่มเกิดความเคลือบแคลงใจ จนเป็นเหตุให้สูญสิ้นความศรัทธาในที่สุด ส่วนป้าน้อยนั้นไม่เคย(และไม่อยาก)ศรัทธาในย่าบาหยันอยู่แล้ว ถึงขั้นยอมเปลี่ยนศาสนาเลย แต่แล้วในโลกที่ผีเป็นใหญ่ พระเจ้าไม่มีอำนาจ ป้าน้อยจึงหมดที่พึ่ง ทำให้ยอมรับเอาย่าบาหยันให้เข้ามาสิงร่างอย่างง่ายดาย

นอกจากนี้ ยังมีอีกทฤษฎีที่บอกว่าตัวย่าบาหยันเองนั่นแหละคือต้นเหตุ และเป็นคนเข้าสิงมิ้งมาโดยตลอด ซึ่งทฤษฎีนี้ยังขาดความเชื่อมโยงในเนื้อเรื่องบางจุด รวมถึงความเกี่ยวข้องกันในอดีตระหว่าง 2 ตระกูลที่ยังไม่ถูกเล่าไว้ชัดเจนในตัวหนัง

ทั้งนี้ ที่กล่าวมาทั้งหมดเป็นเพียงการคาดเดาเท่านั้น ซึ่งตัวผู้กำกับเองก็ได้ออกมาให้สัมภาษณ์ว่า "หนังเรื่องนี้ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเป็นที่ถกเถียง" ดังนั้นหากใครมีทฤษฎีหรือข้อสังเกตที่น่าสนใจอื่น ๆ สามารถคอมเมนต์ได้ด้านล่างเลยครับ