[CR] [รีวิว] นาฬิกา Services Aerist ตื่นจากหลับใหล ในวัย 92
เกริ่น
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
ผมจะขอเล่าลักษณะต่างๆของนาฬิกาก่อน แล้วจะตามด้วยประวัติของแบรนด์นะครับ และเนื่องจากข้อความมันยาวเกินที่กล่องข้อความนี้อนุญาต จึงขอแบ่งข้อความอีกส่วนหนึ่งไปไว้ในกล่องตอบกระทู้ข้างล่างแล้วกันครับ
ผมซื้อซากนาฬิกาเรือนนี้มา เพราะเห็นหน้าตามันวินเทจดีและราคาไม่แพง ตอนได้มา ไม่มีเข็มและกระจก แต่หน้าปัดยังอยู่ในสภาพดีค่อนข้างมาก มีลายริ้วๆกระจายออกจากตรงกลางแบบสมมาตรกันทุกด้าน ได้กลิ่นอายความเป็น Art Deco พอสมควร ตัวเลขก็ได้อารมณ์ Art Deco เช่นกัน
ตัวเรือน
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
ส่วนตัวเรือนหรือเคส เป็นแบบ cushion case สี่เหลี่ยมจัตุรัส ความกว้างไม่รวมเม็ดมะยมอยู่ที่ 29 มม. วัสดุตัวเรือนน่าจะเป็นทองเหลืองหุ้มทอง เป็นตัวเรือนแบบ 3 ชิ้น คือ ชิ้นฝาหน้าที่ติดกับกระจก ชิ้นตรงกลางที่ยึดเครื่องไว้ และฝาหลัง หูร้อยสายเป็นแบบถอดไม่ได้ มีความไม่ perfect ที่แสดงถึงร่องรอยการถูกใช้งานจนมันบิดเบี้ยวไปบ้าง แต่ยังคงแสดงถึงความแข็งแกร่งอยู่ในที เหมือนมันจะถือคติยอมงอแต่ไม่ยอมหัก (เอ๊ะ มีคตินี้ด้วยเรอะ ฟังดูชอบกล) ตามตัวเรือนก็มีร่องรอยทองลอกจนถึงเนื้อทองเหลืองข้างใน ที่น่าจะมาจากการขูดตามการใช้งาน ตรงรอยต่อระหว่าง 3 ชิ้นของเคส มีบางจุดที่แสดงให้เห็นชัดเจนว่าเคยถูกเปิดมาหลายครั้งตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมา จากรอยบิ่นเหมือนถูกมีดหรืออะไรสักอย่างงัดออกเพื่อเปิดมัน
ลองตีความจากอักษร
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
เมื่อเปิดฝาหลังออกมา ด้านในของฝามีตัวสลักจากโรงงานว่า “Rolled Gold Case; Case Guaranteed 5 Years; Made In Germany” ผมก็สงสัยว่า คำว่า “Rolled Gold” นี้หมายความว่ากระไร ไม่เคยเห็นมาก่อน เพราะตามที่เคยเห็นและเข้าใจ จะมี “Gold Filled” ภาษาไทยน่าจะเทียบได้ว่า “ทองหุ้ม” หรือ “กะไหล่ทอง” แต่ก็มีคนบอกว่า จริงๆแล้ว กะไหล่ทอง ไม่เหมือน ทองหุ้ม ในด้านเทคนิคการทำ แต่ผลออกมาคล้ายๆกัน ในภาษาอังกฤษน่าจะเรียกว่า “Gold Filled” เหมือนกัน ส่วนอีกคำคือ “Gold Plated” ที่ชัดเจนว่าเทียบเคียงกับคำในภาษาไทยว่า “ทองชุบ” ซึ่งก็คือการชุบด้วยไฟฟ้านั่นเอง (มีการชุบแบบอื่นอีกไหมไม่แน่ใจ ใครรู้เอามาแชร์กันก็ดี) มักจะได้ความหนาของทองน้อยกว่า “Gold Filled” มาก ส่วนคำว่า “Rolled Gold” นั้น หลังจากถามอากู๋อยู่ไม่นาน ก็ได้คำตอบว่า มันใช้เทคนิคแบบ “Gold Filled” นั่นแหละ แต่ความหนาของทองนั้นบางมาก หนามากกว่า Gold Plated ไม่กี่เท่าเท่านั้น
วลีต่อมา คือ “Case Guaranteed 5 Years” ผมไม่ได้สงสัยอะไร จึงไม่ได้หาข้อมูลอะไรเพิ่มเติม มันน่าจะตรงตัวอยู่แล้วว่า รับประกันตัวเรือน 5 ปี คงจะทำนองว่าหากตัวเรือนเสียหายจนใช้ไม่ได้ สามารถเคลมได้ หรือว่าหมายถึงทองลอกแล้วเปลี่ยนได้ หรือเปล่า มันก็เป็นไปได้นะ ประมาณว่าเรารับประกันว่าทองจะไม่ลอกภายใน 5 ปีแน่ อะไรอย่างนี้ น่าสนใจในการค้นคว้าอยู่เหมือนกัน ว่าเขาหมายความแบบไหน แต่ตอนนี้มีลอกอยู่บ้าง คงเคลมไม่ได้แล้วสินะ เลย 5 ปีมาละ หมดประกัน
วลีสุดท้ายว่า “Made In Germany” ดูผ่านๆก็ไม่น่าแปลกอะไร ก็แค่บอกว่าผลิตในเยอรมัน แต่ที่สะดุดตาคือ ตัว ไอ/I/i เป็นตัวใหญ่ เพราะโดยทั่วไปที่เราๆชินตากัน Made in ... อะไรทั้งหลาย จะใช้ i ตัวเล็ก เพราะมันเป็น preposition ตามหลักการเขียนภาษาอังกฤษปัจจุบัน แต่เหตุผลที่ทำไมบนเคสนี้จึงใช้ตัวใหญ่ ผมก็ไม่ได้ค้นคว้าหาข้อสรุปที่ชัดเจน เพียงแต่พอจะสันนิษฐานได้ว่า เพราะมันทำในเยอรมัน คนเยอรมันคงไม่รู้หลักของภาษาอังกฤษเท่าไหร่หรอก คงเห็นว่าถ้าจะตัวใหญ่ทุกคำ ก็ใหญ่ให้หมด ทุกคำจริงๆ
นอกจากตัวหนังสือที่ตอกมาจากโรงงานบนฝาหลังด้านในแล้ว หากสังเกตอีกสักหน่อย ก็จะเห็นตัวอักษรและตัวเลขที่เหมือนถูกสลักด้วยมือ อยู่ทั่วไป ตัวอักษรและเลขเหล่านี้ คือ ร่องรอยการนำนาฬิกาเข้าเช็คสภาพหรือซ่อมหรือล้างเครื่อง อะไรก็แล้วแต่ ช่างจะสลักรหัสอ้างอิงเอาไว้ ซึ่งบางทีอาจเป็นวันที่ บางทีก็เป็นรหัสที่ช่างรู้เอง ที่สามารถอ้างไปยังเอกสารของช่างเองได้ว่า มีรายการซ่อมหรือทำอะไรไปบ้าง หรือบางทีก็อาจเป็นรหัสใบเสร็จ ซึ่งจากร่องรอยที่ปรากฏนี้ ส่วนมากจะมีรหัสที่ขึ้นต้นด้วย M ตามด้วยเลข 4 ตัว ผมเดาว่าน่าจะเป็นรหัสของทางร้านหรือช่างเอง ในวาระการตรวจซ่อมที่ต่างกัน อย่างน้อยก็ 5 ครั้ง ที่ทำโดยช่างหรือร้านเดียวกัน และรหัสไม่น่าจะบอกวันที่อะไรได้
ทางด้านมุมขวาล่าง มีรหัสที่ต่างไป คือ 131036tw ผมเดาว่าน่าจะเป็นอีกร้านหรือช่างอีกคน และไม่รู้ว่าเลขข้างหน้าเป็นวันที่ด้วยไหม เพราะมันก็พอจะตีความได้ว่า 13 ตุลาคม 1936 เหมือนกัน แต่มันก็อาจจะเป็นเพียงรหัสเฉยๆไม่เกี่ยวกับวันที่อะไรได้เหมือนกัน มันก็คล้ายกับรหัสตัวเลข 4 ตัวตรงกลางล่าง ที่เขียนว่า 6951 ที่อาจจะตีความว่า เป็นวันที่ 6 กันยายน 1951 ได้ หรือมันอาจจะไม่ได้หมายความว่าอะไร เป็นเพียงรหัสอ้างอิงของช่างเฉยๆก็ได้
สรุปแล้ว นาฬิกาเรือนนี้ เจ้าของเดิมที่ผ่านมาน่าจะรัก หรือหากไม่ได้รักมากอะไร ก็พึ่งพามันเป็นเครื่องมืออย่างคุ้มค่า โดยคาดคะเนจากจำนวนครั้งในการเข้าพบช่าง ที่ถอดออกมาจากจำนวนรหัสบนฝาหลังนั่นเอง
มุลค่านาฬิกา และความคุ้มค่าในการซ่อม มองในฐานะเจ้าของเก่า
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
ข้อสังเกตที่ชวนให้สงสัยอย่างหนึ่งคือ นาฬิกาเรือนนี้ หากพิจารณาดูเครื่องแล้ว เป็นเครื่องเกรดค่อนข้างต่ำ สังเกตจากการขัดแต่งที่ไม่ค่อยมี ใช้ balance staff แบบ cone ซึ่งข้อเสียคือมีแรงเสียดทานมากกว่าแบบเข็ม แต่ข้อดีคือทนทานต่อแรงกระแทก balance wheel ก็เป็นแบบปรับความสมดุลด้วยสกรูรอบๆไม่ได้ (ในนาฬิกาสมัยใหม่ไม่จำเป็น เพราะมีการพัฒนาวัสดุที่ใช้ทำ balance wheel) ทั้งไม่มีทับทิมตามจุดหมุนต่างๆ ย่อมทำให้เชื่อได้ว่าแรงเสียดทานจากจุดหมุนของจักรต่างๆคงมากกว่าแบบที่ใช้ทับทิม เพราะผิวโลหะไม่เรียบเท่าทับทิม และการสึกหรอย่อมเกิดได้ง่ายกว่า เพราะความแข็งของโลหะ (ในนี้น่าจะเป็นทองเหลือง) น้อยกว่าทับทิม แต่มันก็ยังแสดงให้เห็นว่า ตลอดเวลาที่ผ่านมา มันยังไม่ได้สึกหรอไปจนกระทั่งใช้ไม่ได้
การที่เป็นนาฬิกาที่ใช้เครื่องเกรดต่ำ แต่เจ้าของยังคงคอยซ่อมให้มันใช้การได้อยู่เสมอนั้น ก็อาจจะบอกอะไรหลายอย่างในตัวเจ้าของได้ ราคาของนาฬิกาเรือนนี้คงไม่สูงมากนัก แต่ก็ไม่ต่ำมาก ซึ่งราคาส่วนใหญ่น่าจะไปอยู่ที่ตัวเรือน น่าจะเป็นรุ่นที่สูงสักหน่อยของ Services เพราะดูจากภาพโฆษณาของนาฬิกานี้ตามด้านล่าง ที่น่าจะเป็นรุ่นทั่วๆไป ที่เคสเป็นทองเหลืองเบาๆชุบโครเมียมธรรมดา (ผมมีตัวล่างซ้ายอยู่ แต่หน้าปัดสีลอกเน่าหมดแล้ว และโครเมียมก็ลอกมาก เครื่องก็คล้ายๆกับตัวที่รีวิวอยู่ เกรดเดียวกัน) ก็ราคาไม่แพงมาก เฉลี่ยอยู่ราวๆ 10 ชิลลิง หรือประมาณ 2-3 US dollars สมัยนั้น ผมเดาแบบไม่มีหลักอะไรมาก นอกจากเทียบจากโฆษณานี้ Services ที่กำลังรีวิวอยู่ น่าจะราคาราวๆ 1 - 2 ปอนด์ เพราะตัวเรือนที่ดีกว่าแต่เครื่องเกรดเดียวกัน โฆษณานี้ เป็นของปี 1937 ส่วนเรือนที่รีวิว คาดว่าน่าจะราวๆปี 1926 ก็น่าจะราคาพอๆกันหรือสูงกว่านิดนึง เพราะค่าเงินในปี 1937 นั้นน้อยกว่า เนื่องจากปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำ และหากจากเทียบเป็นเงินเวลานี้ ก็ได้อยู่ราวๆ 50 - 60 ปอนด์ เทียบเป็นเงินบาทก็ประมาณ 2200 - 2600 บาท จัดว่าเป็นนาฬิการาคาถูกเลยทีเดียว หรือก็อาจเป็นราคาปานกลางสำหรับบางคน แต่ก็อยู่ในราคาที่เอื้อมถึงได้
หากดูค่าครองชีพในอังกฤษปี 1937 [3] ค่าเช่าห้องเฉลี่ยอยู่ที่อาทิตย์ละ 33 เพนซ์ หรือราวๆ 2.75 ชิลลิง (1 ชิลลิง = 12 เพนซ์) หมายความว่า ค่าเช่าห้อง 1 เดือนเท่ากับราคานาฬิกา Services ในโฆษณา 1 เรือน ส่วนนาฬิกาที่รีวิวอยู่ ก็เท่ากับค่าเช่าห้อง 2 เดือน (1 ปอนด์ = 20 ชิลลิง) หันมาดูรายได้ของคนอังกฤษที่ต่ำสุด คือคนในภาคเกษตร อยู่ที่ 86.32 ปอนด์ต่อปี หรือ 7.2 ปอนด์ต่อเดือน [3] ค่านาฬิกาประมาณ 1 หรือ 2 ใน 7 ของรายได้ต่อเดือน ก็ไม่มากไม่น้อย แต่ก็ยังดูมากอยู่สักหน่อย ซื้อไม่ได้ทุกเดือนแน่ หรือพวกที่มีรายได้มากที่สุด คือคนทำงานขนส่งซึ่งก็รวมถึงนักบินที่อยู่ในโฆษณาด้วย อยู่ที่ 176.01 ปอนด์ต่อปี หรือ 14.67 ปอนด์ต่อเดือน ก็พอที่จะซื้อนาฬิกาในโฆษณาหรือนาฬิกาในรีวิวนี้อย่างสบายๆอยู่ แต่ก็ซื้อไม่ได้ทุกเดือนอีกเหมือนกัน เพราะค่าของกินและอื่นๆที่แสดงใน [3] ก็ไม่น้อยอยู่เหมือนกัน สรุปแล้ว ก็ให้อารมณ์เดียวกันกับคนเงินเดือน 20,000 - 30,000 บาท ซื้อนาฬิการาคา 1,000 - 3,000 บาท ซึ่งมันก็ไม่ได้มากมายนัก แต่จะให้ซื้อทุกเดือนก็คงไม่ใช่เรื่อง ผมไม่แน่ใจว่าค่าซ่อมนาฬิกาในอังกฤษสมัยนั้นราคาประมาณเท่าไหร่ แต่ก็คงไม่ต่ำมากนัก และก็คงไม่สูงเท่าปัจจุบัน (ให้ว่าคิดเงินเฟ้อเท่ากันแล้ว) แต่การซ่อมหลายครั้งตามร่องรอยที่ฝาหลังนั้น เดาว่าน่าจะเกินราคาค่าตัวนาฬิกาไปแล้วเหมือนกัน จึงเดาต่อไปว่า เจ้าของน่าจะผูกพันธ์กับเรือนนี้ หรือไม่ก็ซ่อมมาเรื่อยๆแล้วก็ซ่อมมันต่อไปดีกว่า เพราะค่าซ่อมครั้งหนึ่งก็ถูกกว่าซื้อเรือนใหม่ หรือเจ้าของอาจจะรู้จักช่าง ได้ราคาพิเศษหรือทำให้ฟรีก็เป็นได้ สุดจะคาดเดา ผมจึงมองว่า มันน่าจะคุ้มแหละที่เขาซ่อมหลายๆครั้ง ค่าซ่อมอาจถูกกว่าซื้อใหม่มาก แม้ว่าคำนวณรวมหลายๆครั้งมันจะแพงกว่าซื้อใหม่ก็ตาม
มีต่อข้างล่าง
[1]
http://www.thewatchforum.co.uk/index.php?/topic/46983-services-watches/
[2]
https://watch-wiki.org/index.php?title=Werkfamilie_Lola
[3]
https://warwick.ac.uk/fac/soc/economics/staff/sbroadberry/wp/solgeruk7a.pdf
[4]
https://watch-wiki.org/index.php?title=Services_Watch_Company_Ltd.
[CR] [รีวิว] นาฬิกา Services Aerist ตื่นจากหลับใหล ในวัย 92
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
ตัวเรือน
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
ลองตีความจากอักษร
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
มุลค่านาฬิกา และความคุ้มค่าในการซ่อม มองในฐานะเจ้าของเก่า
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
มีต่อข้างล่าง
[1] http://www.thewatchforum.co.uk/index.php?/topic/46983-services-watches/
[2] https://watch-wiki.org/index.php?title=Werkfamilie_Lola
[3] https://warwick.ac.uk/fac/soc/economics/staff/sbroadberry/wp/solgeruk7a.pdf
[4] https://watch-wiki.org/index.php?title=Services_Watch_Company_Ltd.