หนังเก่าเล่าใหม่ 068: 8½ (Federico Fellini, 1963)


"นักออกแบบจินตนาการ โลกสมมุติของนักช่างฝัน" ภาพยนตร์เรื่องนี้เขียนบทและกำกับโดย 'Federico Fellini' ซึ่งเป็นชาวอิตาเลียนที่ถือเป็นผู้กำกับที่ทรงอิทธิพลอย่างมากต่อหนังยุคปัจจุบัน ตัวหนังเป็นภาพยนตร์แนว 'Surrealism' ที่นำเสนอจำลองเหตุการณ์ความคิดหรือสิ่งที่เรียกว่า 'จินตนาการ' ของ 'Guido Anselmi' ผู้กำกับหนังที่หมดแรงบันดาลใจในการกำกับหนังหรือหมดไอเดียที่จะทำหนัง นำเสนอออกมาเป็นภาพจินตนาการ เสมือนเรากำลังนั่งสำรวจความคิดของผู้กำกับคนนี้อย่างละเอียด เปรียบได้กับการเข้าไปอยู่ในสมองของตัวผู้กำกับ ทำให้เราเห็นถึงวิธีการคิดหรือการร้อยเรียงสร้างสรรค์งานหนึ่งชิ้นก่อนลงมือทำ เราจะเห็นความสัมพันธ์ของ 'Guido' ระหว่างผู้คนทั้งอดีตและปัจจุบันรวมถึงเรื่องราว 'ความรัก' ของคนที่เขารักและคนที่รักเขา ถูกเขาจินตนาการ+ร้อยเรียงผูกโยงเข้าไว้ด้วยกัน แม้ตัวหนังจะค่อนข้างดูยากมากๆ และต้องใช้สมาธิขั้นสูง เพราะหนังออกแนวทดลองทำหรือทดลองใส่อะไรเข้าไปหลายๆอย่าง โดยเฉพาะในด้านการตัดต่อหรือการตัดภาพระหว่างเหตุการณ์จริงกับเรื่องราวในโลกจินตนาการที่ซ้อนทับขนานกัน ผนวกกับที่ตัวหนังการถ่ายภาพแบบขาวดำอาจทำให้เราต้องเปิดใจที่จะรับชมผลงานเรื่องนี้สักหน่อย แน่นอนว่ามันคุ้มค่าที่จะดูเพื่อศึกษากระบวนการทำหนังหรือศึกษาวิธีการทำหนัง ถ้าใครพอมีเวลาน่าจะลองหาหนังเรื่องนี้มาดูสักครั้ง


ความงุนงง หรือ ความไม่เข้าใจ ว่าภาพไหนฉากไหนคือจินตนาการกันแน่ รวมไปถึงนัยยะต่างๆที่หนังต้องการบอกยังคงเป็นคำถามปลายเปิดหลังดูจบ ซึ่งเราไม่ได้เข้าใจเนื้อหาของเรื่องเกือบทั้งหมด แม้ช่วงเวลาเริ่มแรกตัวหนังจะเปิดเรื่องมาชวนตะลึงว่าคืออะไรก็ตาม ถึงกระนั้น ความซับซ้อนของหนังก็ลดลงเมื่อเราพยายามเข้าใจว่ามันเป็นเพียงจินตนาการของตัว 'Guido' เพียงแค่นั้น ความสนุกของหนังเรื่องนี้ไม่ได้เกิดขึ้นด้วยตัวหนังเอง แต่เกิดจากตัวคนดูที่ต้องแยกระหว่าง 'Reality' กับ 'Imagine' ให้ออก ซึ่งบางครั้งเราก็หลุดกรอบไปไกลเหมือนกันเพราะมันซ้อนทับกันจนแยกออกได้ยากมากๆในบางฉาก ข้อสังเกตสำหรับเราคงเป็นจังหวะของการ 'Close-up' ไปที่ตัว 'Guido' ก่อนตัดสลับเป็นภาพในจินตนาการ ฉะนั้น ถ้าเราไม่สามารถแยกเรื่องราว 'ความจริง' กับ 'ความคิด' ออกจากกันได้เราจะไม่สามารถดูหนังเรื่องนี้ได้รู้เรื่องแน่นอน หรือแม้กระทั้งแยกออกแล้วก็ยังคงมีความรู้เรื่องที่ไม่เต็มร้อยเปอร์เซนต์ในรอบเดียวแน่ๆ ส่วนที่น่าจะพอทำให้เพลินๆได้คงจะเป็นเพียงดนตรีประกอบที่น่าจะคุ้นหูกันไม่มากก็น้อย


ความตลกของหนังเรื่องนี้คือ มันมีตัวละครที่เป็นคนเขียนบทให้สำหรับ 'Guido' อยู่แล้ว และตัวละครนี้ก็บอกแล้วว่าฉากไหนคือความคิด ซึ่งเราแทบจะไม่ต้องพยายามคิดตามเลยก็ได้ เพราะมันมีคนถอดความคิดให้เราอยู่แล้วในเรื่อง แต่เพราะความซับซ้อนของการตัดภาพมันเลยทำให้เรามึนหัวในการดู จนไม่ได้สนใจคนถอดความคิดหรือนักเขียนบทเลย ว่าแล้วก็ชวนตลกร้าย เป็นวิธีการทำหนังที่ทดลองทั้งแนวเรื่อง ทดสอบทั้งคนดูในเวลาเดียวกัน ท้ายสุด ใครที่มีโอกาสได้ดูหนังเรื่องนี้คงต้องอาศัยสมาธิและความพยายามค่อนข้างสูงพอสมควร อาจจะมีอารมณ์หงุดหงิด ส่ายหัวเป็นระยะๆ แต่ถ้าให้พิจารณาหรือวิเคราะห์รูปแบบที่หนังนำเสนอ เชื่อว่าคงไม่ยากเกินความเข้าใจ และเราจะค้นพบว่าตัวหนังไม่ได้มีความซับซ้อนอะไรเลยด้วยซ้ำ ถือเป็นงานคลาสสิคขึ้นหิ้งอีกหนึ่งเรื่องที่ควรค่าแก่การรับชม ที่แน่นอนที่สุด รอบเดียวคงไม่พอ แต่ถ้าใครท้อที่จะพยายามดูก็เปลี่ยนเรื่องไปเถอะครับ อย่าทรมานตัวเองเลย...


ขอให้มีความสุขกับการรับชมภาพยนตร์ครับ

ตัวอย่างหนัง

ฝากกด like Page ด้วยนะครับ
Page: https://www.facebook.com/MoviesDelightClub/
Blog: http://moviesdelightclub.blogspot.com/