การไม่ปฏิบัติ ตัด ถอนสิ่งเหล่านี้ ทำให้ไม่เป็นอธรรม ไม่เป็นกิเลสได้ ทำให้สงบสุข เรียบร้อยได้
สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งไม่ควรปฏิบัติ ควรตัด ควรถอน อย่างเป็นทางสายกลาง
- กาย อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความลังเลในธรรมะ ความถูกความดี หรือความไม่เป็นกิเลส ความเห็นผิด
- การกระทำผิดจากเป้าหมายที่แท้จริงที่ถูกที่ดีที่ไม่เป็นกิเลส การมีความสุขในทางที่ผิดที่ไม่ดีหรือเป็นกิเลส การเชื่อมต่อที่ผิดที่ไม่ดี การเชื่อมต่อขันธ์ของตนกับขันธ์ของผู้อื่น
- การใช้พื้นฐาน ทางรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส รับรู้ทางใจ อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความไม่พอใจ ขัดใจ ความขัดเคืองใจ ความขุ่นข้องหมองใจ ความกระทบกระทั่งในใจ อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การใช้รูปหรือรูปธรรม อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น รูปในที่นี้หมายถึงรูปที่ไม่เป็นไปในทางพื้นฐานเลย
- การใช้อรูปหรือนามธรรม อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ตัวตนอย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น ความรู้สึกที่เป็นไปในตนเอง คุณสมบัติของตน แข่ง เปรียบเทียบ อย่างเป็นอธรรม เป็นวิชาที่ผิดที่ไม่ดี เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ขาดสติ ขาดสัมปชัญญะ ขาดสมาธิ ความกระเพื่อมฟุ้งของจิต อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การใช้ธรรม อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ขาดความถูกต้อง ขาดธรรมะ ขาดธรรมฝ่ายดีงาม ขาดวิชา ขาดทางสายกลาง
- ความพอใจ ถูกใจ ความติดใจ อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การไม่รู้จักวางเฉย ไม่รู้จักวางใจเป็นกลาง ไม่รู้จักปล่อยวาง ไม่รู้จักออกจาก ความติด ความยึดติด ความยึดมั่นถือมั่น ความยึดติดยึดมั่นถือมั่นในสิ่งเคยได้ การไม่รู้จักปรับปรุงหรือแก้ไขอย่างถูกต้อง
- ความมัวเมา
- ไม่เป็นความจริง ไม่อยู่กับความจริง
- ความประมาท ไม่รอบคอบ
- ขี้เกียจ เกียจคร้าน ไม่มีความเพียรพยายามในทางที่ถูกที่ดี
- ไม่มีความอด อดทน อดกลั้น ฝืนเพื่อความถูกความดี
- การคิด พูด สื่อ กระทำอย่างไม่ถูกหรือไม่ดี
- ความไม่เหมาะสม ความไม่พอเหมาะ ไม่มีจังหวะที่ถูก ความไม่รู้จักพอ ความมากเกิน หรือน้อยเกิน เกินขอบเขตจำกัด เกินขีดจำกัด การฟุ้งเฟ้อ สิ้นเปลือง มีความไม่สมดุล
- ความอยาก อยากได้ อยากมี หรืออยากใช้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด ความอยาก อยากได้ อยากมี อยากใช้ อยากทำ อยากให้เป็น อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความไม่อยาก ไม่อยากได้ ไม่อยากมี ไม่อยากใช้ ไม่อยากทำ ไม่อยากให้เป็น อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความไม่เป็นทางสายกลาง ความหย่อนเกินหรือตึงเกิน
- การปรารถนา หา มีชื่อเสียง หน้าตา เกียรติ ยศ อำนาจ วาสนา อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการติด เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การเรียงความสำคัญผิด ผิดอันดับ ผิดลำดับ การเรียงผิด ผิดเนื้อนาม ผิดลำดับจากหลักวิชาหรือกฎของธรรมชาติ การซ้ำแบบผิด ผิดหลักวิชา
- การเอาของผู้อื่น การใช้ในส่วนของผู้อื่น
- อธรรม อธรรมหยาบ อธรรมปานกลาง อธรรมละเอียด อธรรมความโลภมี สะสมอธรรมหรือกิเลส บารมีที่ผิดที่ไม่ดี ทุจริต การแย่ง แย่งสมบัตินามขันธ์ อย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การเสียสมบัตินามขันธ์อย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การแทรกแซงขันธ์อื่น การให้ขันธ์อื่นมาแทรกแซงขันธ์ของตน ความเบียดเบียน ความเห็นแก่ตัว คิดร้าย ความคด มีเล่ห์เหลี่ยม ความโกง ทรยศ หักหลัง ไม่เป็นกลาง ลำเอียง ไม่เป็นธรรม เอาเปรียบ ลักไก่ มักง่าย ไม่รับผิดชอบ ขอไปทีอย่างเป็นอธรรม ความตระหนี่ ความอิจฉาริษยา การทำให้คลาดเคลื่อน การทำให้ผิดพลาด การทำให้ผิด การบังคับอย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การเจาะระบบอย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การถูกเจาะระบบอย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การรับจากความผิดความไม่ดี การรับสิ่งตอบแทนจากการปฏิบัติอธรรมหรือกิเลส การพนัน อบาย
- อธรรมของตนในที่ตนเอง ที่ขันธ์อื่น หรือที่สิ่งอื่น อธรรมในอดีต ในปัจจุบัน หรือในอนาคต
- แนวลบที่เป็นอธรรม
- นามธาตุ รูป นาม สมบัติรูป สมบัตินาม ทรัพย์สมบัติ อย่างเป็นอธรรม เป็นวิชาที่ผิดที่ไม่ดี เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การใช้ขันธ์ อย่างเป็นอธรรม หรือเป็นกิเลส คือ ใช้รูปขันธ์ เวทนา สัญญาหรือความหมายรู้ได้ต่างๆ สังขาร วิญญาณ อย่างเป็นอธรรม หรือเป็นกิเลส การยึดติด ยึดมั่นถือมั่นในขันธ์ คือ ยึดติด ยึดมั่นถือมั่นในรูปขันธ์ เวทนา สัญญาหรือความหมายรู้ได้ต่างๆ สังขาร วิญญาณ
- ความไม่มีวิชา
- กิเลสของตนในที่ตนเอง ที่ขันธ์อื่น หรือที่สิ่งอื่น กิเลสในอดีต ในปัจจุบัน หรือในอนาคต
- เกี่ยวกับธรรมชาติ อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด เป็นการยึดมั่นถือมั่น หรือผิดกฎของธรรมชาติ
- ความอาลัย เศร้าหมอง ความเสียดายอย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น ความหดหู่ ความพลาดหวัง ผิดพลาด ล้มเหลวอย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความไม่เป็นอิสระในทางที่ถูกที่ดี หรือการมีอิสระอย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความคาดหวัง ความมุ่งมั่น ความสำเร็จ ความสมหวัง อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- กิเลส กิเลสหยาบ กิเลสปานกลาง กิเลสละเอียด ความโลภ ความโลภมี ความโกรธ ความหลง ความหลงผิด ความผิด แก้ปัญหาด้วยความผิด
สิ่งไม่ควรปฏิบัติ ควรตัด
สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งไม่ควรปฏิบัติ ควรตัด ควรถอน อย่างเป็นทางสายกลาง
- กาย อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความลังเลในธรรมะ ความถูกความดี หรือความไม่เป็นกิเลส ความเห็นผิด
- การกระทำผิดจากเป้าหมายที่แท้จริงที่ถูกที่ดีที่ไม่เป็นกิเลส การมีความสุขในทางที่ผิดที่ไม่ดีหรือเป็นกิเลส การเชื่อมต่อที่ผิดที่ไม่ดี การเชื่อมต่อขันธ์ของตนกับขันธ์ของผู้อื่น
- การใช้พื้นฐาน ทางรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส รับรู้ทางใจ อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความไม่พอใจ ขัดใจ ความขัดเคืองใจ ความขุ่นข้องหมองใจ ความกระทบกระทั่งในใจ อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การใช้รูปหรือรูปธรรม อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น รูปในที่นี้หมายถึงรูปที่ไม่เป็นไปในทางพื้นฐานเลย
- การใช้อรูปหรือนามธรรม อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ตัวตนอย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น ความรู้สึกที่เป็นไปในตนเอง คุณสมบัติของตน แข่ง เปรียบเทียบ อย่างเป็นอธรรม เป็นวิชาที่ผิดที่ไม่ดี เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ขาดสติ ขาดสัมปชัญญะ ขาดสมาธิ ความกระเพื่อมฟุ้งของจิต อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การใช้ธรรม อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ขาดความถูกต้อง ขาดธรรมะ ขาดธรรมฝ่ายดีงาม ขาดวิชา ขาดทางสายกลาง
- ความพอใจ ถูกใจ ความติดใจ อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การไม่รู้จักวางเฉย ไม่รู้จักวางใจเป็นกลาง ไม่รู้จักปล่อยวาง ไม่รู้จักออกจาก ความติด ความยึดติด ความยึดมั่นถือมั่น ความยึดติดยึดมั่นถือมั่นในสิ่งเคยได้ การไม่รู้จักปรับปรุงหรือแก้ไขอย่างถูกต้อง
- ความมัวเมา
- ไม่เป็นความจริง ไม่อยู่กับความจริง
- ความประมาท ไม่รอบคอบ
- ขี้เกียจ เกียจคร้าน ไม่มีความเพียรพยายามในทางที่ถูกที่ดี
- ไม่มีความอด อดทน อดกลั้น ฝืนเพื่อความถูกความดี
- การคิด พูด สื่อ กระทำอย่างไม่ถูกหรือไม่ดี
- ความไม่เหมาะสม ความไม่พอเหมาะ ไม่มีจังหวะที่ถูก ความไม่รู้จักพอ ความมากเกิน หรือน้อยเกิน เกินขอบเขตจำกัด เกินขีดจำกัด การฟุ้งเฟ้อ สิ้นเปลือง มีความไม่สมดุล
- ความอยาก อยากได้ อยากมี หรืออยากใช้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด ความอยาก อยากได้ อยากมี อยากใช้ อยากทำ อยากให้เป็น อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความไม่อยาก ไม่อยากได้ ไม่อยากมี ไม่อยากใช้ ไม่อยากทำ ไม่อยากให้เป็น อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความไม่เป็นทางสายกลาง ความหย่อนเกินหรือตึงเกิน
- การปรารถนา หา มีชื่อเสียง หน้าตา เกียรติ ยศ อำนาจ วาสนา อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการติด เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การเรียงความสำคัญผิด ผิดอันดับ ผิดลำดับ การเรียงผิด ผิดเนื้อนาม ผิดลำดับจากหลักวิชาหรือกฎของธรรมชาติ การซ้ำแบบผิด ผิดหลักวิชา
- การเอาของผู้อื่น การใช้ในส่วนของผู้อื่น
- อธรรม อธรรมหยาบ อธรรมปานกลาง อธรรมละเอียด อธรรมความโลภมี สะสมอธรรมหรือกิเลส บารมีที่ผิดที่ไม่ดี ทุจริต การแย่ง แย่งสมบัตินามขันธ์ อย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การเสียสมบัตินามขันธ์อย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การแทรกแซงขันธ์อื่น การให้ขันธ์อื่นมาแทรกแซงขันธ์ของตน ความเบียดเบียน ความเห็นแก่ตัว คิดร้าย ความคด มีเล่ห์เหลี่ยม ความโกง ทรยศ หักหลัง ไม่เป็นกลาง ลำเอียง ไม่เป็นธรรม เอาเปรียบ ลักไก่ มักง่าย ไม่รับผิดชอบ ขอไปทีอย่างเป็นอธรรม ความตระหนี่ ความอิจฉาริษยา การทำให้คลาดเคลื่อน การทำให้ผิดพลาด การทำให้ผิด การบังคับอย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การเจาะระบบอย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การถูกเจาะระบบอย่างเป็นอธรรมหรือเป็นกิเลส การรับจากความผิดความไม่ดี การรับสิ่งตอบแทนจากการปฏิบัติอธรรมหรือกิเลส การพนัน อบาย
- อธรรมของตนในที่ตนเอง ที่ขันธ์อื่น หรือที่สิ่งอื่น อธรรมในอดีต ในปัจจุบัน หรือในอนาคต
- แนวลบที่เป็นอธรรม
- นามธาตุ รูป นาม สมบัติรูป สมบัตินาม ทรัพย์สมบัติ อย่างเป็นอธรรม เป็นวิชาที่ผิดที่ไม่ดี เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- การใช้ขันธ์ อย่างเป็นอธรรม หรือเป็นกิเลส คือ ใช้รูปขันธ์ เวทนา สัญญาหรือความหมายรู้ได้ต่างๆ สังขาร วิญญาณ อย่างเป็นอธรรม หรือเป็นกิเลส การยึดติด ยึดมั่นถือมั่นในขันธ์ คือ ยึดติด ยึดมั่นถือมั่นในรูปขันธ์ เวทนา สัญญาหรือความหมายรู้ได้ต่างๆ สังขาร วิญญาณ
- ความไม่มีวิชา
- กิเลสของตนในที่ตนเอง ที่ขันธ์อื่น หรือที่สิ่งอื่น กิเลสในอดีต ในปัจจุบัน หรือในอนาคต
- เกี่ยวกับธรรมชาติ อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด เป็นการยึดมั่นถือมั่น หรือผิดกฎของธรรมชาติ
- ความอาลัย เศร้าหมอง ความเสียดายอย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น ความหดหู่ ความพลาดหวัง ผิดพลาด ล้มเหลวอย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความไม่เป็นอิสระในทางที่ถูกที่ดี หรือการมีอิสระอย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- ความคาดหวัง ความมุ่งมั่น ความสำเร็จ ความสมหวัง อย่างเป็นอธรรม เป็นกิเลส เป็นการยึดติด หรือเป็นการยึดมั่นถือมั่น
- กิเลส กิเลสหยาบ กิเลสปานกลาง กิเลสละเอียด ความโลภ ความโลภมี ความโกรธ ความหลง ความหลงผิด ความผิด แก้ปัญหาด้วยความผิด