เรามักจะพบคำถามต่างๆ จากผู้ที่เริ่มต้นศึกษาเรียนรู้ฝึกหัดฝึกฝนการเล่นดนตรีให้เกิดเป็นเสียงเพลง ซึ่งมักจะมาในรูปแบบต่างๆ  ซึ่งขออนุญาตหยิบยกมาสักคำถามจากกระทู้ในเวปพันทิพย์นี้นั่นแหละ (ซึ่งถ้าเป็น tag เปียโน ก็จะอยู่ก่อนหน้ากระทู้นี้เพียงนิดเดียว) เพื่อยกเป็นตัวอย่างสักตัวอย่างหนึ่ง ดังนี้ครับ....

"... อยากเรียนเปียโนไว้แต่งเพลง ไว้เล่นเพลิน เล่นเปียโนพักผ่อน แต่ไม่อยากเสียตังเรียนอ่ะคะ พอมีวิธีที่จะเรียนเองได้จากไหนมั่งค่ะ ที่ทำอยู่ตอนนี้คือดูคลิปจากยูทูป หาตามเว็บไซต์ แต่อยากถามทุกคนว่าพอมีทางอื่นอีกรึป่าว? เว็บไซต์อะไร? เริ่มฝึกยังไง?..."

คำถามที่อยากให้ช่วยตอบ
1.เริ่มฝึกยังไง
2.เว็บไซต์ไร หรือคลิปไหน
3.เริ่มฝึกเพลงอะไร

..... "

ผมได้เขียนข้อความตอบไว้ในกระทู้ดังกล่าวแล้ว แต่มาพิจารณาดูอีกทีนึงก็เห็นว่าน่าจะหยิบยกข้อความที่ผมเขียนตอบไว้นั้นมาตั้งเป็นกระทู้อีกสักกระทู้หนึ่งเลยน่าจะเกิดประโยชน์แก่สังคมได้มากขึ้นมากกว่า...  และอาจจะได้มีท่านอื่นๆ ได้กรุณาเข้ามาช่วยเพิ่มเติมให้มันเต็มสมบูรณ์ได้มากขึ้นกว่านี้ได้อีกด้วย ....

ขออนุญาตใช้กระทู้นี้เป็นของขวัญวันปีใหม่ พ.ศ. 2561 มอบให้แก่ทุกๆ ท่านด้วยเลยนะครับ....

เข้าเรื่องตามหัวข้อเลย โดยหยิบยกมาจากคำตอบที่ได้ตอบไว้ในกระทู้ที่กล่าวถึงนั้นมาทั้งดุ้นทั้งหมดนั้นเลย ดังต่อไปนี้ครับ...

****************************

การที่จะเล่นดนตรีให้เกิดเป็นเสียงเพลงใดๆ (ไม่ว่าเสียงเพลงนั้นจะสั้นๆ เพียงวรรคเดียวหรือประโยคเดียว หรือ ยาวทั้งเพลง หรือหลายๆ เพลง...) นั้นควรจะต้องมี "องค์ประกอบที่ขาดไม่ได้เลย" อยู่อย่างน้อยๆ สามประการ ดังต่อไปนี้....

ประการที่หนึ่ง : ผู้เล่นจะต้อง "รู้" ว่าจะต้องเล่นตัวโน้ตใดบ้าง  ซึ่งมีวิธีการที่จะทำให้ผู้เล่นสามารถที่จะ "รู้" ได้จากหลายๆ ทาง อาทิเช่น...

1. "รู้" จากการนึกคิดเอาเอง...  ซึ่งความสามารถนี้ "นักดนตรีในระดับเทพ" หรือ "นักแต่งเพลง" ส่วนใหญ่ (หรือบางคน) มักจะมีความสามารถนี้...
2. "รู้" จาก "การฟัง" ซึ่งสามารถแยกแยะออกได้ดังนี้...
    ก. การ "ฟังคุณครูบอก (หรือสั่ง)" ให้เล่นตัวโน้ตใดๆ
    ข. การ "ฟังเสียงดนตรี" แล้วคิดคำนวณเอาว่า... ถ้าจะเล่นในระดับเสียง (คีย์) ใด แล้วควรจะเป็นตัวโน้ตใดๆ ...  
        ความสามารถนี้ต้องประกอบด้วยองค์ประกอบสองประการ
        องค์ประกอบแรก... ความสามารถในการฟังเสียงแล้วเลียนเสียงนั้นได้ในความคิด (ส่วนปากจะออกเสียงด้วยหรือไม่ก็ตามแต่...) แล้วระบุ
                                   "ลำดับที่ของเสียง" ที่ได้ยินนั้น (ผู้เขียนเองก็ปฏิบัติเช่นนั้นจริงๆ ด้วยนะ...)
        องค์ประกอบหลัง... ความสามารถในการระบุชื่อของเสียงสมาชิกที่อยู่ในคีย์ใดๆ ได้อย่างแม่นยำรวดเร็ว ไม่ว่าจะมาจากการ "ท่องจนจำได้"
                                    หรือมาจากความสามารถในการ "ไล่ลำดับที่ของชื่อของเสียงสมาชิกที่อยู่ในคีย์ใดๆ" ได้อย่างรวดเร็ว
                                    (สำหรับผู้เขียนเองมาจากอย่างหลังมากกว่า...)      
        ความสามารถเช่นนี้ ผู้เขียนเรียกมันว่า "Talented Relative Pitch" ซึ่งเป็นอีกรูปแบบหนึ่งของ Ear Training (การฝึกฟังเสียงดนตรี) ซึ่งผู้เขียน
        เคยนำเสนอไว้ในเวปนี้ด้วยแล้ว อยู่ที่ลิงค์นี้ https://ppantip.com/topic/36172525
3. "รู้" จากการอ่านจากอักขระทางดนตรี (หรือที่เรียกกันว่า "ตัวโน้ต") ซึ่งมีอยู่ด้วยกันมากมายหลายๆ ประเภท เช่น โน้ตตัวเลข โน้ตตัวอักษร โน้ต
    สากล โน้ตไทยสากล โน้ตจินตคีตา ฯลฯ ...
4. "รู้" จากการจำได้... กล่าวคือ จำได้จากผลของ ข้อหนึ่ง หรือข้อสอง หรือข้อสาม อย่างใดอย่างหนึ่ง และหรือหลายๆ อย่างประกอบกัน

ประการที่สอง : ผู้เล่นจะต้อง "รู้" (หรือ "กำหนดนับ" ได้) ว่า...

1. ตัวโน้ตใดๆ ที่จะต้องเล่นเหล่านั้นมีที่ตั้งอยู่ที่ใดบนเครื่องดนตรีใดๆ ที่ตนเองกำลังเรียนรู้อยู่นั้น และ
2. ตัวโน้ตใดๆ ที่จะต้องเล่นนั้น แต่ละตัวมีความสั้นหรือความยาวของเสียงอย่างไร

ประการที่สาม : ผู้เล่นจะต้องมีความสามารถในการ "บังคับนิ้ว" ให้กระทำต่อเครื่องดนตรีนั้นๆ ให้ได้ตามที่ตัวโน้ตใดๆ แต่ละตัวนั้นกำหนดไว้

ทั้งหมดนี้เป็น "คุณสมบัติ (หรือสิ่งที่จะต้องมี)" ที่ผู้ที่สนใจที่จะศึกษาเรียนรู้ฝึกหัดฝึกฝนการเล่นดนตรี (หรือผู้เล่นดนตรี) ให้เป็นเสียงเพลงผู้หนึ่งผู้ใดผู้นั้นจะต้องมี ไม่ว่าผู้นั้นจะมี  "ความเข้มข้นของวัตถุประสงค์"  ที่จะ  "เล่นดนตรีให้เป็นเสียงเพลง"  นั้นมากน้อยแค่ไหนเพียงใดก็ตาม อาทิเช่น...

1. ถ้ากรณีของ จขกท. ก็คงจะเป็นแค่เพียง... (ขออนุญาตหยิบยกมาวางตรงนี้อีกทีนะครับ...) "อยากเรียนเปียโนไว้แต่งเพลง ไว้เล่นเพลิน เล่นเปียโนพักผ่อน ..."  

2. หรือสำหรับบางคนคนอื่นท่านอื่นก็อาจจะก้าวไกลไปถึงการประกอบอาชีพต่างๆ ทางดนตรี เช่น เป็นนักดนตรี เป็นคุณครูดนตรี เป็นนักแต่งเพลง ฯลฯ

ถ้าหากเลือกใช้การเรียนรู้โดยการศึกษารับชมดูจากคลิปยูทูปใดๆ แล้วสามารถที่จะตอบสนองต่อความต้องการของ จขกท. ได้ก็เรียนรู้ต่อไปเถิด...

แต่ถ้ายังไม่พอเพียงก็คงจะต้องขวนขวายหาเรียนรู้ศึกษาเพิ่มเติมเอาจากแหล่งความรู้อื่นๆ ต่างๆ เช่น จากหนังสือตำราทางดนตรีต่างๆ หรือ จากคุณครูผู้รู้ทางดนตรีทั้งหลาย (ทั้งจากในโรงเรียนสอนดนตรี และหรือ ที่อื่นๆ ...) ฯลฯ เป็นต้น

ทั้งหมดนี้คงจะพอเป็นข้อมูลให้ท่าน จขกท. ได้พิจารณาเอานะครับ  

จขกท. ถามมาด้วยคำถามสั้นๆ  ผู้เขียนเองก็พยายามที่จะตอบสั้นๆ ซึ่งแม้จะสั้นที่สุดแล้วมันก็ยังยาวอยู่ดี แต่ก็น่าจะมีประโยชน์ต่อทั้ง จขกท. และ ท่านผู้อ่านท่านอื่นๆ บ้างไม่มากก็น้อย...

ถ้าหาก จขกท. (และหรือท่านอื่นๆ ใดๆ...) อยากจะมีความรู้ครบองค์ประกอบทั้งสามประการนั้นจริงๆ ก็หลังไมค์มาพูดคุยกันได้นะครับ... เรื่องเงินไม่เกี่ยวและไม่สำคัญ...  สำคัญแต่ว่าหรือเกี่ยวแต่ว่า... ท่านจะมีความสนใจที่จะเรียนรู้อย่างจริงจังมากน้อยเพียงใดต่างหาก...

ส.พิณแก้ว