เรื่องนี้มี 3 ทฤษฏี ใหญ่ๆครับ

1.ทฤษฏีไม่สามารถเปลี่ยนอะไรได้ : กล่าวคือไม่ว่าคุณจะทำอะไรๆ ทุกอย่างที่คุณทำนั่นแหละที่ทำให้ประวัติศาสตร์ดำเนินไปแบบนั้น ละครไทยแนวย้อนยุคส่วนใหญ่เป็นแบบนี้ครับ ไม่ว่าจะเป็นทวิภพ สู่ฝันนิรันดร นิราศสองภพ บ่วงบรรจถอน จะเห็นว่านางเอกล้วนมีตัวตนอยู่ในประวัติศาสตร์ก่อนหน้าที่นางจะย้อนไปแล้ว การที่นางย้อนไปแล้วไปกระทำสิ่งใดๆล้วนเป็นผลให้ประวัติศาสตร์ดำเนินไปตามนั้น

2.ทฤษฏีประวัติศาสตร์เปลี่ยนตลอดกาล : ถ้าคุณไปทำอะไรจะมีผลทำให้ประวัติศาสตร์เปลี่ยนไปตลอดกาล คนในเส้นประวัติศาสตร์เดิมจากที่คุณมาจะถูกลบหายไป ในหนังเรื่อง Back To The Future ก็ใช้ทฤษฏีนี้ หรือหนังไทยก็ทวิภพเวอร์ชั่นภาพยนตร์ที่นางเอกไปเปลี่ยนประวัติศาสตร์จนไทยกลายเป็นเมืองขึ้นฝรั่งเศสจนนางต้องย้อนกลับมาแก้ไขอีกที

3.ทฤษฏีเอกภพคู่ขนาน : ถ้าคุณย้อนกลับไปทำอะไรในอดีตจะก่อนกำเนิดโลกใบใหม่ที่ไม่เกี่ยวข้องกับโลกใบเดิมที่คุณจากมา โลกใบใหม่นั้นเหตุการณ์จะดำเนินไปตามผลที่คุณกระทำ แต่โลกใบเก่าคุณก็ยังอยู่เหมือนเดิมไม่มีอะไรเปลียนแปลง ผมยังไม่เห็นหนังไทยเรื่องไหนใช้ทฤษฏีนี้ มีแต่หนังฮอลีวู๊ด ที่ดังๆก็ คนเหล็ก ครับโดยเฉพาะภาคล่าสุดนี่ฝ่ายเครื่องจักรมาอย่างเหนือย้อนไปจัดการจอนคอนเนอร์ในแต่ละเอกภพคู่ขนานอีกทีโคตรซับซ้อน