ครอบครัวของจขกท เป็นครอบครัวไม่ใหญ่มาก ตากับยายมีลูก 2 คน คือแม่จขกทและน้า ส่วนแม่ของจขกท เสียชีวิตแล้ว น้าของจขกท ก็หนีย้ายไปอยู่กับสามี มีปัญหาทะเลาะกับเรา ตายายมาโดยตลอด ตอนที่น้าเรายังเป็นสาว เขาหลอกว่าจะเลี้ยงตากับยาย โดยให้ตากับยายยกที่ดิน สวนให้ 24 ไร่ จากนั้นเขาก็ไม่เลี้ยงตากับยาย พอจะไปฟ้องร้องคืนก็ไม่ได้ เพราะที่ตรงนั้น
ที่ดิน 24 ไร่ แต่ก่อนไม่มีโฉนด มีเพียงการจับจองที่ของตายาย  ต่อมารัฐบาลออกเป็นโฉนด ส.ป.ก แล้วตากับยายให้ใช้ชื่อ น้าค่ะ เพราะคิดว่าน้าจะเลี้ยงดู น้าเรากับแม่เรามีปากเสียงกันตลอด จนแม่เราเสียน้าเราก็มางานศพ แต่เขาก็ด่าเรา เวลาเราพูดด้วย เขาก็จะไม่พูดดีเท่าไหร่ เขาจะขู่ตลอดว่า "จะไล่เราออกจากบ้านที่เราอยู่ ไล่เราไปอยู่กับพ่อ" ทั้งๆที่บ้านมันเป็นของตากับยาย เขาแค่ออกเงินสร้างด้วย 40,000 บาท พอบอกให้มาคุยไกลเกลี่ย เขาก็ไม่ยอมมา เรากลัวว่า ถ้าตากับยายเราเสียชีวิต มันต้องมีปัญหาเกิดขึ้นแน่ๆ (ที่ดินบ้านยังเป็นชื่อของคนที่ยายเราซื้อที่ด้วย ยังไม่แบ่งออกเป็นโฉนด เพราะยังติดจำนองธนาคาร) รบกวนช่วยแชร์ทางออกของเรื่องนี้ให้เราหน่อยค่ะ

ประเด็นมี 2 เรื่องนะคะ
1.ที่ดิน 24 ไร่ ที่ตากับยายโอนให้หน้า เป็นที่ดินที่ไม่เคยผ่านการมีชื่อของตากับยาย ในสมัยนั้นมีเพียงการจับจองที่ พอทางรัฐบาลแจ้งให้สามารถจดโฉนดได้ ตากับยาย ให้ใช้ชื่อน้าเป็นผู้ครอบครองกรรมสิทธิ์
2.ที่ดิน+บ้าน ยังไม่มีโฉนดเป็นชื่อของตากับยาย ในสมัยนั่นตากับยายซื้อที่กับคนในหมู่บ้าน แต่เจ้าของที่ยังไม่โอนที่ดินให้ (ซึ่งมีการซื้อขายแบบนี้ให้กับหลายคนในระแวงเดียวกัน) ที่ดินที่เจ้าของที่ขายให้กับตายาย ยังติดจำนองในธนาคาร จะยังไม่มีการโอนกรรมสิทธิ์ จนกว่าไถ่ถอนออกมา

เราอยากขอความคิดเห็นว่า ในฐานะของหลานและผู้เลี้ยงดูตากับยาย เราจะเรียกร้องสิทธิ์นี้อย่างเป็นธรรมได้อย่างไร และมีแนวทางยังไงให้ไม่เสียประโยชน์มากที่สุด

ปล. จขกท ยังเรียนมหาวิทยาลัยค่ะ