เกาะฟอโมซ่า ที่มาที่ไป มันคลุมเครือ
เดี๋ยวก็ราชวงศ์จีน ยุคก่อนๆมาเจอ แต่ไม่ได้มาคุม 
หรืออาจจะเป็นในเชิงลักษณะส่งของแลกเปลี่ยรบบรรณาการ เหมือนสมัยก่อนที่สยาม มีเจ้าหัวเมืองต่างๆนานาๆ แต่ไม่ได้คุมเป็นทางการ แต่ต้องส่งของแลกเปลี่ยน

แต่ที่ชัดๆคือญี่ปุ่นมาคุม 50-60 ปี

ญี่ปุ่นแพ้สงคราม ก็ถอนออกจากเกาะนี้

พรรคก๊กมินตั๋ง(เจียง) กับคนหลายล้านอพยพไปเกาะนี้  พร้อมกับประกาศว่า จีนเดียว
ฝั่งพรรคคอมก็ประกาศจีนเดียว

สุดท้ายพรรคคอมผู้คุมคน พันล้านได้เปรียบกว่า เพราะชาวโลกต้องการทำธุรกิจด้วย
เลยลอยแพ ก๊กมินตั๋ง  ยอมรับจีนเดียวของพรรคคอม

แล้วสรุปเกาะนี้ต้องเป็นของใคร

ถ้าในเมื่อจีนส่วนหนึ่ง  ก็คือกลุ่มประชาชนที่อพยพไปอยู่เกาะฟอโมซ่า (จีนพรรคก๊กมินตั๋ง ไม่มีสิทธิ์อ้างชื่อจีนอีกต่อไป   แสดงว่าเขาก็ใช้ชื่ออื่นได้ ไต้หวันก็ได้)
แล้วจีนคอม อ้างอะไรกับเกาะฟอโมซ่า  ทำไมถึงห้ามประกาศแยกดินแดน
เพราะจีนคอมก็ไม่เคยคุมเกาะนี้  อาศัยแค่ว่ามีคนเชื้อสานจีน(ก๊กมินตั๋ง)ไปอยู่เกาะนี้  เลยจะอ้างความครอบครองอย่างนั้นหรือ  ไม่ค่อยเข้าใจ

และในเมื่อคนสมัยใหม่บนเกาะก็ไม่ได้อยากใช้ชื่อจีนแล้ว (Repubilc of China)(จะไปใช้ชื่อไต้หวัน)  
ส่วนชาวจีนที่อพยพไป จะย้ายกลับมาจีนแผ่นดินหญ่ หรือไม่ก็เป็นเรื่องของเขาไหม

งง ที่ผมถามไหม