กลบท คือการประดิษฐ์คิดแต่งคำประพันธ์ให้มีลักษณะแปลกไปจากเดิม โดยที่ลักษณะบังคับของคำประพันธ์ชนิดนั้นยังอยู่ครบถ้วน คำประพันธ์ที่แต่งเป็นกลได้มีทั้ง โคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน และร่าย ที่นำมาเสนอในวันนี้เป็นกลบทชื่อ สลับล้วนสามส่วน จากหนังสือจินดามณี ฉบับหมอบรัดเล ที่มีการเล่นตัวอักษรในแต่ละวรรคได้อย่างไพเราะเพราะพริ้ง ซึ่งผมได้เปลี่ยนตัวสะกดจากคำโบราณมาเป็นคำที่ใช้ในปัจจุบันเพื่อให้อ่านง่ายขึ้น จุดประสงค์เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ศึกษาเรียนรู้ และหากมีข้อผิดพลาดประการใด ต้องขออภัยทุกท่านไว้ ณ ที่นี่ด้วย
กลบทสลับล้วนสามส่วน
โอ้อกเอ๋ย เคยเคียงข้าง นางหน่ายแหนง
จำจนใจ ให้หิวโหย โรยเรี่ยวแรง
กลับกลายแกล้ง แปลงเปลื้อง เรื่องรักเรา
เหลือล้ำลึก นึกนิ่มนวล หวลหายหอม
ตรึกตรองตรอม ยอมแย้มเยี่ยม เรียมง่วงเหงา
ล้ำลักลอบ ชอบเชิงชวน ยวนยั่วเย้า
คลึงเคล้นเคล้า เจ้าจึงจาง หมางมิตรเมิน
พอผันพักตร์ ยักเยื้องยิ้ม พริ้มพรายพริ้ง
จับใจจริง มิ่งมิตรมั่น ขันข้างเขิน
ใบบัวบำ ร่ำเรื่องรัก ชักชวนเชิญ
เห็นฮึกเหิน เกินเก่าก่อน ค้อนคมคาย
โอ้อกเอ๋ย เลยลืมละ ปละเปลื้องปลิด
เจ็บจริงจิต คิดเคืองแค้น แหนหวงหาย
ยังยิ้มเย้ย เลยเลี่ยงเลียบ เปรียบเปรยปราย
กลับเกลื่อนกลาย หมายเหมือนไม่ ใช่ชู้เชย
นี่แน่น้อง ล่องลอยลิ่ว ผิวผ่องผิด
พี่เพ่งพิศ คิดคื้นคาย อายอกเอ๋ย
หลงลำลึก นึกหนาวนอน กรก่ายเกย
ค่ำคืนเคย เวยวายวน รนร้อนแรง
แรกเรารัก จักจิตใจ ไถ่ถ้วนถ้วง
หลงลิ้นลวง ดวงดอกดั้น ฟั้นเฟ้นแฝง
น้อยหนอนาง จางจิตรจาก ปากปุแปง
ดำด่างแดง แจ้งโจ่งเจอ เก้อเกินการ
คนเคียงควร นวลนวลหน้า ร่าเริงรื่น
ขมคอขื่น ชื่นชอบชัง หวังว่าหวาน
ลืมเลยเหลิง เชิงชวนชัก รักร้าวราน
พี่พบพาน สารส่งซ้ำ จำเจรจา
ต้องตักเตือน เยือนเยียนหญิง กริ่งเกรงโกรธ
ทำถือโทษ โอฐอ้อนอ่อน ห่อนหันหา
แกล้งกล่าวกลอน วอนว่าไว้ ให้เฮฮา
ได้สมญา สลับล้วน สามส่วนเอย
----------------------------------------
ที่มา หนังสือจินดามณี ฉบับหมอบรัดเล ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 4 มีนาคม 2549 (หน้า 121)
กลอนกลบท สลับล้วนสามส่วน
กลบทสลับล้วนสามส่วน
โอ้อกเอ๋ย เคยเคียงข้าง นางหน่ายแหนง
จำจนใจ ให้หิวโหย โรยเรี่ยวแรง
กลับกลายแกล้ง แปลงเปลื้อง เรื่องรักเรา
เหลือล้ำลึก นึกนิ่มนวล หวลหายหอม
ตรึกตรองตรอม ยอมแย้มเยี่ยม เรียมง่วงเหงา
ล้ำลักลอบ ชอบเชิงชวน ยวนยั่วเย้า
คลึงเคล้นเคล้า เจ้าจึงจาง หมางมิตรเมิน
พอผันพักตร์ ยักเยื้องยิ้ม พริ้มพรายพริ้ง
จับใจจริง มิ่งมิตรมั่น ขันข้างเขิน
ใบบัวบำ ร่ำเรื่องรัก ชักชวนเชิญ
เห็นฮึกเหิน เกินเก่าก่อน ค้อนคมคาย
โอ้อกเอ๋ย เลยลืมละ ปละเปลื้องปลิด
เจ็บจริงจิต คิดเคืองแค้น แหนหวงหาย
ยังยิ้มเย้ย เลยเลี่ยงเลียบ เปรียบเปรยปราย
กลับเกลื่อนกลาย หมายเหมือนไม่ ใช่ชู้เชย
นี่แน่น้อง ล่องลอยลิ่ว ผิวผ่องผิด
พี่เพ่งพิศ คิดคื้นคาย อายอกเอ๋ย
หลงลำลึก นึกหนาวนอน กรก่ายเกย
ค่ำคืนเคย เวยวายวน รนร้อนแรง
แรกเรารัก จักจิตใจ ไถ่ถ้วนถ้วง
หลงลิ้นลวง ดวงดอกดั้น ฟั้นเฟ้นแฝง
น้อยหนอนาง จางจิตรจาก ปากปุแปง
ดำด่างแดง แจ้งโจ่งเจอ เก้อเกินการ
คนเคียงควร นวลนวลหน้า ร่าเริงรื่น
ขมคอขื่น ชื่นชอบชัง หวังว่าหวาน
ลืมเลยเหลิง เชิงชวนชัก รักร้าวราน
พี่พบพาน สารส่งซ้ำ จำเจรจา
ต้องตักเตือน เยือนเยียนหญิง กริ่งเกรงโกรธ
ทำถือโทษ โอฐอ้อนอ่อน ห่อนหันหา
แกล้งกล่าวกลอน วอนว่าไว้ ให้เฮฮา
ได้สมญา สลับล้วน สามส่วนเอย
----------------------------------------
ที่มา หนังสือจินดามณี ฉบับหมอบรัดเล ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 4 มีนาคม 2549 (หน้า 121)