คำถามก็มี 2 ข้อ คือ  เหตุผลที่คนออกจากทุนพสวท   และ  ทุนนี้มันดีหรือไม่ดีกันแน่ครับ
ข้อแรก: เหตุผลที่คนออกจากทุนพสวท มีเช่น
คะแนนไม่ถึงกำหนด ส่วนใหญ่ก็ปี 2 หรือ 3  ทั้งแบบตั้งใจและไม่สามารถทำได้  
บางคนก็บ่นว่าทำเกินไป ต้องได้คะแนนไม่ต่ำกว่ากำหนด บางคนก็บอกว่าดี เหมือนต้องมีกรอบมาบังคับให้ทำ ก็จะไม่หลุดง่ายๆ มีคนคอยดูแลให้ความช่วยเหลือ และทางทุนก็มีวิธีการช่วยเหลือด้วยนะ  แม้กระทั่งบางทีก็มีการติวด้วยทำให้มีโอกาสมากกว่าคนทั่วไป และปิดเทอมก็มีกิจกรรมส่งเสริมให้ทำโครงงานวิจัย (คนอื่นทั่วไปก็ไม่มีแบบนี้)
ช่วงปี 4 ต้องทำโครงงานวิจัยก่อนจบ ก็มีทุนไปทำวิจัยต่างประเทศด้วย (น่าจะยังมีอยู่นะ) คนทั่วๆไปก็ไม่มีสนับสนุนแบบนี้

>> ส่วนคะแนนไม่ถึงกำหนดแบบตั้งใจ  เดี๋ยวนี้ทำค่อนข้างยาก
เพราะก่อนจะหลุดทุน  จะมีคณะกรรมการพิจารณาเรื่องนี้อย่างรอบคอบ (ไม่เหมือนสมัยก่อน)  มิฉะนั้นจะต้องชดใช้ทุนด้วยนะ ไม่ใช่ยุติทุนเท่านั้น เช่น บางคนอยากไปทำงานบริษัทเอกชนที่เงินเดือนสูงกว่ามาก โอกาสก้าวหน้าเร็วกว่า ก็พยายามทำให้หลุดทุน บางคนก็ยอมชดใช้ทุน บางบริษัทก็ชดใช้ให้


เปลี่ยนใจไปสายอาชีพอื่น  ก็คล้ายๆกับทำให้หลุดทุน  แต่กลุ่มนี้ไม่อยากเสียคะแนนเพื่อให้หลุดทุน ก็ยอมลาออก ชดใช้ทุน

มีคนบ่นกันมามากมายเกี่ยวความไม่ดีของทุนนี้แล้ว  ลองมาดูข้อดีบ้าง

ได้เรียนฟรีตลอดไปจน ป เอก มีคนดูแล สนับสนุนทุกอย่าง และมีข้อผูกพันใช้ทุน 2 เท่า หรือสูงสุดไม่เกิน 10 ปี ลองคิดดูคนที่รับทุนตั้งแต่ ม ปลาย จนจบเอก รับทุนกี่ปี 3+4+2+5 = 14 ปี  
จบแล้วทำงานองค์กรอิสระของรัฐก็ได้ (ไม่ใช่เฉพาะรับราชการ)  และจบกลับมาก็มีทุนวิจัยสนับสนุนสำหรับนักวิจัยรุ่นใหม่ให้อีก เรียกว่าดูแลกันไปจนก้าวเดินเองได้
และมีไม่น้อยที่มาทำงานใช้ทุน 10 ปี แล้วออกไปทำเอกชน  

และเห็นด้วยกับข้อแนะนำข้างต้นว่าให้เตรียมตัวเรื่องภาษาด้วย  เพราะต้องสอบแข่งขันกันเพราะมีจำนวนจำกัด
แต่มีหลายคนที่ไปเลือกเอาประเทศที่ใช้ภาษาที่ 3 แทนภาษาอังกฤษ แต่ต้องสอบแข่งขันขั้นต้นให้ผ่านไปให้ได้ก่อน

ขณะเรียนต่อต่างประเทศก็มี จนท ที่สถานทูตดูแล ให้คำปรึกษา อาจจะมากกว่าทุน กพ ทั่วไป (จะพูดเกินไปหรือไม่ แต่ทีได้สัมผัสจริงๆช่วงนั้น)

อาจไม่ครอบคลุมทั้งหมด แต่เล่าจากที่ประสบเห็นมาค่ะ