สายการบินต่างๆทั่วโลกนั้น ล้วนแล้วแต่มี “ฉายา” หรือ “ชื่อเล่น” ที่ผู้โดยสารตั้งให้กันทั้งนั้น โดยหลักๆก็มาจากจุดเด่นหรือจุดด้อยของการบริการ รูปแบบ logo ลวดลายบนเครื่อง (livery) หรือล้อเลียนชื่อย่อของสายการบิน บางอันก็ลามปามไปจนถึงเรื่องเชื้อชาติ ศาสนา เพศ (อันหลังนี้ขอไม่นำเสนอเพราะเป็นเรื่องที่ไม่ควรเลย!!) เราจะมาดูกันว่าแต่ละสายการบินจะได้รับฉายาว่าอะไรกันบ้าง และเพราะเหตุใดจึงได้รับฉายานี้? (ในที่นี้ขอเลือกมาแต่ที่สุภาพและถูกเรียกกันหนาหู) เริ่มต้นที่สายการบินแห่งชาติเรากันก่อนเลยครับ

เป็นฉายาที่ได้มาตั้งแต่ปี พ.ศ.2518 ภายหลังที่มีการเปลี่ยน logo สายการบิน จากภาพตุ๊กตารำไทย มาเป็นภาพใบเสมาที่ถูกจับวางตะแคงข้าง เพื่อต้องการสื่อถึงความรวดเร็ว ซึ่งบางคนมองว่ามันเหมือนดอกรักมากกว่า แต่ในท้ายที่สุดคนส่วนใหญ่ก็มาจบที่เรียก logo ใหม่นี้ว่า “เจ้าจำปี” สาเหตุก็เนื่องมาจากในเวลานั้นมีข้อครหาว่า TG ได้ใช้เงินจำนวนมากในการจ้างบริษัทฝรั่งให้ออกแบบ logo ใหม่ให้ ซึ่งว่ากันว่ามันดูเพลนๆ ไม่สมราคาเลย ทั้งๆที่คนไทยก็ออกแบบได้ จนทำให้ “ประยูร จรรยาวงษ์” นัดวาดการ์ตูนจากไทยรัฐ ผู้ทรงอิทธิพลทางความคิดในยุคนั้น ได้ออกมาวิจารณ์ว่า logo นี้มันเหมือน “จูจู้เด็ก” หรือ ในสมัยก่อนคนแก่ๆจะเรียกว่า “เจ้าจำปี” ที่กำลังชี้โด่เด่อยู่ ทำให้คนอ่านตลกขบขันกันอย่างมาก จนในที่สุดก็ติดปากเรียก TG ว่า “เจ้าจำปี” มาจนถึงปัจจุบัน

เป็นชื่อที่คนใช้เรียก TG ในช่วงก่อนปี พ.ศ.2531 ภายหลังการควบรวมกิจการกับ “บดท.” หรือ บริษัท เดินอากาศไทย จำกัด เนื่องจากในเวลานั้นการให้บริการแบ่งแยกกันชัดเจน โดย บดท. (TH) จะให้บริการเส้นทางบินภายในประเทศ ส่วนการบินไทย (TG) จะให้บริการเส้นทางบินต่างประเทศเท่านั้น 

1.3 Tomorrow Go 

ฉายานี้เกิดขึ้นจากการล้อเลียน IATA Code ของสายการบิน คือ (T) Tomorrow (G) Go โดยภายหลังการควบรวมกิจการกับ บดท. ทำให้สายการบินไทยมีขนาดองค์กรที่ใหญ่ขึ้น ประกอบกับในปี พ.ศ.2530 การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้จัดทำแคมเปญ “Visit Thailand Year” ทำให้มีนักท่องเที่ยวจำนวนมากเข้ามาในประเทศ พอดีกับช่วงเวลานั้นซึ่งเป็นช่วงปลายรัฐบาลพลเอกเปรมต่อยุคพลเอกชาติชาย เศรษฐกิจเติบโต ได้รับความสนใจจากนักลงทุนเข้ามาในประเทศจำนวนมาก ทำให้การบินไทยมีผู้โดยสารมากขึ้นมาก ถือเป็นยุคทองหนึ่งการบินไทยเลยทีเดียว มีการเพิ่มไฟล์ทและจุดหมายปลายทางมากมาย ทำให้ต้องมีการ Rotate เครื่องอย่างหนัก จนบางครั้งเกิดการดีเลย์อย่างมากมาย จึงได้ฉายานี้มา

(**ขอเสริมสำหรับเรื่องนี้หน่อยนะครับ ภายหลังที่ TG ได้ปรับปรุงเรื่องดีเลย์ของเที่ยวบินแล้ว คนก็ยังติดปากคำว่า “Tomorrow Go” อยู่ จึงได้มีความพยายามทำลายภาพลบนี้ ซึ่งเป็นที่มาของโฆษณาอันโด่งดัง เป็น talk of the town ในเวลานั้น ซึ่งนำแสดงโดย “มรว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์” ซึ่งเป็นผู้มีชื่อเสียงโด่งดังในเวลานั้น เรื่องราวโฆษณาเดินเรื่องให้ท่านเรียกรถแท็กซี่ในต่างประเทศไปส่งสนามบิน เมื่อขึ้นรถคนขับจึงถามว่าท่านบินสายการบินใด พอท่านบอกว่าบิน TG เรื่องราวสนุกๆจึงเกิดขึ้น ใครเกิดไม่ทันไปตามดูใน youtube ได้ครับ ผมจะแปะลิงค์ใน hidebox ด้านล่างให้)    

เท่าที่จำได้ นี่เป็นชื่อที่เราชาว pantip ตั้งกันให้เองนะครับ ถ้าจำไม่ผิดหมอยุ่งฯน่าจะเป็นคนแรกๆที่เรียก ที่มาก็ง่ายๆ ในเวลานั้นเริ่มมีสายการบินโลว์คอสน้องใหม่เกิดขึ้น ที่มีภาพลักษณ์สดใส เรียบง่าย ทำให้ภาพลักษณ์ TG เมื่อเปรียบแล้วดูกลายเป็นหญิงชรา เจ้ายศเจ้าอย่าง แถมธุรกิจก็เริ่มมีปัญหาเพราะต้องแข่งขันกับน้องใหม่ และในปี พ.ศ.2548 การบินไทยมีการรีแบรนด์ logo และ livery เครื่องบินอีกครั้ง โดยออกแบบให้โลโก้วางอยู่บนหางมีพื้นสีม่วงและลากยาวลงมาถึงท้ายเครื่อง จึงเป็นที่มาของชื่อที่ถูกเรียกกันเป็นหลักของ TG ไปทั่วประเทศแล้ว

ฉายานี้ได้มาจากสีสันอันเป็นเอกลักษณ์ของสายการบิน ซึ่งนับเป็นสายการบินแรกๆในเมืองไทยที่สามารถสร้าง Brand Awareness จากสีได้ (มาพร้อมๆกับสีม่วงของการบินไทย) จนในเวลาต่อมาสายการบินต่างๆในไทยก็ล้วนแล้วแต่ถูกกำหนดให้มีสีเป็นของตัวเองในการเรียก อันนี้ก็น่าจะถือกำเนิดจากเราๆชาว pantip ด้วยเช่นกันครับ

ชื่อเรียกที่ตอนแรกคนติดปาก ติดมือ เวลาพูด เวลาพิมพ์ข้อความ แทนชื่อสายการบิน AirAsia ซึ่งต่อมากลับกลายเป็นประเด็น (ส่วนมากใน pantip นี่แหละ!!) ว่าทำให้สับสนกับโค้ดย่อของสายการบิน American Airlines ซึ่งในท้ายที่สุด AA ก็เริ่มเฟดไป จนปัจจุบันก็ไม่ค่อยเห็นคนใช้ AA เป็นตัวเรียกแทน AirAsia แล้วครับ

ฉายานี้มาจาก logo ของสายการบิน ที่ชาวต่างชาติมักจะมองว่ามันคล้าย logo ของเครื่องดื่มน้ำดำเจ้าดัง ทั้งๆที่จริงแล้วมันคือสัญลักษณ์ “Taeguek” แบบเดียวกับที่อยู่บนธงชาติเกาหลีใต้ มีความหมายถึงต้นกำเนิดสรรพสิ่งในจักรวาลตามลัทธิเต๋า โดย logo ถูกวางอยู่บนพื้นสีฟ้าที่ลากยาวตลอดลำตัวด้านบนของเครื่อง ที่สำคัญ livery นี้ถูกใช้งานยาวนานมาตั้งแต่ปี ค.ศ.1984 หรือกว่า 36 ปีมาแล้ว โดยแทบไม่เคยเปลี่ยนแปลงเลย ซึ่งแม้ในปัจจุบันก็ยังดูไม่เชยและกลายเป็นเอกลักษณ์ที่คนจำได้ไปแล้ว 

ฉายาล้อเลียนอีกอันของพี่ใหญ่แห่ง ME3 ที่อ้างอิงมาจาก CEO ของสายการบินที่ปั้น EK จนเติบโตขึ้นมาเป็นสายการบินเบอร์ต้นๆของโลกอย่าง Sir Timothy Charles Clark (Tim Clark) ที่เป็นชาวอังกฤษ โดยตลาดหลักที่ใหญ่ที่สุดของสายการบิน คือ ตลาดเอเชียใต้ โดยเฉพาะอินเดีย ที่ EK มีจำนวนเที่ยวบินออกจากเมืองต่างๆทั่วอินเดียกว่า 170 เที่ยวบิน/สัปดาห์ ด้วยจำนวนที่นั่งกว่า 73,100 ที่นั่ง/สัปดาห์ และชาวอินเดียก็นิยมบินกับ EK ไปในที่ต่างๆทั่วโลก โดยเฉพาะเหล่าบรรดาแรงงานที่เข้าไปทำงานใน UAE และประเทศแถบตะวันออกกลาง โดยเฉพาะใน UAE ที่เดียว มีชาวอินเดียเข้าไปอาศัยและทำงานอยู่กว่า 3.5 ล้านคนเลยทีเดียว 

ฉายาจิกกัดอีกอันสำหรับสายการบินหางแดงตัวจริง ซึ่งปัจจุบันได้ควบรวมกิจการไปแล้วกับ DELTA AIRLINES แต่ชาวมะกันก็ยังจำได้กับฉายาแสบๆคันๆของสายการบินนี้อยู่

จริงๆฉายานี้ใครได้มานี่เจ็บปวดมากนะ “Die-Nasty” เป็นคำล้อเลียนมาจาก Callsign ของสายการบินที่เรียกว่า “Dynasty” สาเหตุก็มาจากยุค 70’s จนมาถึงยุคต้น 2000 สายการบิน CI มีชื่อเสียงโด่งดังในเรื่องของความไม่ปลอดภัยในการทำการบิน ด้วยอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นรวมกันได้เกือบๆ 20 ครั้งในช่วงเวลาดังกล่าว จากประสบการณ์ของ จขกท. ตอนนั้นใครจะบินกับ CI ต้องโดนล้อโดนเตือนเรื่องความปลอดภัยมาก่อนเลย

อุบัติเหตุที่ถูกกล่าวขานไปทั่วของ CI ในเวลานั้นก็เช่น ในปี ค.ศ.1975 เครื่อง Douglas C-47A ของ CI ชนกับเครื่องบินเล็กกลางอากาศที่กัมพูชา / ในปี ค.ศ.1993 เครื่องบิน B747-400 ที่สุดแสนทันสมัย มีอายุเพียง 5 เดือนในเวลานั้น CI ก็เอาไปลื่นไถลลงทะเลที่สนามบินไคตั๊ก ฮ่องกง / ในปีต่อมา ค.ศ.1994 จากความผิดพลาดของนักบิน ก็ทำให้เครื่อง A300 ประสบอุบัติเหตุระหว่างร่อนลงจอดที่นาโงย่า มีผู้เสียชีวิตกว่า 264 คน / ในปี ค.ศ.2002 เครื่อง B747-200 ซึ่งจะทำการบินเป็นไฟล์ทสุดท้ายจากไทเปไปฮ่องกง ก่อนปลดประจำการ ก็เกิดอุบัติเหตุกลางอากาศจนมีผู้เสียชีวิตไปกว่า 225 คน

แต่ปัจจุบัน CI ไม่เป็นเช่นนั้นแล้ว หลายสิบปีมานี้ไม่มีอุบัติเหตุร้ายแรงอะไรกับสายการบิน แถมยังพัฒนาสายการบินให้ขึ้นมาอยู่ชั้นแนวหน้า จนผู้คนลืมฉายาอันเลวร้ายนี้ไปเกือบหมดแล้ว

อีกหนึ่งฉายาที่มีที่มาจากความไม่ปลอดภัยในการทำการบิน SU เป็นหนึ่งในสายการบินที่ว่ากันว่าน่ากลัวมากในสมัยก่อน เพราะใช้เครื่องบินที่ผลิตในโซเวียต ซึ่งในเวลานั้นโดน Propaganda จากค่ายเสรีที่เป็นคู่แข่งด้านการผลิตอากาศยานและความคิดทางการเมือง โจมตีถึงความไม่ปลอดภัย แต่จะว่าไปแล้วมันก็เป็นความจริงอยู่เหมือนกันนะ เพราะตั้งแต่ยุคทศวรรษที่ 1930’s เป็นต้นมา สายการบินประสบอุบัติเหตุน้อยใหญ่หลายร้อยครั้ง ย้ำ! หลายร้อยครั้ง!! ซึ่งส่วนใหญ่ก็เกิดจากสภาพอากาศและสภาพสนามบินที่ไม่ดีของโซเวียตในเวลานั้นบ้าง ความผิดพลาดจากนักบินก็เยอะ และความผิดพลาดทางเทคนิคของเครื่องเองก็มาก จนมีการล้อเลียนว่า SU ใช้เด็กอายุ 12 เป็นกัปตันก็มีมาแล้ว!!!

โดยอุบัติเหตุครั้งล่าสุดในปี ค.ศ.2019 ก็มาจากเครื่อง Sukhoi Superjet 100 ที่ผลิตในรัสเชีย ไถลออกนอกรันเวย์ที่เมือง Murmansk อย่างไรก็ดีความปลอดภัยของ SU ปัจจุบันก็ดีขึ้นมาก และแทบไม่ได้ใช้เครื่อง Soviet-Russian made อีกแล้ว

*** อ่านต่อในคอมเม้นต์ครับ ***