ปัญหาหนึ่งที่กวนใจคนมีที่ดินเปล่าอยู่ในมือ แต่ละเลย หรือหลงลืมที่จะไปเช็กที่ดิน อาจเกิดเหตุการณ์ที่ดินหดหายไปโดยไม่รู้ตัว จากที่เคยมีที่ดินเป็นไร่ ๆ ก็อาจจะเหลือไม่กี่ตารางวา เนื่องจากหลักหมุดหาย หรือหลักหมุดคลาดเคลื่อน จึงเป็นที่มาและความสำคัญของการทำ "รังวัดที่ดิน" ครับ

การทำ “รังวัดที่ดิน” ควรทำเมื่อใด 
การรังวัดที่ดินจะต้องทำเรื่องขอให้เจ้าหน้าที่กรมที่ดินมาตรวจสอบ โดยทั่วไปมักทำกันทุก ๆ 10 ปี (เพื่อป้องกันการอ้างครอบครองปรปักษ์)


จะขอรังวัดที่ดิน ควรเริ่มต้นจากอะไร?
สิ่งแรกก่อนจะทำการขอยื่นเรื่องเพื่อทำการรังวัดที่ดินที่เจ้าของที่ดินควรทราบเบื้องต้น คือ
1) ที่ดินที่ครอบครองอยู่มีหลักฐานอะไร อาทิ
- โฉนดที่ดิน น.ส.3
- น.ส.3 ก.
- น.ส.4 จ.


2) สภาพที่ดินเป็นที่ดินรูปแบบใด เจ้าของข้างเคียงเป็นใคร อยู่ติดกับสถานที่ใด
นอกจากนั้นจะต้องรู้ว่าสภาพที่ดินที่ครอบครองอยู่นั้นเป็นที่ดินเปล่า ที่นา ที่สวน ที่ไร่ หรือ ที่อยู่อาศัย โดยหลักสำคัญที่ควรรับทราบเป็นประเด็นสำคัญเพื่อไม่ให้เกิดปัญหา ก็คือ เจ้าของที่ดินข้างเคียงเป็นผู้ใดบ้าง ที่ดินติดอยู่กับที่สาธารณประโยชน์หรือไม่
 
หลักหมุดหาย หรือหลักหมุดถูกเคลื่อนย้ายควรทำอย่างไร
ยกตัวอย่างหนึ่งกรณีที่มักเกิดขึ้นบ่อย ๆ คือ หลักหมุดหาย หรือถูกเคลื่อนย้าย

ขณะทำการรังวัดที่ดินพบว่าหลักมุดที่เจอกับแนวเขตในโฉนดที่ดินไม่ตรงกัน ซึ่งอาจเกิดจากที่ดินข้างเคียงขอทำการรังวัดที่ดินไปก่อนหน้านี้ แต่ทางเราไม่ได้ไประวังแนวเขต และไม่ได้คัดค้านอะไร อาจจะไม่ทราบหรือไม่ได้รับจดหมายให้ไประวังแนวเขตก็ตาม จึงเสียพื้นที่ส่วนนั้นไปให้ที่ดินข้างเคียง

ทั้งนี้ ในกรณีนี้ขั้นต้นสามารถตรวจสอบโดยนำโฉนดที่ดินในมือไปเปรียบเทียบกับโฉนดที่ดินข้างเคียงของผู้อื่นว่ามีแนวเขตตรงกันหรือไม่ ซึ่งต้องได้รับความร่วมมือจากเจ้าของที่ดินข้างเคียงอื่น ๆ ซึ่งหากตรวจสอบแล้วพื้นที่หายไปจริงต้องให้เจ้าของที่ดินข้างเคียงมาลงชื่อรับรองแนวเขตใหม่ ถึงจะแก้ไขเนื้อที่ให้ตรงตามโฉนดได้

หากเจ้าของที่ดินข้างเคียงทำการคัดค้าน และตกลงแนวเขตที่ดินกันไม่ได้ สามารถแจ้งคู่กรณีไปฟ้องศาลภายใน 90 วัน นับแต่วันได้รับแจ้ง ถ้าไม่ฟ้องภายในกำหนดดังกล่าว ให้ถือว่าผู้ขอ ไม่ประสงค์จะสอบเขตโฉนดที่ดินนั้นต่อไป (ต้องแจ้งทั้ง 2 ฝ่าย คือทั้งฝ่ายผู้ขอและฝ่ายผู้คัดค้าน ดังนั้น การนับ 90 วัน ต้องนับจากวันที่รับแจ้งฝ่ายล่าสุด)

ข้อแนะนำเกี่ยวกับการรังวัดที่ดิน 
ขณะที่มีการทำรังวัดที่ดิน ควรมีการเก็บภาพแนวเขตไว้เป็นหลักฐาน เผื่อวันหนึ่งมีผู้ไม่ประสงค์ดีมาบุกรุกที่ดินของเรา หรือผู้ที่อ้างครอบครองปรปักษ์ จะได้มีหลักฐานในการสู้คดี

เมื่อรู้ถึงความสำคัญของการทำรังวัดที่ดินกันแล้ว ก็อย่าลืมตรวจเช็กที่ดินของตัวเองกันอย่างสม่ำเสมอนะครับ เพื่อไม่ให้เสียสิทธิในที่ดินของตัวเองไปอย่างไม่รู้ตัว

สนใจอ่านบทความฉบับเต็มเกี่ยวกับการทำรังวัดได้ที่ ddproperty.com/คู่มือซื้อขาย/เตรียมตัวก่อนขาย/ตรวจสอบ-รังวัดที่ดิน-ก่อนจะถูกผู้อื่นกินพื้นที่-6286

สุดท้ายแล้วเราขอฝาก ddproperty.com/คู่มือซื้อขาย/ แหล่งรวมบทความมากมาย ที่ให้ความรู้และเป็นประโยชน์ในการซื้อ-ขาย-เช่า บ้านและคอนโดฯ สามารถเข้าไปอ่านและศึกษาเพิ่มเติมได้ครับ