น่าจะถามกลับกันว่าทำไมบางกอกแอร์ ไม่เคยบินไปลงขอนแก่น หรือทำไมบางกอกแอร์บินไปอุดรแล้วเจ๊งจนปิดรูทไป
เหตุใด ท่าอากาศยานแม่ฟ้าหลวง เชียงราย จึงเป็นท่าอากาศยานหลัก 1 ใน 6 ของ AOT
ทำไมสนามบินในอีสานไม่เป็นท่าอากาศยานหลักของ AOT แม้แต่เมืองใหญ่อย่าง อุดร ขอนแก่น อุบล

เชียงรายเป็นเมืองเก่าแก่ ราชธานีเดิมก่อนสถาปนาอาณาจักรล้านนาที่นครพิงค์ จะนับเป็นแม่ของเชียงใหม่ก็ยังได้
เพราะราชวงศ์มังรายมีต้นกำเนิดจากหิรัญนครเงินยาง เชียงแสน
เชียงราย (เวียง + มังราย) เมืองของพญามังราย
ถ้านับแบบเวียงเชียงราย พญามังรายคือรัชกาลที่ ๒๕ ที่ขึ้นครองเมืองเชียงราย
ถ้านับแบบเวียงพิงค์เชียงใหม่ พญามังรายคือปฐมกษัตริย์ รัชกาลที่ ๑ ที่ปกครองเมืองเชียงใหม่
บางช่วงของราชวงศ์มังราย เชียงรายก็เป็นที่ประทับของกษัตริย์ล้านนา สลับกันไปมากับเชียงใหม่
พญามังรายกำเนิดที่ีเชียงราย ไปครองเมืองเชียงใหม่ เมื่อสวรรคต พระบรมอัฐิท่านก็กลับมาประทับที่เมืองเชียงราย

จังหวัดเชียงรายอาจไม่ใช่เมืองใหญ่เหมือนเชียงใหม่ แต่ด้านสิ่งสาธารณูปโภคพื้นฐาน
สิ่งอำนวยความสะดวก การศึกษาเชียงรายก็ไม่ได้ด้อยพัฒนา
เชียงรายมีโรงพยาบาลศูนย์แห่งแรก ปี พ.ศ. 2475 ช่วงคณะราษฎรทำการ ปัจจุบันคือ โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์
เป็นโรงพยาบาลศูนย์ขนาดใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ 9 จังหวัด
แต่ถ้านับรวมโรงพยาบาลทุกประเภทในภาคเหนือ เชียงรายประชานุเคราะห์ มีจำนวนเตียงเป็นรองแค่โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ (สวนดอก)

ก่อนหน้ามีโรงพยาบาลรัฐ เชียงรายก็มีโฮงยาฝรั่ง ตั้งแต่ พ.ศ. 2446 ปัจจุบันคือ โรงพยาบาลโอเวอร์บรู๊ค
โรงพยาบาลฝรั่งในเชียงราย เก่าแก่รองจาก โรงพยาบาลแมคคอร์มิค ที่เชียงใหม่ ที่สร้างปี พ.ศ. 2431
ช่วงที่เชียงรายมีโฮงยาฝรั่ง มีหมอแผนปัจจุบันทำคลอดหญิง มีการตรวจวินิจฉัยโรคทันสมัย ภาคใต้กับภาคอีสานทุกหัวเมืองยังไม่มีโรงพยาบาล
การทำคลอดยังพึ่งหมอตำแย มีการใช้หมอชาวบ้านรักษา หมอแผนปัจจุบันมีแค่หมอที่ไปกับข้าหลวงและเจ้านายเสด็จหัวเมืองเท่านั้น ไมทมีแพทย์ประจำเหมือนทางเหนือ

ภาคเหนือดูเหมือนไม่เจริญ แต่จริง ๆ การสาธารณสุขพร้อมก่อนที่อื่น
แม้แต่โรงพยาบาลแมคคอร์มิคที่เชียงใหม่ ก็ยังเปิดทำการมาก่อนโรงพยาบาลศิริราชที่บางกอก
โรงพยาบาลขนาดใหญ่ที่สุดของไทยในปัจจุบัน ไม่ใช่โรงพยาบาลศิริราช แต่เป็นโรงพยาบาลสวนดอกที่เชียงใหม่ สังกัดคณะแพทยศาสตร์ ม.เชียงใหม่
โรงพยาบาลนี่นับจำนวนเตียงสู้กันได้เลย ใหญ่ไม่ใหญ่นับจากจำนวนเตียง

ช่วงที่เชียงใหม่มีการเรียนการสอนขั้นพื้นฐานให้เด็ก เป็นช่วงเดียวกับที่บางกอกเปิดกรุงเทพคริสเตียนช่วงรัชกาลที่ 4
ต่อมาเชียงรายก็มีการเรียนการสอนจากมิชชันนารีเหมือนเชียงใหม่แถวกลางเวียง เปิดสอนภาษาอังกฤษกับล้านนา ใช้ตัวอักษรโรมันกับตั๋วเมือง
เปิดสอนที่วัดพระสิงห์ใกล้กับโรงพยาบาลโอเวอร์บรู๊ค

หลังจากนั้นประมาณ 40 ปี เชียงรายก็มีโรงเรียนมัธยมศึกษาแห่งแรกเกิดขึ้น
โรงเรียนนี้ตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2451 ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ปัจจุบันคือโรงเรียนสามัคคีวิทยาคม

การศึกษาขั้นอุดมศึกษา เชียงรายมีมหาวิทยาลัยใหญ่ 2 แห่ง ตั้งอยู่ไม่ห่างกัน อยู่ทางตอนเหนือของเมือง เลยแม่น้ำกกขึ้นไป
เรื่องการคมนาคม เชียงรายมีถนนพหลโยธิน ทางหลวงหมายเลข 1 ตัดผ่านกลางเมืองเชียงราย ไปจนจุดสิ้นสุดถนนที่แม่สาย
สนามบินแม่ฟ้าหลวง สถิติล่าสุด ผู้โดยสารเกิน 2 ล้านคน ถ้าเทียบกับภาคอีสาน สนามบินแม่ฟ้าหลวงมี ผดส มากกว่า อุบล ขอนแก่น
แต่น้อยกว่าอุดร แต่อุดรมี 4 สายการบินที่เป็น domestic airlines แม่ฟ้าหลวงมี 6 domestic airlines

อุดรมี นกแอร์ แอร์เอเชีย ไลอ้อน บินมาจากดอนเมือง และไทยสมายล์บินจากสุวรรณภูมิเข้าอุดร
แม่ฟ้าฟลวงเชียงราย มีเหมือนอุดร แต่เพิ่ม บางกอกแอร์เวยส์และไทยเวียดเจ็ทจากสุวรรณภูมิ
เท่ากับแม่ฟ้าหลวงเชียงราย มี 3 สายการบินจากดอนเมือง 3 สายการบินจากสุวรรณภูมิ

เหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น นี่คือคำถามของ จขกท ผู้ที่มองว่าเชียงรายไม่เจริญ
จริง ๆ เชียงรายเป็นเมืองท่องเที่ยวมากกว่าทุกจังหวัดของอีสาน
พูดถึงนักท่องเที่ยว ไม่ใช่ ผู้โดยสาร นับจากนิยามของ UNWTO องค์การการท่องเที่ยวโลก
นักท่องเที่ยว หมายถึง นักเดินทางที่มีจุดประสงค์การเดินทางเพื่อการท่องเที่ยวและมีการพักค้างคืน

สนามบินอุดรมี ผดส มาก แต่ก็ไม่ใช่นักท่องเที่ยวทั้งหมด มีพี่น้องอีสานเดินทางกลับบ้านก็มาก มีคนลาวต่อเครื่องมาจากกทม ก็มาก เพื่อกลับประเทศ
บางกอกแอร์ที่ จขกท ยกขึ้นมา คือตัวชี้วัดที่สำคัญ เพราะเป็นสายการบินเอกชน ถ้าบินแล้วไม่ได้กำไร เขาไม่บินหรอก
ขนาดบางกอกแอร์ offer ราคาตั๋วไม่ถึงพันบาท บวกกับโหลดกระเป๋าฟรี 20-30 กิโลกรัม ยังอยู่เส้นอุดรไม่ได้
ไทยสมายล์ที่ยังอยู่อุดรได้เพราะกรมบัญชีกลางบังคับข้าราชการบินการบินไทยหรือไทยสมายล์ นอกนั้นเสร็จโลว์คอสหมด

จำนวนผู้โดยสารเยอะ ไม่ได้หมายถึงมูลค่าทั้งหมด จำนวนเงินและกำไรต่อหัวต่างหากที่สำคัญกว่า
ในเมื่อผู้โดยสารไปเชียงรายยังบินบางกอกแอร์ สายการบินก็บินต่อ เพราะเขามีกำไร บริษัทเอกชนไม่ใช่องค์กรการกุศล เขาต้องมองกำไรก่อน
เส้นทางไหนไม่มีกำไรเขาก็ปิด ง่าย ๆ แม้แต่เส้นขอนแก่นที่เป็นเมืองราชการของอีสาน ตอนนี้ไทยสมายล์ยังทรุดเลย ลดเที่ยวบินลง
ถ้าจะยกเรื่องเอาเครื่องไปบินต่างประเทศ อันนี้ไม่จริงทั้งหมด ถ้าตราบใดบินแล้วมีกำไร ทำไมเขาจะไม่บิน เรื่องอะไรจะเสียเค้กให้โลว์คอส

วิเคราะห์กันตามตรง เส้นอีสาน กำไรต่อหัวน้อยกว่า เห็นชัด ๆ ว่าพวก full service อย่างบางกอกกับไทยสมายล์อยู่ลำบาก
ถ้าให้ไปแข่งกับโลว์คอสที่เน้นปริมาณ ผดส ต่อเที่ยวเยอะ หั่นราคาแข่งกัน สายการบิน full service สู้โลว์คอสไม่ได้อยู่แล้ว
ผลที่ตามมาคือ ผู้โดยสารพรีเมี่ยมที่จะบินไปเส้นอีสานจะลำบาก เพราะมีทางเลือกจำกัด
บางคนต้องการการบริการแบบ full service ตั้งแต่การบริการข้อมูล ภาคพื้นดิน เล้านจ์ บนอากาศ ปลายทาง ไม่มีทางเลือก
อย่างดีสุดคือเลือกไทยสมายล์ หรือเลือกโลว์คอสแบบที่นั่งพิเศษ ซึ่งก็ไม่ได้พิเศษขนาดเทียบกับนั่ง full service


ย้อนมาที่เชียงราย สิ่งหนึ่งที่ทำให้คนเชียงรายเสียความรู้สึกคือการที่รัฐบาลทุกยุคสัญญาว่าจะมีรถไฟมาเชียงราย
คนเชียงรายรอแล้วรอเล่า ไม่รู้กี่สิบปีมาแล้ว บางคนรอตั้งแต่เด็กจนแก่ ก็ไม่เห็นแม้แต่รางรถไฟ
เชียงรายมีถนนดี สนามบินดี แต่ระบบรางก็จำเป็น เพราะเป็นอีกจังหวัดที่มีผลผลิตทางการเกษตรมาก การขนส่งคาร์โก้นั้นต้นทุนสูง
ผักผลไม้ ดอกไม้เมืองหนาว เชียงรายผลิตได้เหมือนเชียงใหม่ แต่ต้นทุนการขนส่งแพงกว่า จะไปสู้ได้ยังไง
เชียงใหม่มีระบบรางเข้าถึง ส่งทางรถไฟถูกกว่าไม่รู้กี่เท่า

อีกสิ่งที่เชียงรายเป็น และจะเป็นไปอีกนานแสนนานคือการเป็นเมืองศิลปินและศิลปะ เชียงรายมีศิลปินแห่งชาติสาขาจิตรกรรมถึง 3 ท่าน
อ.ดำรง วงศ์อุปราช อ.ถวัลย์ ดัชนี อ.เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์ สร้างสรรค์ผลงานศิลปะมากมายในเชียงรายและในประเทศ ต่างประเทศ
นับแค่ในเชียงราย ผลงานทั้ง 3 ท่าน ก็เต็มเมือง ทั้งวัด อนุสาวรีย์ ตุง ถนน ทุกหัวมุมถนนและเมืองเชียงราย และต้นทุนนี้ก็สร้างศิลปินรุ่นใหม่ ๆ อีกมากมายในเชียงราย
เชียงรายเป็นเมืองนักคิดนักเขียน เป็นเมืองศาสนา สอนประปริยัติธรรม ภาษาบาลี สร้างพระภิกษุสงฆ์ระดับ เปรียญธรรม 9 มากมาย
เชียงรายเป็นเมืองกีฬา มีสโมสรกีฬาที่คนไทยรู้จัก มีการส่งเสริมจากท้องถิ่นและเอกชนในจังหวัด ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วม
เชียงรายเป็นเมืองธรรมชาติ มีอุทยานแห่งชาติ 5 แห่ง
เชียงรายเป็นเมืองดอกไม้งาม สามารถผลิตดอกไม้เมืองหนาวทั้งทั้งปี แม้แต่ฤดูร้อน บางพื้นที่ของเชียงรายก็เย็นทั้งปี

ใครไปเชียงใหม่มาแล้วก็ไม่ควรพลาดเมืองเชียงราย เพราะเป็นเหมือนเมืองแม่เมืองลูกกัน
ภาษาเหนือสำเนียงเชียงใหม่ก็อีกสำเนียง เชียงรายก็อีกสำเนียง
ขนมจีนน้ำเงี้ยวเชียงใหม่ก็อีกรสชาติ ทีเชียงรายก็อีกรสชาติ คนละสีกันด้วย
ศิลปะการแสดงของเชียงใหม่กับเชียงรายก็ต่างกัน ทั้งจังหวะและดนตรี

แต่สิ่งหนึ่งที่เหมือนกันคือความหยิ่งทะนงในความเป็นคนเหนือ คนล้านนา
คนเหนือ เราเรียกตัวเองว่า "คนเมือง" แสดงถึงความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
เรามีประเพณี วัฒนธรรม ชีวิต ภาษา อาหาร ความเป็นอยู่ที่เป็นเอกลักษณ์
ใครจะว่าไม่เจริญก็ช่างประไร เมืองเชียงรายไม่เจริญก็แล้วแต่คนมอง เรามองว่าเชียงรายเจริญ คนเมืองมองว่าเชียงรายเจริญก็แล้วกัน
เรานั่งตอบกระทู้นี้จากมุมหนึ่งของเซนทรัลเชียงราย อีกฝั่ง ตรงข้ามเยื้องไปหน่อย เป็นบิ๊กซีเชียงรายที่เปิดมานานมากแล้ว
เป็นหนึ่งในสาขาบิ๊กซีที่ทำกำไรมากที่สุด มุ่งหน้าไปทางแยกแม่กรณ์ ก่อนถึงแยก มี รพ.เกษมราษฎร์ ศรีบุรินทร์
ศรีบุรินทร์เป็นสาขาเกษมราษฎร์ที่ทำกำไรมากที่สุดกลุ่มโรงพยาบาลเครือบางกอกเชนทั้งหมด แม้แต่สาขาใน กทม ก็ตาม
เชียงรายไม่ใช่บ้านไร่ปลายนาบ้านป่าเมืองเถื่อน เชียงรายมีความเป็นชุมชนเมือง มีอารยะ
คนภาคอื่นเจริญ ก็เจริญไปค่ะ อวดอ้าง เบ่งแข่งกันไป จังหวัดนู้นจังหวัดนี้เจริญเทียบกับจังหวัดนี้ ก็ปล่อยเขาไป
เอาเป็นว่าคนเหนือ เมืองเชียงราย ขอพัฒนาไปแบบเงียบ ๆ ก็พอ