สวัสดีค่ะ นี่เป็นครั้งแรก ที่ดิฉันตั้งใจอยากเขียนรีวิวนะคะ (ปกติ อ่านอย่างเดียว ไม่เคยแม้กระทั้งเขียน comment ใดๆ)
แต่ที่ลุกขึ้นมาเขียน เพราะช่วงนี้ ลูกๆเริ่มเติบโด เชื่อฟัง และอยู่ในการควบคุมของดิฉันได้ดีขึ้น เลยมีเวลามากพอที่จะได้คิด กลั่นกรอง และอยากจะทำอะไรให้แก่คนรอบข้างและสังคมอย่างเป็นรูปธรรมบ้าง

ดิฉันมีความตั้งใจว่า สิ่งที่เขียนต่อไปนี้ คงจะเป็นประโยชน์ต่อ คุณแม่ มือใหม่ ทั้งหลาย ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (ซึ่งเพื่อนๆ น้องๆ ที่รู้จักกัน มักจะ line มาสอบถามอยู่บ่อยๆ ว่าเมื่อเกิดปัญหานู้นนั่นนี่ จะต้องทำอย่างไร) วันนี้เลยขอถือโอกาสแบ่งปันประสบการณ์ของดิฉันเอง ซึ่งเป็นคุณแม่ลูกสอง ซึ่งเจอปัญหาต่างๆมากมายเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แต่ไม่เคยท้อถอย เพราะต้องการให้ลูกได้รับสิ่งที่ดีที่สุดตามวัยของเขา มาเป็นกรณีศึกษา เพื่อหวังว่าสิ่งนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นแรงบันดาลใจให้คุณแม่มือใหม่ทั้งหลายที่กำลังถอดใจจากการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ มีแรงใจ ฮึดสู้เพื่อลูกน้อยที่น่ารักของคุณอีกครั้ง

ขอย้อนกลับ ไปเกือบ 4 ปี 10 เดือน ที่แล้ว
ตอนนั้น เพิ่งเป็นคุณแม่มือใหม่ ป้ายแดง ตั้งใจมากๆ อยากจะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แต่ไม่ง่ายเหมือนในภาพตามโฆษณา เพราะกว่าจะได้แต่ละหยด นั่งปั้มเป็นชั่วโมงเลยจ้า ตอนนั้นไม่มีความรู้เลยว่า ร่างกายเราจะฉลาดซับซ้อนขนาดนี้ เพิ่งจะรู้ทีหลังตอนมีลูกคนที 2 แล้ว ว่าร่างกายจะผลิตปริมาณน้ำนมแต่ละครั้ง ตามความต้องการและขนาดกระเพราะของลูกน้อย ดังนั้นช่วง 2 สัปดาห์แรกที่น้ำนมเรามีปริมาณน้อย ก็ไม่ต้องกังวลไปเลย ปั้มตามรอบบ่อยๆ เดี๋ยวปริมาณน้ำนมก็จะเพิ่มขึ้นเอง
ขอบคุณภาพจาก www.bebiesfirstlactation.com

วันแรก ปั้มได้แค่นี้ ก็ดีใจแล้ว เย้ !!
เดือนแรก แม้หัวนมจะแตก เจ็บๆ ก็เจ็บ นมก็น้อย แต่เพื่อลูก สู้ + อดทน โว๊ยยยย
อิแม่อย่างดิฉัน ไม่ย้อท้อ ตื่นมาปั้ม ทุกๆ 3 - 4 ชั่วโมง ช่วงนั้นหน้าตาเหมือนแพนด้าเลยทีเดียว ไม่กล้าแม้จะถ่ายรูปตัวเองไว้ อิอิ
ช่วงนั้นแม้จะปั้มได้น้อย (ปั้มหลัง ลูกกินอิ่ม) ค่อยๆสะสม มั่นปั้มตามรอบ เพื่อทำสต็อกนมแม่ แช่แข็งไว้ให้เขาได้กินนานๆ

ปลายเดือนที่ 2 เขาเริ่มไม่ดูดจากเต้าแล้ว เพราะน้ำนมแม่เริ่มไหลแรง แถมตอนนั้นดิฉันก็เริ่มฝึกเขาให้ดูดนมจากขวด เพื่อที่ให้คนอื่นได้สลับดูแลบ้าง เพราะเดือนที่ 4 คุณแม่อย่างดิฉันต้องกลับไปทำงานแล้ว พอลูกเริ่มได้สัมผัสขวดเท่านั้นล่ะค่ะ ติดใจลืมเต้าแม่ไปเลย
เมื่อลูกติดใจขวดนม อีกทั้งติดอุ้ม ชอบให้แม่อุ้มและกอดตลอดเวลา จากนั้นปัญหาสารพัดเกี่ยวกับนมแม่ ก็เริ่มมาเยือนค่ะ

ปัญหาสารพัดเกี่ยวกับนมแม่ (ดิฉันพบเจอด้วยตนเอง)
1. น้ำนมน้อย ไม่เพียงพอต่อการเลี้ยงลูก หรือ ทำสต็อกนมแม่ ซึ่งตอนนั้น ลูกทานเยอะมาก ที่ปั้มใส่ขวดไว้ให้ดูด 4 - 5 ออนซ์ เหมือนเขาจะไม่อิ่ม ก็ต้องเพิ่มปริมาณจนเขาอิ่ม บางมื้อนมที่ปั้มได้ไม่พอกิน ต้องใช้นมผสมร่วมด้วย บางมื้อปั้มได้พอเขาอิ่ม แต่ก็ไม่มีเหลือพอที่จะทำสต็อก
2.  ใช้เครื่องปั้มนมไม่มีคุณภาพเพียงพอ ไม่ได้รีดกระเปาะน้ำนมที่อยู่รอบๆลานนม ทำให้น้ำนมคั่งค้าง อันเป็นสาเหตุให้เกิดจุดสีขาวที่หัวนม (White dot) และเกิดอาการท่อน้ำนมอุดตัน (บางท่อ)ตอนนั้นตัดสินใจเปลี่ยนเครื่องปั้มนมใหม่เลยค่ะ  ใช้สเป็คตามโรงพยบาลเลย จ่ายแพงหน่อยไม่เป็นไร ยอมลงทุนเพื่อลูก
3. ส่วนตัวของดิฉันชอบทานไอศครีม ช็อคโกแลต ชาเขียวลาเต้ ซึ่งทำให้ร่างกายมีไขมันสะสมสูง ไขมันดังกล่าวจะไปเกาะอยู่ตามกระเปราะน้ำนม ไม่ได้ถูกขับออกให้หมด เนื่องจากดิฉันใช้เครื่องปั๊มนมอย่างเดียว ลูกไม่ดูดนมช่วย บางครั้งก็จะส่งผลทำให้เกิดก้อนแข็งเป็นไตที่เต้านมได้ ซึ่งตอนนั้นก็ใช้การประคบร้อนก่อนปั้มนมก็ช่วงให้บรรเทาเบาบางได้ แต่ก็มีบางครั้งที่เริ่มวุ่นจากการเลี้ยงลูกเลยปล่อยทืงไว้ โดยไม่ได้ดูแลจนเกือบทำการเต้านมอักเสบในที่สุด
4.ดิฉันเคยมีอาการที่เรียกว่า " ท่อน้ำนมอุดตัน " ซึ่งทั้งหมดนี้เกิดจากการที่ลูกติดให้แม่อุ้ม ไม่ยอมให้วาง แค่จะกระดิกตัว หรือ ไปเข้าห้องน้ำยังทำไม่ได้เลย จะสลับให้คุณพ่อเขาหรือคนอื่นอุ้มช่วย ก็ไม่ได้ ทำให้ไม่สะดวกต่อการระบายน้ำนมออกตามเวลา หรือ ตกรอบปั้ม หรือ ปล่อยให้เต้านมคัดเป็นเวลานานจน บางครั้งเจ็บ เหมือนจะไข้ขึ้นเลยทีเดียว

จากปัญหาเหล่านี้ ดิฉันจึงเริ่มศึกษาว่ามีวิธีการอย่างไร ที่จะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นด้วยตัวเองได้บ้าง เพราถ้าจะไปหาหมอก็จะไม่สะดวกต่อการเดินทางเอามากๆ เพราะลูกติด ติดจนกระดิกตัวไม่ได้เลย ดิฉันเลยใช้อากู๋นี่แหละช่วยหาคำตอบต่างๆ ให้ดิฉัน เมื่อค้นหาคำตอบแล้ว ดิฉันก็ลองทำตามดูค่ะ ทำเกือบทุกสารพัดวิธีการกู้นมที่เขาแนะนำตามโลกออนไลน์ ตั้งแต่ งดของมัน ของหวน ดื่มน้ำอุ่น ทานสมุนไพรเพื่อน้ำนม ทำจี๊ด หรือ ปั่นจี๊ด ประคบร้อน ปั้มตามสูตร power puming ทานยาโมทิเลียม (ปัจจุบันคุณหมดงดจ่ายยาชนิดนี้ เพื่อเพิ่มกระตุ้นการเพิ่มน้ำนมแล้วนะคะ)  ดังนั้นจึงขอสรุปวิธีแก้ไขปัญหาเบื้องต้นเกี่ยวกับการนม ที่คุณแม่สามารถด้วยตัวคุณแม่เอง และได้ผล ดังนี้

1. ประคบอุ่น 15-20 นาที ที่เต้านม ระวังอย่าให้โดนลานนมและหัวนม เพราะเป็นจุดบอบบางและทําให้หัวนมแตกง่าย โดยใช้ถุงประคบร้อน (ไม่ร้อนจัด) แล้วใช้มือนวดคลึงเต้านมเป็นก้นหอย จากรอบหน้าอกจนถึงลานนม ก่อนให้นมลูก หรือ ปั้มนม
2. ใช้นิ้วมือรีดน้ำนมออก ใช้นิ้วมือ 2 นิ้ว คือ นิ้วโป้งและนิ้วชี้รีดน้ำนมจากบริเวณลานนม น้ำนมจะพุ่งออกมาได้ดี โดยเริ่มต้นจากการดึงหัวนมขึ้นลง สลับกับการใช้นิ้วโป้งร่วมกับนิ้วชี้จับหัวนมนม แล้วหมุนคลึงไปมา นานประมาณ 1-2 นาที ซึ่งเรียกวิธีนี้ว่า การทำจี๊ด หรือ กระตุ้นหัวนม เพื่อส่งสัญญาณให้ร่างกายรับรู้และปล่อยน้ำนมพุ่งออกมาตามอิทธิพลของฮอร์โมนออกซิโทซิน (let down reflex)   ก่อนให้นมลูก หรือ ปั้มนม
3. หากไม่สามารถปั๊ม หรือ บีบมือได้ ให้นำลูกเข้าเต้า ข้างที่มีปัญหา โดยจัดท่าให้คางของลูกอยู่บริเวณก้อน เพื่อดูดเอาไขมันที่ไปเกาะอยู่ตามกระเปาะนมออกให้หมด (สำหรับดิฉันวิธีนี้ไม่ได้ผลค่ะ เพราะลูกโบกมือบ๊าย บาย เต้าไปนานแล้วจ้า)
4. ทำทั้งหมด 3 ข้อแล้ว แต่ยังไม่หาย อาจร้องขอความช่วยเหลือจากสามี เพื่อช่วยเพิ่มแรงดูดข้างที่มีปัญหาได้นะคะ
5. นวดเปิดท่อน้ำนมและอัลตราซาวนด์ โดยผู้เชี่ยวชาญ เพื่อแก้ปัญหา " น้ำนมอุดตัน เต้านมคัดตึง มีก้อนแข็งเป็นไต  น้ำนมลดน้อยลง"

มาถึงตรงนี้ คุณแม่อาจจะสงสัยว่า . . .
การนวดเปิดท่อน้ำนม และ อัลตราซาวนด์ คืออะไร ???

การอัลตราซาวนด์เปิดท่อน้ำนม  เป็นการใช้คลื่นเหนือเสียงลงไปในระดับเซลล์ ซึ่งทำให้เกิดการสั่นสะเทือน ส่งผลให้เกิดความร้อนแล้วหลอดเลือดขยายตัวและทำให้การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น จะทำในกรณีที่คุณแม่มีก้อนอุดตัน การทำอัลตราซาวนด์จะช่วยให้ก้อนที่อุดตันสลายได้ง่ายขึ้น

ส่วนการนวดเปิดท่อน้ำนม เป็นการนวดเพื่อเปิดทางให้น้ำนมไหลสะดวกขึ้น ทำให้น้ำนมไหลออกเกลี้ยงเต้า ช่วยกระตุ้นการผลิตน้ำนม และลดโอกาสในการเกิดการอุดตัน

เมื่อคุณแม่ลองทำตาม 4 ข้อที่กล่าวข้างต้นแล้ว ยังไม่ดีขึ้น หญิงขอแนะนำให้เลือกใช้บริการจากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง ด้านการนวดเปิดท่อน้ำนม หรือ การอัลตร้าซาวนด์เปิดท่อน้ำนม (ตามข้อที่ 5) ซึ่งวิธีการดังกล่าว ไม่เจ็บ ได้ผล เพิ่มน้ำนมให้มาเยอะขึ้น จนสามารถทำสต็อกนมแม่ได้อีกด้วยนะ

สำหรับดิฉัน เมื่อเลี้ยง ลูกคนแรก ทำแค่เพียง 3 ข้อแรกก็ได้ผลประมาณหนึ่งแล้วค่ะ แต่ที่พลิกสถานการณ์ สุดๆ ก็คือ การนวดเปิดท่อน้ำนม
ตอนนั้น  เลือกใช้บริการทางด้านแพทย์แผนไทย ชื่อดังเจ้าหนึ่งค่ะ การนวดเปิดท่อน้ำนม เจ็บมากๆ ได้ผลเรื่องปริมาณน้ำนมและความสุขของลูก
แต่การใช้บริการครั้งนั้น แม่อย่างดิฉันไม่ประทับใจเท่าไหร่ค่ะ เพราะมันแลกมาด้วยความเจ็บปวดตอนบีบไขมันที่ค้างที่ไปเกาะอยู่ตามกระเปาะนมออกให้หมด ตอนที่ทำครั้งนั้นมันอาจจะอักเสบแล้วก็ได้นะคะ แต่ด้วยความทีไม่ชำนาญการของผู้ดูแลทำให้ดิฉันไข้ขึ้นเป็นสัปดาห์ไปเลยค่ะ ถ้าใครที่ใจไม่สู้พอ คงถอดใจไปแล้ว แต่โชดดีที่ตอนนั้นดิฉันอดทน ปั๊มและก็ปั๊มค่ะ จนอาการท่อน้ำนมอุดตันดี เพราะต้องการให้ลูกได้ทานนมแม่อย่างเดียว 6 เดือนแรก และทานให้นานที่สุดเท่าที่จะทำได้ ซึ่งก็ทำได้จริงๆ เย้ๆ

เมื่อฉันคลอดลูกคนที่สอง
พอเลี้ยง ลูกคนที่สอง ปัญหาสารพัดเกี่ยวกับนมแม่ก็กลับม มาไวมากค่ะ มาตั้งแต่ 3 วันแรก หลังคลอด อันเนื่องมาจากเครื่องปั้มนมค่ะ เพราะเครื่องเก่าที่เคยใช้ เกิดใช้การไม่ได้ 3 วันแรกที่อยู่โรงพยาบาลพอดีค่ะ นมคัดเต้า แต่ปั้มไม่ออก ณ ตอนนั้นไม่รู้เลยว่าเครื่องปั้มมีปัญหา เพราะเครื่องติดและปั้มได้ปกติ แต่น้ำนมไหลออกมาได้น้อยมาก ทั้งๆที่มีอาการคัดเต้านมและเจ็บนิดหน่อย

เลยปรึกษาคุณหมอที่ดูแล คุณหมอแจ้งว่า " ท่อนมคุณแม่อุดตัน เพราะมีไตแข็งๆแล้ว ส่งผลให้ตอนนี้ต้องทำการอัลตราซาวนด์ เพื่อป้องกันไม่ให้เต้านมอักเสบ" ตอนนั้นเลยทำให้ดิฉันร้องอ๋อ และ เพิ่งรู้ว่าการทำอัลตราซาวนด์เต้านม มันเป็นแบบนี้เอง หลังทำอัลตราซาวนด์เสร็จ ดิฉันกลับไปปั้มนม ครั้งนี้ลองไปให้เครื่องปั้มของโรงพยาบาลดูก่อน ปรากฎว่าครั้งได้ 4 ออนซ์เลยค่ะ ซึ่งทำให้ลูกหลับปุ๋ย หลับได้ยาว ตื่นมาไม่งอแงเลยค่ะ แต่พอลองกลับไปใช้เครื่องปั้มของตัวเอง ปรากฏว่าปั้มออกแค่ข้างเดียว อีกข้างไม่ออก ซ่ะงั้น จึงรู้ว่าเครื่องปั้มเสียนี่เอง จึงต้องส่งไปซ่อม ระหว่างที่พักอยู่ที่โรงพยาบาลก็ใช้เครื่องปั้มของโรงพยาบาลไปก่อน ดี๊ดี

ลูกคนที่สองของดิฉัน ตอนนั้นมีอาการตัวเหลือง คุณหมอแนะนำให้ทานนมแม่เยอะๆ ตอนนั้นก็ค่อนข้างกังวล เพราะนมไม่เพียงพอต่อการทำสต็อกแถมเพราะลูกชายคนโต ชอบทานนมแม่ (อาจะเพราะเห็นน้องทานเลยอยากทานด้วย)
เป็นคนหลับง่าย นอนหลับยาว 3 -4 ชั่วโมง ไม่ค่อยชอบดูดนมกระตุ้น จึงทำให้ต้องใช้วิธีปั้มนมออกให้หมดเต้าเพียงอย่างเดียว และอาการเหมือนคนพี่เลยค่ะ ติดอุ้ม ติดแม่ จะวางหรือ ให้คนอื่นอุ้มแทนไม่ได้เลย จากนั้นปัญหาสารพัดเกี่ยวกับนมแม่ ก็เริ่มมาเยือนอีกครั้งค่ะ เมื่อทำ 1 - 4 วิธี แล้วไม่ได้ผล ดิฉันเข็ดและขอโบกมือลาการนวดเปิดท่อน้ำนมแบบเดิมๆ แต่ขอเลือกใช้การบริการ การเปิดท่อน้ำนม โดยการอัลตราซาวนด์ แบบเดลิเวอรี่ ซึ่งมาให้บริการถึงบ้านโดยไม่ต้องเดินทาง แถมมีเวลาอยู่กับลูกๆ ตอบโจทย์คุณแม่ลุกน้อยที่ติดอุ้มแบบดิฉันมากๆ


มีต่อนะ . . .