ปลาบินได้พุ่งขึ้นเหินฟ้าเหนือท้องทะเล
และลอยอยู่ในอากาศได้นานถึง 45 วินาที
แต่พวกมันไม่ได้บินจริงจริงแต่อย่างใด
 
ในเขตทะเลน้ำอุ่นทั่วโลก
บางคนอาจจะเห็นภาพแปลกตา
ปลากระโจนขึ้นจากผิวน้ำ/เหินฟ้าหลายสิบเมตร
ก่อนที่จะดำดิ่งสู่ความลึกของทัองทะเล
นักเดินเรือในทะเล Mediterranean ยุคแรก
ต่างคิดว่าปลาบินจะบินกลับเข้าฝั่งเวลากลางคืน
เพื่อนอนหลับพักผ่อนจึงเรียกปลาทะเลวงศ์นี้ว่า
Exocoetidae (ภาษาละติน ex- = ออกจาก
และ koitos = เตียง)
ตามหนังสือของ Steve N.G. Howell
เรื่อง The Amazing World of Flyingfish
(Princeton University Press, 2014)




ปลาบินเป็นเช่นใด


มีฝูงปลาบินประมาณ 64 ชนิด
และมีประมาณ 7-9 สกุล
เป็นปลาประเภทกระดูกแข็ง
ซึ่งทั้งหมดนี้มีรูปร่างลักษณะคล้ายซิการ์
มีครีบอกที่ยาว/กว้างที่ด้านข้างของลำตัวทั้งสองข้าง
กล่าวโดยทั่วไปแล้ว
มีปลาบินมีอยู่ 2 ประเภท ได้แก่
ปีกสองข้าง  ครีบอกขนาดใหญ่สองข้าง
ประกอบด้วยส่วนของครีบขนาดใหญ่
ที่ยกขึ้นให้บินได้

ปีกสี่ข้าง  มีครีบเชิงกรานขยายสองชิ้น
นอกเหนือจากครีบอกยาวสองชิ้น

ปลาที่บินได้ทั้งหมดมีหางที่งอในแนวตั้ง
ไม่สมมาตร รูปร่างที่เรียกว่า hypocercal
มีกระดูกสันหลังยื่นเข้าไปในกลีบล่างที่ยาวขึ้น
คล้ายง่ามทำให้มีลักษณะคล้ายหางเสือเรือ
.


ปลาที่ผิดปลาทั่วไปเหล่านี้มีความยาว
ประมาณ 6 ถึง 20 นิ้ว (15 ถึง 50 เซนติเมตร)
หรือความยาวประมาณก้อนอิฐหนึ่งหรือสองก้อน
ปลารุ่นเด็กและเยาวชนจะเริ่ม  บิน
เมื่อมีความยาวประมาณ 2 นิ้ว (5 ซม.)

ในปี 1994
มีงานวิจัยของ John Davenport  นักชีววิทยา
เกี่ยวกับปลาบินที่ตีพิมพ์ในวารสาร
Reviews in Fish Biology and Fisheries
ได้เสนอว่า ปลาสายพันธุ์เหล่านี้พัฒนาการ
ความสามารถในการ  บิน
เพื่อหลีกเลี่ยงนักล่าที่ว่ายน้ำเร็วเช่น ปลาโลมา (Coryphaena hippurus)
ปลาบินวิวัฒนาการวิธีการบินขึ้นมา
เพื่อหลบหนีนักล่าในยุคก่อนประวัติศาสตร์



ดวงตาของปลาบินโดยเฉพาะกระจกตา
เป็นรูปปิรามิดเพื่อปกป้องดวงตาของพวกมัน
ผลจากวิวัฒนาการเพื่อทำให้สามารถมองเห็นใต้น้ำ
และมองเห็นในอากาศได้ตามผลการศึกษา
ในปี 1967 ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature

ปลาบินไม่ใช่นักกินที่เลือกกินแต่อย่างใด
อาหารส่วนใหญ่เป็นพวกกุ้งและปลาขนาดเล็ก
ตามรายงานของ Pacific Islands Forum Fisheries Agency



ปลาบินไม่ได้บินจริง
พวกมันแค่ร่อนตอนเหินฟ้า
ทะยานขึ้นเหนือผิวน้ำด้วยความเร็วสูงมาก 
อัตราความเร็วการบินนั้นเร็วมาก
จนกระทั่งเป็นเวลาหลายสิบปีเลยทีเดียว
ที่นักชีววิทยาไม่สามารถบอกได้อย่างแน่นอนว่า
ปลากำลังบินด้วยการกระพือปีกครีบอก
และบินเหมือนนกหรือไม่
หรือปลาใช้วีธีการบินแบบ
ที่ไม่เหมือนใครไม่เหมือนนก

จนกระทั่งในปี 1941 
นักวิทยาศาสตร์ได้ตีพิมพ์ภาพถ่ายปลาบิน
ด้วยความเร็วสูงในวารสาร Zoologica
แสดงให้เห็นว่าปลาบินกระโดดขึ้นจากน้ำ
และเหินฟ้าก่อนที่จะหล่นลงในน้ำทะเล

ปลาบินจะว่ายเหนือผิวน้ำ
ด้วยความเร็วประมาณ 3 ฟุต (1 เมตร) ต่อวินาที
ซึ่งคิดเป็นความเร็ว 20-30 เท่า
ของความยาวลำตัวต่อวินาที
ฟาดหางไปมาอย่างดุดัน
แนบครีบให้แนบสนิทกับลำตัว
แล้วเมื่อพวกมัน Take off จากพื้นน้ำแล้ว
ก็จะกางครีบขยายขึ้นแล้วเหินฟ้า



สถิติปลาบินที่บันทึกไว้คือ
ปลาที่ทะยานขึ้นบินได้นานถึง 45 วินาที
ด้วยความเร็วประมาณ 30 กม. / ชม. (19 ไมล์ต่อชั่วโมง)
ตาม Guinness World Records ในปี 2008
บันทึกการบินของปลาบินด้วยกล้องถ่ายภาพ
โดยทีมงานภาพยนตร์ชาวญี่ปุ่น
ที่เดินทางด้วยเรือเฟอร์รี่ในเมือง Kagoshima ประเทศญี่ปุ่น



ระยะการบินที่ไกลที่สุดที่บันทึกไว้
ของปลาบินคือประมาณ 1,312 ฟุต (400 เมตร)
ตามการตรวจสอบของ John Davenport ในปี 1994

ปลาบินได้สูงถึง 26 ฟุต (8 เมตร) เหนือผิวน้ำ
และสามารถทำการร่อนติดต่อกันได้หลายครั้ง
ตามผลการตรวจทานในปี 1990
ของ Frank Fish นักชีววิทยา
ที่ตีพิมพ์ใน Journal of Zoology
เมื่อปลาบินหล่นลงไปในน้ำ
เมื่อหมดแรงเหินฟ้าแล้ว
พวกมันก็จะเริ่มว่ายอย่างเร็วสุด ๆ ทันที
โดยเพิ่มความเร็วขึ้นเพื่อให้เกิดแรงผลักเพียงพอ
ที่จะยกตัวพวกมันขึ้นเหนือน้ำทะเลอีกครั้ง
ปลาบินบางตัวอาจเหินฟ้าได้ถึง 12 ครั้งต่อเนื่องกัน



John Davenport และผู้เชี่ยวชาญด้านปลาบินท่านอื่น ๆ
ต่างคาดว่า ปลาบินไม่น่าจะบินได้ที่อุณหภูมิ
ต่ำกว่า 68 องศาฟาเรนไฮต์ (20 องศาเซลเซียส)
เพราะอุณหภูมิที่หนาวเย็นจะขัดขวางการทำงานของกล้ามเนื้อ
ที่จำเป็นในการเพิ่มความเร็วในการเหินขึ้นจากห้วงน้ำ



ปลาบินยังไม่ได้รับการพิจารณาว่า
ใกล้สูญพันธุ์หรือถูกคุกคาม
และจัดอยู่ในประเภทที่น่ากังวลน้อยที่สุด
โดยสหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติ
International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources

แต่ในช่วงไม่กี่ทศวรรษที่ผ่านมา
ปลาบินสี่ปีก (Hirundichthys affinis)
กลายเป็นประเด็นข้อพิพาทระหว่างประเทศ
ระหว่างประเทศหมู่เกาะ Caribbean 
Barbados Trinidad และ Tobago
ที่ต่างมีเป้าหมายส่งเสริมการท่องเที่ยว
และการแย่งชิงทรัพยากรอาหาร
เช่น Barbados ใช้สโลแกนว่า
Land of the Flying Fish
เพื่อประชาสัมพันธ์ว่าทึ่นึ่
ปลาบินที่นีมีวัฒนธรรม/เศรษฐกิจมาอย่างยาวนาน
 
แต่ภาวะโลกร้อน เริ่มส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลง
รูปแบบการอพยพของปลาบินมากขึ้นกว่าเดิม
ทำให้ปลาบินบินบ่อยขึ้นในน่านน้ำรอบ ๆ Trinidad และ Tobago
ชาวประมง/นักตกปลาจาก Barbados 
ต่างพากันตกปลาบินกันอย่างบ้าคลั่ง
จนชาวประมง Tobago ต่างไม่พอใจกับเรื่องนี้
เพราะชาวประมง Barbados ทำเกินไปในเรื่องนี้
ทั้งที่ปลาบินพวกนี้ไม่ใช่เป็นของ Barbados
แต่ชาวประมง Barbados กลับอ้างว่า
ปลาบิน คือ แหล่งอาหารดั้งเดิมของชาว Barbados
และชาวประมง Barbados มีสิทธิ์จับปลาได้ทุกที่
นักวิจัยเขียนสรุป ข้อพิพาท ดังกล่าว
ตีพิมพ์ในปี 2007 ในวารสาร Marine Policy
 


ในปี 2006
อนุญาโตตุลาการเพื่อยุติข้อพิพาทด้านการประมง
ได้กำหนดพรมแดนทางทะเลของแต่ละประเทศ
และถือว่าเป็นชัยชนะของทั้งสองประเทศ
อย่างไรก็ตามความขัดแย้งทั้งสองประเทศ
ก็ยังดูเหมือนจะยังคงมีอยู่และมีอยู่อีกต่อไป

มีผู้เขียนบทสรุปในปี 2007 ชี้ให้เห็นว่า
ข้อตกลงที่มีการเจรจาซึ่งเกี่ยวข้องกับโครงการ
การจำกัดการประมง/โควต้าการประมง
น่าจะเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการจัดการการประมงในอนาคต
 




เรียบเรียง/ที่มา

http://bit.ly/2WjXN5W
https://bit.ly/2JXbENn




เรื่องเล่าไร้สาระ


ปลาบินในไทยจะมีชื่อเรียกว่า ปลานกกระจอก
บินได้เหมือนปลาบินทั่วไป
เนื้อแน่นทำน้ำยาขนมจีนได้อร่อย
แบบยีแล้วตัมไม่ยุ่ยเหมือนปลาเนื้ออ่อนทั่วไป
ทอดกิน/ทำเค็มก็อร่อย ติว่าก้าง/กระดูกแข็งไปหน่อย

ไข่ปลานกระจอกนิยมนำมาทำเป็นอาหาร
ที่เรียกว่า โทบิโกะ (tobiko) หรือ ไข่กุ้ง
เป็นไข่ปลาบินที่มีขนาดเล็กประมาณ 0.5-0.8 มม.
จะมีสีส้มแดง รสออกเค็มอ่อน ๆ
บางครั้งนำไปย้อมเป็นสีอื่น เช่น
ย้อมวาซาบิได้ไข่สีเขียว ย้อมขิงได้ไข่สีส้ม
หรือ ย้อมกับหมึกของปลาหมึกจะได้สีดำ
คนญี่ปุ่นจะนิยมนำมาทำ แคลิฟอร์เนียโรล ซูชิ
คานาเป้ และ อาหารเพื่อสุขภาพอีกหลายชนิด



ปลากระโทงร่ม จะเหินฟ้าได้ระดับหนึ่งแบบไม่สูงมากนัก
แต่เป็นปลาที่มีความอาฆาตแค้นมากชนิดหนึ่ง
พวกชาวประมง/นักตกปลาฝั่งอันดามัน
จะกลัวมากเวลาตก/ดึงมันขึ้นบนเรือตัองระมัดระวังอย่างแรง
เพราะมันมักจะเล็งแทงพุ่งชนตรงหน้าอกหรือท้องคน
ซึ่งโดนไปหลายคนมากจนกลายเป็นตำนานท้องทะเล

ปลาสาก จะกระโจนแทง/ชนคนตกปลาเช่นกัน
เพียงแต่ปากไม่แหลมเหมือนปลากระโทงร่ม
แต่ที่น่ากลัวคือ ฟันมันคมมากถูกแต่ละทีเลือดสาด

ปลาสองชนิดนี้นิยมทำน้ำยาขนมจีน
แบบเนื้อแน่นยีเนื้อต้มแล้วไม่และ
ทอดกินก็อร่อย กระดูกทำน้ำซุป
กับทำต้มเครื่องในปลาก็อร่อยดี
แต่พวกปลากินเนื้อ ค่อนข้างคาวมาก
คนปรุงอาหารปลาตัองมีฝีมือด้วย

ชาวประมงบอกว่ามันชอบออกกำลังกาย
ว่ายน้ำไล่ล่าปลาชนิดต่าง ๆ กินเป็นอาหาร
ทำให้เนื้อเหนียวแน่นกว่าปลาประเภทอื่น ๆ