ถ้าจะยุติธรรมทุกคนที่เกิดมาต้องเหมือนกันแบบการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ หรือ asexual reproduction ที่เซลแบ่งตัวทำให้ลูกเหมือนพ่อทุกประการ แต่ละคนก็เหมือนกันหมด ถ้าดีก็ดีไปเลย ถ้าแย่ก็แย่ไปเลย แต่มันไม่หลากหลาย เจอปัญหายากๆ ความเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมรุนแรงก็ตายหมด

แต่มนุษย์ใช้การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ ลูกได้พ่อครึ่งได้แม่ครึ่ง แต่ละคนจึงแตกต่างกันไปหมด ข้อเสียคือจำนวนสิ่งมีชีวิตที่ได้ต้องหารสอง รุ่นพ่อแม่มีสอง สืบพันธุ์แล้วได้ลูกหนึ่ง (อมีบาสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ แบ่งจากสองได้สี่) แต่ข้อดีคือทำให้เราหลากหลายมาก เวลาเดินไปตามถนนจะได้เจอหน้าตา ขาว สวยแต่ละคนไม่เหมือนกันเลย และความหลากหลายทางชีวภาพนี้เอง (genetic variation) ที่ทำให้เวลาเจอการปรับเปลี่ยนของสิ่งแวดล้อมบางตัวตายไป แต่บางตัวได้ไปต่อ และเกิดการวิวัฒนาการ

นั้นแต่ละคนเกิดมาก็ไม่เหมือนกันแล้ว บางคนหล่อ สวย สูง หุ่นดี บางคนก็ไม่ใช่ บางคนสติปัญญาดี หัวเร็ว บางคนก็ไม่ การฝึกฝนก็ช่วยได้ แต่พันธุกรรมก็มีผล

การแข่งขันถ้าจะยุติธรรมทุกคนต้องหน้าตาเหมือนกันหมดแบบอมีบา แต่นี่ทุกคนต่างกันไป ต้องยอมรับตรงนี้ก่อน เพราะนี่คือความแข็งแกร่งข้อดีของเผ่าพันธุ์เรา

ข้อแรกก่อนเราต้องยอมรับว่าการแข่งขันนี้ไม่ยุติธรรมในแง่ เราไม่ได้เลือกที่จะเกิดมา แล้วเราเลือกที่จะเกิดมามีรูปร่างลักษณะ เชาว์ปัญญาตามที่ชอบไม่ได้ มันถูกกำหนดโดยยีน นั้นมันคือลอตเตอรรี่พันธุกรรม ใครเกิดมาถูกลอตเตอรี่พันธุกรรมก็โชคดีไป

ข้อสอง ยุติธรรมในแง่ ใครทำอะไรก็ได้แบบนั้น ขยันอ่านหนังสือก็สอบได้ ไม่ขยันก็สอบตก ทำอะไรก็มีผลสะท้อน หลักการเดียวแบบนี้ทุกคน


ฉะนั้นอย่าเชื่อถ้าใครบอกว่าชีวิตนี้ยุติธรรมเพราะมันไม่ยุติธรรมในแง่ลอตเตอรี่พันธุกรรม สิ่งที่พอทำได้คือใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้ดีที่สุด บริหารทรัพยากรตามหลักเศรษฐศาสตร์

เราต้องเข้าใจกติกาการแข่งขันในการเรียน การทำงานนี้ให้ถูกต้องก่อน แล้วก็ทำมันให้ดีกว่าคนอื่น ถ้าเข้าใจกติกาผิดก็จะสับสน คาดหวังสิ่งที่ผิดได้