อย่างของยุโรป กรุงศรีอยุธยา จีน ที่มีการค้าขายตั้งแต่โบราณค้าขายทางบกบ้าง ค้าขายทางทะเล สำเภา หรือผ่านคูคลองต่างๆ เลยสงสัยว่าในโลกยุคโบราณการค้าขายแตกต่างจากปัจจุบันที่เอกชนสามารถค้าขายมีอิสระในการค้าขาย(ก็มียกเว้นบ้างบางอย่าง แล้วแต่ละประเทศ)