วันนี้ (1 ต.ค.) นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ได้เขียนข้อความแสดงความเสียใจ กรณีการเสียชีวิตของ รศ.ดร.สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ อาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ โดยมีพิธีฌาปนกิจในวันนี้ ที่วัดหัวลำโพงแล้วนั้น (คลิกอ่านข่าว)

โดยอดีตนายกฯระบุว่า “อาลัยอาจารย์ยิ้ม ผมขอแสดงความแสดงความเสียใจกับการจากไปของ ดร.สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ หรือ อาจารย์ยิ้มของพวกเรา และต่อครอบครัวของอาจารย์ โดยเฉพาะอาจารย์บาหยันกับลูกสาวคนเดียวของอาจารย์ อาจารย์เป็นขวัญใจของคนรักประชาธิปไตยและรักความยุติธรรม อาจารย์เป็นคนที่มีจริยธรรมในวิชาชีพ มีความเคารพอาชีพของตัวเอง มีความเคารพในวิชาที่เล่าเรียนมา มีความเคารพในนักศึกษาที่จะต้องรับรู้สิ่งที่ถูกต้องอย่างมีหลักการ มีทฤษฎีและความถูกต้อง ซึ่งสังคมไทยกำลังโหยหา  ดังนั้นสิ่งที่อาจารย์ยิ้มได้สอน ได้พูด ย่อมสามารถอ้างอิงได้ตลอดเวลา เพราะไม่ได้สอนด้วยอารมณ์รักหรือเกลียด ”

อดีตนายกฯระบุอีกว่า “การสูญเสียอาจารย์ยิ้มไปนับเป็นการสูญเสียอย่างยิ่งของแวดวงการศึกษา  ผู้รักประชาธิปไตยและความยุติธรรมทุกๆคน คุณงามความดีเหล่านี้ขอได้นำดวงวิญญาณของอาจารย์ยิ้มไปสู่สุคติในสัมปรายภพเทอญ ด้วยความเคารพรัก”

สำหรับประวัติ รศ.ดร.สุธาชัย เป็นหนึ่งในคนเดือนตุลา ในขณะเป็นนักศึกษาของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ได้เข้าร่วมในขบวนการนักศึกษา และร่วมชุมนุมในเหตุการณ์ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519 หลังเหตุการณ์ ได้เดินทางเข้าสู่เขตป่าเขาร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) ในเขตจังหวัดสุราษฎร์ธานี จบปริญญาตรี สาขาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ จากนั้นได้จบการศึกษาระดับอักษรศาสตรมหาบัณฑิต เอกประวัติศาสตร์ จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในปี พ.ศ. 2532 โดยทำวิทยานิพนธ์เรื่อง กระบวนการทางการเมืองที่ต่อต้านรัฐบาลจอมพล ป.พิบูลสงคราม ครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2490-พ.ศ. 2500) และจบปริญญาเอก ด้วยทุนจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เอก ประวัติศาสตร์โปรตุเกส จากมหาวิทยาลัยบริสตอล ( University of Bristol) ประเทศอังกฤษ ในปี พ.ศ. 2541 โดยทำวิทยานิพนธ์เรื่อง The Portuguese Lançados in Asia มีผลงานวิจัยและหนังสือเกี่ยวกับประวัติศาสตร์การเมืองไทยจำนวนมาก

ในด้านบทบาททางการเมือง ช่วงก่อนรัฐประหาร 2549 รศ.ดร.สุธาชัย เคยร่วมกลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย ในการขับไล่อดีตนายกรัฐมนตรี (ทักษิณ ชินวัตร) ก่อนเกิดกระแสเรียกร้องมาตรา 7 จน รศ.ดร.สุธาชัยแสดงจุดยืนไม่เห็นด้วยและยุติการเคลื่อนไหวกับกลุ่ม พธม. ภายหลังมีการรัฐประหาร รศ.ดร.สุธาชัย จึงแสดงจุดยืนไม่เห็นด้วยกับการรัฐประหาร และคัดค้านเรื่อยมา ช่วงปี 2553 เคยจัดรายการ “ห้องเรียนประชาธิปไตย” เพื่อเผยแพร่ความรู้ให้กับประชาชนในช่วงรัฐบาลอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ถูกควบคุมตัวในช่วงมีการชุมนุมของกลุ่มนปช. ที่ค่ายอดิศร จังหวัดสระบุรี หลังการรัฐประหารของคสช.ในปี 2557 รศ.ดร.สุธาชัยถูกเรียกตัวด้วยคำสั่งที่ 44 ของคสช.ให้ไปรายงานตัวเช่นกัน