เราก็เชื้อสายจีน แต่เป็นคนไทยร้อยเปอร์เซ็นต์ เมื่อก่อนดูหนังจีนกำลังภายใน เราก็ว่ามันดีนะ ลัทธิเต๋าและปรัชญาจีนต่างๆ นั้นมีคุณค่ามาก แต่จีนเปลี่ยนไปนานแล้วตั้งแต่เปลี่ยนมาเป็นคอมมิวนิสต์ เรามีประสบการณ์ตรงกับคนจีนแผ่นดินใหญ่ ซึ่งโดยมากเป็นชนชั้นกลางที่เกิดจาก One Child Policy กลุ่มนี้จะรวยและเรียนนอกกันเป็นว่าเล่น คนละกลุ่มกับทัวร์จีนที่วิ่งเข้าห้องน้ำวัดร่องขุน บอกเลยว่าคนจีนกลุ่มปัญญาชนเขาดูถูกคนไทยว่าเป็นชนชั้นต่ำ และมีพฤติกรรมไม่ดีหลายอย่างจนไม่อยากจะให้อภัย

เคยคุยกับคุณยายชาวจีนที่ครอบครัวย้ายไปแคนาดา เธอเล่าให้ฟังว่านโยบายมีลูกได้แค่คนเดียว ทำให้ผู้หญิงจีนทำแท้งเยอะมากๆ บ้างก็คลอดแล้วลอยทิ้งน้ำ บ้างก็ส่งลูกสาวไปเป็นบุตรบุญธรรมที่อเมริกา (กลุ่มนี้จะนิสัยดี) เพราะครอบครัวอยากได้แต่ลูกชาย บางบ้านทำแท้งแล้ว ยังได้ลูกสาวอีก ก็เลี้ยงไว้ แต่ลูกต้องเก่งทุกอย่าง ต้องเหนือคนอื่น ต้องไม่ให้พ่อแม่ผิดหวังที่ไม่ได้ลูกชาย ไม่งั้นรู้สึกไร้ค่า (บ้านที่รักลูกสาวก็มีนะ) การแข่งขันสูงมากผิดปกติในกลุ่มเด็กหญิง เรียนเก่งๆ กันทั้งนั้นแต่สุขภาพจิตไม่ดี หลายคนพัฒนานิสัยปีศาจขึ้นมา ตอนนี้พอจำนวนผู้หญิงน้อยลง กว่า 40 ปีก่อนมาก จึงกลายเป็นของมีค่าขึ้นมา เพราะถ้าผู้ชายไม่รวยจะหาภรรยายาก นโยบายนี้เปลี่ยนแปลงชีวิตคนมากจริงๆ

พอมาเรื่องเศรษฐกิจและการเมือง จีนฉลาด เปิดรับผลิตทุกอย่าง รับทิ้งทุกอย่าง (ซึ่งแกะของมีค่าในขยะไปใช้ต่อ) เลยพลอยได้เทคโนโลยี ดีไซน์ระดับโลกจากแบรนด์ดังทั้งโลกมารวมศูนย์ในจีน ไม่ว่าจะอิเล็กทรอนิกส์ หรือแฟชัน ก็ทำในจีนทั้งนั้น กลายเป็นว่าจีนได้รับความรู้ชั้นสูงพวกนี้มาโดยปริยายไม่ต้องออกแบบเอง แล้วก็ส่งขายได้เงิน จากนั้นก็ก๊อปขายเอง หรือพัฒนาต่อยอดสร้างแบรนด์ใหม่ Mi ได้ทั้งขึ้นทั้งร่อง คนจีนถึงได้รวยมาก ใช้เงินลงทุนและซื้อคนในประเทศต่างๆ

ตอนล็อกดาวน์ เมืองที่เราอยู่หาซื้อหน้ากากอนามัยไม่ได้เลย คนที่นี่เขาไม่ใช้ ไม่มีขาย จนพ้นล็อกดาวน์ เริ่มมีหน้ากากเข้ามาวางขายแบรนด์จีนใหญ่โตมาก รู้เลยว่า จีนครองโลกแล้วด้วยของส่วนใหญ่ผลิตในจีน Mad in China ถ้าเขาไม่ส่งมาให้ คิดดูว่าจะเกิดอะไรขึ้น ประเทศไทยยังผลิตอะไรเองอยู่เยอะจึงโชคดี ตอนนี้โลกพึ่งพาจีน ถ้าจีนไม่พอใจใคร ไม่พอใจร้านไหนก็แบน แบรนด์นั้นรายได้หดลงฮวบ ฝรั่งต้องพินอบพิเทาคนจีน แต่ลับหลังก็เกลียดชัง หมั่นไส้ พอโควิดระบาดจึงเพิ่มความเกลียดมากขึ้นไปอีก

จีนทำกับชาวทิเบต เขาอยู่สงบๆ ก็ส่งทหารไปไล่ฆ่าคนตายกันเป็นเบือ

เรื่องเขื่อนเขียนกันเยอะแล้ว เรื่องระเบิดเกาะแก่งลำน้ำโขง เขาคิดว่าเขาเป็นเจ้าโลก อยากปรับภูมิทัศน์ อยากทำอะไรก็จะทำให้ได้ มีเงินเสียอย่าง ใครจะทำไม ยัดเงินให้ผู้นำ ต้องได้อย่างที่จีนอยากได้ จีนเป็นเจ้าโลกจริงๆ แต่เราไม่ขอเป็นเบี้ยล่างประเทศนี้ เลี่ยงการซื้อของที่ผลิตในประเทศจีนถ้าเลี่ยงได้ Made in Thailand, Vietnam, Cambodia, Japan, Korea ดีกว่า

พอมีเหตุภัยธรรมชาติ เราไม่ได้สมน้ำหน้า แต่เห็นใจประเทศจีน รัฐบาลจีน และคนจีนในปี 2020 ไม่ลงจริงๆ รู้สึกว่าให้แผ่นดินมันสูงขึ้น ให้น้ำท่ามันเยอะขึ้น ให้ธรรมชาติดูแลไปตามกรรมก็แล้วกัน