เราคิดว่าเรื่องนี้ ดูก็สนุก  อ่านก็สนุก
แต่หนังสือจะให้รายละเอียดบางอย่างที่ในหนังอาจจะไม่ได้โฟกัสไปถึง

เช่น

    คาแรคเตอร์ของจอห์นนี่ ฟอนเทน  (ว่ากันว่า พูโซ เขียนตัวละครเรื่องนี้จาก ตัวละครจริง ๆ คือ แฟรงค์ สินาตร้า  ปู่แฟรงค์นี่มี godfather เป็นมาเฟียจริง ๆ ค่ะ)
    ในหนังสือจะบรรยายความอ่อนไหว ขี้เล่น เจ้าชู้ แต่ก็เจือความหัวโบราณมาก ๆ อยู่ได้ดีกว่าในหนัง (ที่จอห์นนี่แทบไม่ได้เป็นอะไรมากไปกว่านักร้องที่คนกรี๊ดกร๊าดเลย)
     หนังสือบรรยายคาแรคเตอร์ และสภาพชีวิตสมรสของจอห์นนี่และวิธีเดทผู้หญิงของเค้าไว้น่าสนใจทีเดียว (ใครยังไม่อ่าน ไปหาอ่านดูค่ะ เล่าก็ไม่ได้อรรถรส)

    
    ส่วนคาแรคเตอร์ของไมเคิล  ในหนังจะดูฉลาด ชาเย็น ใช้ความสงบ นิ่ง เงียบ สยบความเคลื่อนไหวได้ชะงัด ถ้าเปรียบกับการแทงกริช  ไมเคิลจะรอดูท่าที  ฉวยโอกาสในจังหวะที่เหมาะสม ปักทีเดียวเข้าที่หัวใจเลย
    ไมเคิล มีความเหี้ยมมากกว่าดอนวีโต้แน่ ๆ

     ในหนังสือ ไมเคิลจะดูมีเลือด มีเนื้อ มีอารมณ์ มีความเป็นปุถุชน มีชีวิตจิตใจมากกว่าในหนัง
หนังสือจะบรรยายว่า มีเพียง ไมเคิล และ จอห์นนี่เท่านั้นที่ไม่กลัวดอน นอกนั้น ไม่มีใครกล้ากับดอน ไม่กล้าแม้แต่จะคิดด้วยซ้ำ

     เราชอบตอนบรรยายถึง ความตื่นเต้นกระวนกระวายของไมเคิลกับการลงมือฆ่าคนด้วยตัวเองครั้งแรก
หนังสือเขียนถึงกระทั่ง ไมเคิลเห็นสบู่สีชมพูบนตะแกรงตาข่าย ความกระวนกระวายของไมเคิลทำให้ถ่ายท้องจริง ๆ
และเล่าย้อนไปถึงว่า ไมเคิลระลึกนึกถึงความรู้สึกโล่งใจสมัยที่ตัวเองเข้าเป็นทหาร โดนยิงได้รับบาดเจ็บ และ ถูกส่งตัวกลับมารักษา

     ความจริงที่คนอ่านรู้ แต่ไมเคิลไม่รู้คือ ดอน เป็นคนสั่งการใช้เส้นสายให้นำตัวไมเคิลที่ได้รับบาดเจ็บให้กลับมา

     นี่ก็เป็นอีกหนึ่งการกระทำของดอนวีโต้ ที่ลุ่มลึก และ ในหนังสือใช้คำว่า "รู้จักสันดาน" ลูกทุกคนอย่างทะลุปรุโปร่ง

     ไมเคิล เป็นกบฎของบ้าน เป็นน้องชายคนเล็ก ตัวเล็กแต่ยืนหยัดกล้าซัดกับพี่ชาย   กล้าปฏิเสธพ่อ กล้าปฏิเสธวิถีของครอบครัวออกมาเลือกทางเดินชีวิตตัวเอง  สมัครเข้าเป็นทหาร เข้าเรียนที่ดาร์ธมัธในเครือไอวีลีกที่ทรงภูมิ
     ดอนเคยหวังกระทั่งให้มีคนในตระกูลได้เป็น "ท่านวุฒิสภาคอร์ลีโอนี" หรือ "ท่านผู้ว่าการรัฐคอร์ลีโอนี" เสียด้วยซ้ำ
    
      ถ้าตอนนั้น ดอนใช้เส้นดึงไมเคิลกลับมารักษาและบอกลูกเชิงเอาบุญคุณ  เราเป็นไมเคิล เรารับรองเลยว่า ในวัยขนาดนั้น  เรายอมนอนห่มธงชาติกลับมาดีกว่า ต้องอยู่ใต้บารมีพ่อ

      โดยรวม ๆ ในหนังสือจะบรรยายคาแรคเตอร์บางอย่างได้อย่าง "มีความเป็นมนุษย์" มากกว่าในหนัง บอกเล่าทั้งความกล้า ความกลัว ความคิด ความฝัน จนทำให้เรารู้สึกเนียนไปกับในหนังได้


      ในหนังสือยังสอดแทรก "อวัจนภาษา" ที่ทรงพลังหลาย ๆ อย่างที่อธิบายว่า  การกระทำที่ไม่ใช้คำพูดคำใด แต่กลับทำให้เรารู้สึกเหมือนถูกเหยียดหรือ หรือรู้สึกว่าได้รับเกียรตินั้น เป็นอย่างไร
       ซึ่งกริยามารยาทที่ดูเหมือนเล็ก ๆ น้อย ๆ เหล่านี้แหละ จะสร้างความประทับใจ จนถึง "ซื้อใจ" คู่ค้า คู่มิตร คู่เจรจาบางคนได้เลยทีเดียว

      เราชอบตอนที่ฮาเกน (Hagen) ไปหาจอห์นนี่ คุยเรื่องอนาคตในวงการ และลู่ทางในการกู้เงินมาสร้างหนัง  
จอห์นนี่ ที่ดูเป็นหนุ่มเพลย์บอยเหลวไหล กลับดูจริงจัง ครุ่นคิด รู้จักวางแผน และเอาการเอางานขึ้นมา  และการที่จอห์นนี่ขับรถไปส่งฮาเกนไปสนามบินด้วยตนเอง ก็ช่วยกระชับความรู้สึกไว้ใจ หรือ ความรู้สึกถูกชะตา ให้เกิดขึ้นในตัวฮาเกนได้ด้วย

      หลายปีมาแล้ว  เราเคยอ่านสัมภาษณ์ ดร.สุวรรณ วลัยเสถียร  ท่านเป็นทนายความที่ปรึกษาให้กับเจ้าสัวดัง ๆ ทั้งประเทศนี้เลยนะคะ
ดร.สุวรรณ ก็พูดรวม ๆ ถึงสไตล์การทำงานของเจ้าสัวแต่ละท่านคร่าว ๆ และท่านก็เล่าว่า เจ้าสัว *** มีสไตล์การทำงานแบบคนตะวันออก  ให้เกียรติคนทำงาน คุยงานกันเสร็จ ท่านเดินมาส่งที่รถ

      สมัยเด็ก ๆ เราก็ไม่เคยเข้าใจ "นัยยะ" ของการให้เกียรติอะไรพวกนี้นะคะ ว่ามันสำคัญอะไรกันนักหนา
แต่พอโตขึ้น เราเห็นตัวอย่างมาก ๆ เข้า เราก็เข้าใจเองว่า ภาษาที่สื่อทางการกระทำ สายตา บางอย่าง มันทรงพลัง และสื่อสารดังเสียยิ่งกว่าที่พูดออกไปโต้ง ๆ เสียอีก

     อันนี้ เป็นความยิ่งใหญ่ในงานเขียนชิ้นนี้ของพูโซ่ที่ทำให้เราได้นึกย้อน และ เชื่อมโยงกับประสบการณ์ของตัวเองอีกครั้ง