ส่วนตัวรู้สึกไม่เห็นด้วยซักเท่าไร
กับการเรียก "ปลาวาฬ" ว่า "วาฬ"
และเรียก "ปลาโลมา" ว่า "โลมา"
ขอให้ความคิดเห็นในเชิงภาษาศาสตร์(Linguistics)
เปรียบเทียบกับสัตววิทยา(Zoology) ดังนี้..
..
"ปลาวาฬ" คำนี้มาจากภาษาดัชต์สมัยกลาง
จากคำว่า walvisc (อ่านว่า วาล-วิส)
โดยคำว่า visc นั้นตรงกับคำว่า fish ในภาษาอังกฤษ
ซึ่งแปลว่า ปลา ดังนั้น walvisc คือ ปลาวาฬ นั่นเอง
..
หลักฐานเก่าแก่ที่สุดที่พบคำนี้ในภาษาไทย
มาจากวรรณคดีเรื่องสมุทโฆษคำฉันท์
ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลาย มีท่อนนึงเขียนว่า
“ปลาวาฬไล่หลังครวญคราง”
..
ปัจจุบัน คนไทยหลายคนมักเรียกว่า "วาฬ"
โดยให้เหตุผลว่าเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม(Mammalia)
ไม่ใช่ปลา(Chondrichthyes+Osteichthyes)
ดังนั้นจึงควรตัดคำว่า"ปลา" ออกไป
..
ที่จริงคำว่า ปลาวาฬ เป็นคำเก่า
คนไทยใช้มาตั้งแต่อดีตกาลนานมาแล้ว
ซึ่งสะท้อนการมองโลกของคนไทย
โดยการเรียก "ปลา" ไม่ได้แปลว่ามันต้องเป็นปลาก็ได้
แต่หมายถึง สัตว์ประเภทนี้เหมือนปลา
รูปร่างเหมือนปลา มีครีบมีหางเหมือนปลา
และอาศัยอยู่แต่ในน้ำอย่างปลา
หรือภาษาอังกฤษเรียก Fish like animal นั่นเอง
เช่นเดียวกับ ปลาพะยูน และปลาโลมา
ซึ่งก็เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเหมือนกัน
ปลาหมึก ก็เช่นกัน อยู่ไฟลัม Mollusca
ไฟลัมเดียวกับ หอย แต่ก็เรียกปลา
เพราะมันว่ายน้ำได้และอยู่ในน้ำเหมือนปลา
..
ในเชิงภาษาศาสตร์(Linguistics)
การสร้างคำประสมแบบนี้ในไทยมีอยู่เยอะพอสมควร
เช่น ม้าลาย -> เหมือนม้า แต่มีลาย
ม้าน้ำ -> เหมือนม้า แต่อยู่ในน้ำ
ม้านั่ง -> เหมือนม้า เอาไว้นั่ง
แน่นอนว่าคนไม่มีความรู้อะไรเลยก็รู้
ว่าม้าน้ำไม่เกี่ยวอะไรกับม้าเลย
และม้านั่งก็ไม่มีความเกี่ยวข้องอะไรกับม้าเลย
แต่มันเป็นลักษณะของการสร้างคำในภาษาไทย
ที่เรียกว่า "คำประสม" (ความรู้ภาษาไทย ม.ปลาย)
คำประสม คือคำที่สร้างจากคำมูลตั้งแต่สองคำขึ้นไป
เกิดเป็นคำใหม่ มีความหมายใหม่
..
ถ้ายังยืนยันว่าไม่ได้หรอก มันไม่ใช่ปลา
จะให้เรียกปลาได้อย่างไร
แมงดา ก็ไม่ได้อยู่ในคลาส Insecta หรือ Arachnida
ตัดคำว่าแมงออกจะให้เรียกว่าอะไร
..
ที่หนักสุดก็ "หมีโคอาลา"
"หมีโคอาลา" ไม่ใช่หมี ตัด "หมี" ออก
เหลือ "โคอาลา" แต่มันไม่ใช่ วัว ตัด "โค" ออก
เหลือ "อาลา" แน่นอนว่าไม่ใช้น้องพ่อ ตัด "อา" ออก
เหลือ "ลา" แน่นอนที่สุดคือไม่ใช่ ลา
แล้วเราจะเหลืออะไรไว้เรียก "หมีโคอาลา"
เข้าใจว่าเป็นคำทับศัพย์ภาษาอังกฤษ
แต่ยกตัวอย่างมาเพื่อเป็นตัวอย่างขำๆนะครับ

ป.ล.ความเห็นส่วนตัว