หลุมอุกกาบาตใหม่ที่ค้นพบจากระบบก่อน Nectarian ซึ่งมีอายุมากกว่า 3.92 พันล้านปี
(Cr.ภาพ Chen Yang และคณะ /doi:10.1038/s41467-020-20215-y.)
มีการค้นพบหลุมอุกกาบาตใหม่มากกว่า 109,000 แห่งในบริเวณละติจูดต่ำและกลางของดวงจันทร์ โดยใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ป้อนข้อมูลที่รวบรวมโดยยานโคจรรอบดวงจันทร์ของจีน โดยจำนวนหลุมอุกกาบาตที่บันทึกไว้บนพื้นผิวดวงจันทร์ตอนนี้มีขนาดใหญ่กว่าเดิมหลายสิบเท่า ผลการวิจัยนี้ถูกตีพิมพ์เมื่อ 22 ธันวาคมในวารสาร Nature Communications
"มันเป็นฐานข้อมูลปล่องภูเขาไฟบนดวงจันทร์ที่ใหญ่ที่สุด ที่มีการระบุข้อมูลอัตโนมัติสำหรับบริเวณกลางและละติจูดต่ำของดวงจันทร์ " Chen Yang นักวิจัยนำการศึกษารองศาสตราจารย์ด้านวิทยาศาสตร์โลกแห่งมหาวิทยาลัย Jilin ในประเทศจีนกล่าวในรายงาน และเสริมว่า
" หลุมอุกกาบาตเกิดขึ้นในช่วงที่ดาวตกปกคลุมพื้นผิวส่วนใหญ่ของดวงจันทร์ ซึ่งหลุมอุกกาบาตถือได้ว่าเทียบเท่ากับดวงจันทร์ของ "ฟอสซิล" ซึ่งบันทึกประวัติศาสตร์ของระบบสุริยะ "
แต่ "ฟอสซิล" เหล่านี้อาจมีขนาดและรูปร่างที่แตกต่างกันอย่างมาก และสามารถทับซ้อนกันและสึกกร่อนได้ตลอดเวลา ทำให้การระบุตัวตนและการเข้าถึงเป็นเรื่องยากและใช้เวลานานมาก กระบวนการนี้ยังไม่อาจสรุปหรือประเมินได้อย่างเที่ยงตรง ซึ่งนำไปสู่ความไม่สอดคล้องกันกับฐานข้อมูลที่มีอยู่
Yang และทีมของเธอเข้าถึงปัญหาเหล่านี้ด้วยส่วนการเรียนรู้ของเครื่อง " machine-learning " ซึ่งถูกใช้งานเสมือนเป็นสมองของ AI โดยพวกเขาฝึกใช้โครงข่ายประสาทเทียมแบบลึก (โดยคอมพิวเตอร์ใช้ชั้นของการคำนวณทางคณิตศาสตร์ที่ป้อนซึ่งกันและกัน) กับข้อมูลจากหลุมอุกกาบาตที่ระบุก่อนหน้านี้หลายพันแห่ง และวิเคราะห์
อัลกอริทึมเพื่อค้นหาหลุมใหม่ๆ จากนั้น เครือข่ายดังกล่าวถูกนำไปใช้กับข้อมูลที่เก็บรวบรวมโดยยานสำรวจดวงจันทร์ Chang'e-1 และ Chang'e-2 เผยให้เห็นหลุมอุกกาบาตบนพื้นผิวดวงจันทร์อีก 109,956 แห่ง
ตำแหน่งของหลุมอุกกาบาตดวงจันทร์ใหม่เพียงบางส่วน
(รูปภาพ: © Chen Yang et al. /doi:10.1038/s41467-020-20215-y.)
หลุมอุกกาบาตจำนวนมากที่ระบุในการศึกษานี้ ถูกจัดประเภทว่ามีขนาด "เล็ก" ถึง "ปานกลาง" แม้ว่าจากมุมมองของ Earthling จะยังคงมีขนาดค่อนข้างใหญ่ที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางตั้งแต่ 0.6 ไมล์ถึง 60 ไมล์ (1 ถึง 100 กิโลเมตร) ส่วนสาเหตุที่ตรวจไม่พบมาก่อนเนื่องจากขนาดที่ค่อนข้างเล็กของหลุม
แต่โปรแกรม AI นอกจากจะพบหลุมอุกกาบาตขนาดเล็กเหล่านี้แล้ว ยังพบหลุมอุกกาบาตที่มีมีรูปร่างผิดปกติซึ่งมีขนาดใหญ่กว่า โดยบางหลุมมีเส้นผ่านศูนย์กลางถึง 341 ไมล์ (550 กม.)
อัลกอริทึมยังสามารถประเมินได้ว่าหลุมอุกกาบาตเกือบ 19,000 แห่งเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นเมื่อใดจากคุณสมบัติของพวกมันเช่น ขนาด ความลึก และกำหนดช่วงเวลาทางธรณีวิทยาในแต่ละแห่ง โดยหลุมอุกกาบาตเหล่านี้ครอบคลุมช่วงเวลาทางธรณีวิทยาของห้าขั้นตอนของดวงจันทร์ และบางส่วนมีอายุย้อนกลับไปประมาณ 4 พันล้านปี
ทีมงานหวังว่าจะปรับปรุงอัลกอริทึมการตรวจจับปล่องภูเขาไฟ โดยการป้อนข้อมูลจาก Chang'e 5 lander ที่เพิ่งเปิดตัว ซึ่งเพิ่งนำตัวอย่างของดวงจันทร์กลับมาสู่โลก นอกจากนี้ ทีมนักวิจัยยังต้องการปรับตัวและใช้วิธีการเรียนรู้ของเครื่อง " machine-learning " กับส่วนอื่น ๆ ในระบบสุริยะรวมถึงดาวเคราะห์เช่น ดาวอังคาร
"โดยทั่วไป การคาดการณ์นี้จะใช้เวลาภายในสองสามชั่วโมงหลังการประมวลผลบนฮาร์ดแวร์คำนวณมาตรฐาน " นักวิจัยเขียนไว้ในการศึกษา
แผนที่ของหลุมอุกกาบาตดวงจันทร์ใหม่ทั้งหมดตามช่วงเวลาทางธรณีวิทยา
(Cr.ภาพ Chen Yang และคณะ /doi:10.1038/s41467-020-20215-y.)
ภาพหลุมอุกกาบาตบนดวงจันทร์ที่บันทึกโดย Thomas Herriot เมื่อปี ค.ศ.1906
(ขอขอบคุณที่มาของข้อมูลทั้งหมดและขออนุญาตนำมา)
ส่งท้ายปีเก่าและสวัสดีปีใหม่พันทิปเพื่อนสมาชิกทุกท่าน ทั้งหว้ากอ หอศิลป์ ห้องสมุดและห้องอื่นๆ
ขอให้มีกำลังใจที่ดี มีสุขภาพที่แข็งแรง และมีความสุขตลอดทั้งปีใหม่ถ้วนทุกคน
ส่งท้ายปีเก่าด้วยหลุมอุกกาบาตที่พบใหม่บนดวงจันทร์
"มันเป็นฐานข้อมูลปล่องภูเขาไฟบนดวงจันทร์ที่ใหญ่ที่สุด ที่มีการระบุข้อมูลอัตโนมัติสำหรับบริเวณกลางและละติจูดต่ำของดวงจันทร์ " Chen Yang นักวิจัยนำการศึกษารองศาสตราจารย์ด้านวิทยาศาสตร์โลกแห่งมหาวิทยาลัย Jilin ในประเทศจีนกล่าวในรายงาน และเสริมว่า
" หลุมอุกกาบาตเกิดขึ้นในช่วงที่ดาวตกปกคลุมพื้นผิวส่วนใหญ่ของดวงจันทร์ ซึ่งหลุมอุกกาบาตถือได้ว่าเทียบเท่ากับดวงจันทร์ของ "ฟอสซิล" ซึ่งบันทึกประวัติศาสตร์ของระบบสุริยะ "
แต่ "ฟอสซิล" เหล่านี้อาจมีขนาดและรูปร่างที่แตกต่างกันอย่างมาก และสามารถทับซ้อนกันและสึกกร่อนได้ตลอดเวลา ทำให้การระบุตัวตนและการเข้าถึงเป็นเรื่องยากและใช้เวลานานมาก กระบวนการนี้ยังไม่อาจสรุปหรือประเมินได้อย่างเที่ยงตรง ซึ่งนำไปสู่ความไม่สอดคล้องกันกับฐานข้อมูลที่มีอยู่
(รูปภาพ: © Chen Yang et al. /doi:10.1038/s41467-020-20215-y.)
แต่โปรแกรม AI นอกจากจะพบหลุมอุกกาบาตขนาดเล็กเหล่านี้แล้ว ยังพบหลุมอุกกาบาตที่มีมีรูปร่างผิดปกติซึ่งมีขนาดใหญ่กว่า โดยบางหลุมมีเส้นผ่านศูนย์กลางถึง 341 ไมล์ (550 กม.)
อัลกอริทึมยังสามารถประเมินได้ว่าหลุมอุกกาบาตเกือบ 19,000 แห่งเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นเมื่อใดจากคุณสมบัติของพวกมันเช่น ขนาด ความลึก และกำหนดช่วงเวลาทางธรณีวิทยาในแต่ละแห่ง โดยหลุมอุกกาบาตเหล่านี้ครอบคลุมช่วงเวลาทางธรณีวิทยาของห้าขั้นตอนของดวงจันทร์ และบางส่วนมีอายุย้อนกลับไปประมาณ 4 พันล้านปี
ทีมงานหวังว่าจะปรับปรุงอัลกอริทึมการตรวจจับปล่องภูเขาไฟ โดยการป้อนข้อมูลจาก Chang'e 5 lander ที่เพิ่งเปิดตัว ซึ่งเพิ่งนำตัวอย่างของดวงจันทร์กลับมาสู่โลก นอกจากนี้ ทีมนักวิจัยยังต้องการปรับตัวและใช้วิธีการเรียนรู้ของเครื่อง " machine-learning " กับส่วนอื่น ๆ ในระบบสุริยะรวมถึงดาวเคราะห์เช่น ดาวอังคาร
"โดยทั่วไป การคาดการณ์นี้จะใช้เวลาภายในสองสามชั่วโมงหลังการประมวลผลบนฮาร์ดแวร์คำนวณมาตรฐาน " นักวิจัยเขียนไว้ในการศึกษา