สวัสดีค่ะ วันนี้จะมารีวิวทริปขับรถเที่ยวโครเอเชีย 12 วันเมื่อปี 2015 นะคะ
เหตุผลแรกที่ตัดสินใจไปโครเอเชียคือการได้เห็นภาพอุทยานพลิตวิเซ่ (Plitvice) ตอนนั้นคือจะหาที่ไปไหนซักแห่ง พอเห็นน้ำตกพลิตวิตเซ่ปุ๊บคือ อันนี้ๆๆ แหละ เอาเลยๆ และพอเริ่มศึกษาก็พบว่าโครเอเชียมีดีกว่าน้ำตกอีกมาก มีเมืองเก่ายุคโรมันที่เป็นมรดกโลกไล่เรียงลงไปตามชายฝั่งทะเลอเดรียติกจากเหนือจรดใต้ มีเกาะมากมาย มีธรรมชาติสวยๆอีกหลายจุด และเป็นสถานที่ถ่ายทำหลักของซีรีส์ Game of Throne ซึ่งเราเป็นคนตกเทรนด์ คือ ไม่เคยดู แต่มันก็ต้องสวยซิ เค้าถึงมาถ่ายกัน
การศึกษาข้อมูลเราดูจากหนังสือ lonely planet ซึ่งมีข้อมูลที่ดีมาก มีข้อมูลสถานที่ที่ไม่ฮิตมากแต่น่าสนใจ ประมาณว่าอยากหาที่ที่นักท่องเที่ยวไม่เยอะมากไว้บ้าง และร้านอาหารที่แนะนำก็อร่อยทุกร้าน แต่ข้อมูลส่วนใหญ่จริงๆได้มาจากใน pantip และ blog ต่างๆของไทย เพราะอ่านง่ายสบายใจดี
ข้อมูลจากblogของคุณย่า (ตามที่ท่านเรียกตัวเอง)
http://diarylove.com/forum_posts.asp?TID=14591
อันนี้ดีงามมาก ให้ความรู้เกี่ยวกับสถานที่ท่องเที่ยวหลายเมืองในโครเอเชียแยกแต่ละเมือง ลองคลิกอ่านดูค่ะ ละเอียดอ่านง่าย เอาติดตัวเป็นไกด์ตอนเที่ยวได้เลย ต้องขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ด้วยค่ะ และขออนุญาตนำข้อความบางส่วนมาใช้บรรยายประกอบรีวิวนี้ด้วยนะคะ
คนไทยยังไปเที่ยวโครเอเชียไม่มากนักและหลายคนก็ไม่ได้เช่ารถขับซึ่งอาจจะทำให้เดินทางลำบากนิดนึงและเข้าไม่ถึงสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายๆแห่งโดยเฉพาะทางแถบ Istria ซึ่งเป็นแหลม(peninsula)อยู่ทางทิศตะวันตก ใต้เมือง Trieste ของอิตาลี ทำให้ที่นี่ได้รับวัฒนธรรมจากอิตาลีมามากและใช้ภาษาหลัก2ภาษาคือภาษาอิตาเลียนและโครแอท
ที่โครเอเชียขับรถง่ายมาก เพราะรถไม่มากนักและถนนดีมากตลอดทาง เค้าจะขับคนละด้านกับเรานะคะคือขับเลนขวา ถ้าบนไฮเวย์ก็สบายมาก แต่บางทีมีขึ้นเขาคดเดคี้ยวและแคบหน่อยก็จะยากนิดนึง และจะมียากหน่อยตามเมืองใหญ่ๆ เช่น Pula, Split, Zagreb แต่ขับๆไปก็ชินเองค่ะ
ภาพรวมของทริปเราเป็นแบบนี้ค่ะ เริ่มจาก Zagreb ขับไปทางตะวันตกสู่แคว้น Istria แล้วค่อยย้อนลงมาทางใต้เลาะตามชายฝั่งไปจนถึง Dubrovnik แล้วขับย้อนกลับขึ้นไป Zagreb ใช้เวลา12วัน ไม่รวมวันเดินทางไป-กลับจากไทย
จริงๆ เราสามารถจองตั๋วบินกลับจาก Dubrovnik ได้เลย แต่เกิดความผิดพลาดตอนจองเพราะเราจองบนเวบของ Austrian Air แล้วมันไม่มีให้เลือกบินกลับจากต่างสนามบิน(หรือมีแต่เราหาไม่เจอ) ถ้าเอาแบบชัวร์ก็ให้โทรจองจากสายการบินค่ะจะสามารถเลือกสนามบินที่ต้องการได้ แต่การกลับจากคนละสนามบินก็ต้องเสียค่าคืนรถแพงกว่าการคืน ณ จุดเดิมที่รับรถมา
เราเดินทางไประหว่างวันที่ 11-24 กันยายน 2015 ที่เลือกช่วงเวลานี้เพราะเป็น shoulder season คือหลุดจากช่วงพีคของซัมเมอร์มาแล้ว เป็นรอยต่อก่อนจะเข้า low season คนจะน้อยลงมากแต่ยังได้บรรยากาศสดใสของช่วงซัมเมอร์อยู่ โปรแกรมตามนี้ค่ะ
11/9 บินจากกรุงเทพไฟลท์ดึก Austrian Air
12/9 แวะเปลี่ยนเครื่องที่ Vienna เดินทางถึง Zagreb ตอนสายๆ รับรถเช่าจากสนามบิน แวะทานอาหารเที่ยงที่ Opatija (2ชม.จากสนามบิน) ขับรถต่อไปแคว้น Istria (1ชม.) เข้าพักเมือง Rovinj
13/9 เที่ยวแถบ Istria (Svetvincenat-Motovun-Groznjan-Porec)
14/9 Rovinj-Bale (14กม. 18นาที) Bale-Pula (23กม. 30 นาที) Pula-Rastoke(Slunj) (247กม. 3.30ชม.)
15/9 Plitvice ขับรถจากที่พักเมือง Rastoke ประมาณ 30 นาที
16/9 Rastoke-Pag Island (ประมาณ4ชม.รวมข้ามเฟอรี่) Pag-Zadar (1ชม.)
17/9 Zadar-Krka National Park (1ชม.) Krka-Sibenik (20นาที)
18/9 Sibenik-Split (1ชม.) Split-Trogir (45นาที)
19/9 Trogir-Modro Jezero(blue lake) (1.30ชม.) blue lake-Dubrovnik (2.30ชม.)
20/9 Mljet Island (National Park) นั่งเรือข้ามไปจาก Dubrovnik
21/9 Dubrovnik
22/9 Dubrovnik-Samobor-Zagreb (6.45 ชม.)
23/9 Zagreb ตอนบ่ายเดินทางกลับไทย แวะเปลี่ยนเครื่องที่ Vienna
24/9 ถึงกรุงเทพตอนบ่าย
สำหรับเรื่องการทำวีซ่า เนื่องจากไม่มีสถานทูตโครเอเชียในประเทศไทย จะต้องส่งเอกสารวีซ่า ไปพิจารณาที่ สถานทูตโครเอเชียประจำประเทศอินโดนีเซีย ถ้าติดต่อทำเองจะยุ่งยากหน่อยแต่ก็สามารถทำได้ เคยมีคนรีวิวไว้ลอง google ดูได้ค่ะ สำหรับเราให้เอเจนท์ทำให้ แพงหน่อยแต่สะดวกดี แต่ถ้าไปประเทศเชงเก้นอื่นๆด้วยแล้วขอวีซ่าแบบ multiple ก็สามารถเข้าโครเอเชียได้เลย ตอนนั้นเราให้ที่นี่ทำให้ค่ะ
http://www.croatia-center.com/
และเห็นมีอีกที่คือ
https://www.plan-travel.com/visa/Croatia.html
เมื่อสองปีก่อนค่าวีซ่าจ่ายไปคนละประมาณ 7,400 บาท เป็นค่าธรรมเนียมวีซ่า ค่าส่งเอกสาร และค่าบริการของเอเจนท์
มาถึงเรื่องเช่ารถ ตอนนั้นอ่านรีวิวต่าง ๆ มากมายทั้งไทยและต่างประเทศ มีคนบอกว่าถ้าเป็นบริษัทเช่ารถท้องถิ่นอาจมีปัญหาบริการไม่ค่อยดีหรือรถอาจจะไม่ค่อยดี เค้าแนะนำให้ใช้บริษัทใหญ่ ๆ เราไปกันผู้หญิง3คน หนึ่งในนั้นคือคุณแม่อายุ 73 แล้ว ถ้ามีปัญหาติดขัดคงไม่ดีแน่ เราเลยเลือกแบบชัวร์ดีกว่า เลยตัดสินใจจองจาก Avis เลือกคันใหญ่ให้คุณแม่นั่งสบาย และเป็นเกียร์ออโต้ สเปคนี้ก็เลยแพงสุดๆไปเลยค่ะ ได้เป็น Audi A6 ราคาเช่า12วัน 74,500บาทรวมประกันแบบจัดเต็ม ส่วนน้ำมันเติมดีเซล ทั้งทริปน่าจะ 2พันกิโลกว่าๆ ค่าน้ำมันประมาณ 7,000บาท
ที่พัก
เนื่องจากเราขับรถจึงต้องเลือกที่พักที่มีที่จอดรถให้ด้วย(จอดฟรี) อันนี้สำคัญนะคะ ที่พักต้องมีที่จอดรถ ซึ่งอันนี้เป็นข้อด้อยนิดนึงของการขับรถเพราะเมืองท่องเที่ยวเกือบทั้งหมดที่เราไปจะเป็นเมืองเก่าที่ได้รับการอนุรักษ์ รถจะเข้าไปไม่ได้ค่ะเพราะเป็นถนนหินแคบๆสำหรับคนเดินเท่านั้น ที่พักที่อยู่ในเมืองเก่ามันก็ช่างมีเสน่น่าพักจริงๆ แต่พอมีรถก็พักไม่ได้เพราะถ้าพักในตัวเมืองเก่าก็ต้องไปหาที่จอดรถไว้ด้านนอก ซึ่งจะจอดมั่วๆก็ไม่ได้ และยังต้องลากกระเป๋าเข้าไปอีก ที่พักของเราจึงต้องอยู่ด้านนอกซึ่งก็จะไม่ไกลจากตัวเมืองเก่ามากนัก เลือกที่ไม่เกิน 1กม. ซึ่งก็ไม่มีปัญหาอะไร ตัวเมืองเก่าทุกแห่งก็เล็กๆ เดินเที่ยวได้ทั่วแบบสบายๆ
ที่พักของเราตลอดทั้งทริป จองที่ booking.com ส่วนมากจะเป็นลักษณะอพาร์ตเม้นท์ มีครัวสามารถทำอาหารได้ แต่บางแห่งก็เป็นแบบโรงแรมทั่วไป ลองดูรีวิวจากใน booking.com หรือ trip advisor ก่อนนะคะ สำหรับเราทุกแห่งถือว่ารับได้ บางแห่งเก่าไปหน่อยแต่ก็โอเคค่ะ ทุกแห่งมีที่จอดรถฟรี ราคาเฉลี่ยคืนละ 3000+- (สำหรับ3คน) ถือว่าราคาโอเคเลย มีที่ Dubrovnik แพงหน่อยคืนละเกือบ 6000 บาท ห้องค่อนข้างเล็กและเก่าหน่อยแต่ทำเลดีมากและมีอาหารเช้า
Rovinj – Apartments Cvek 2คืน
Slunj (Rastoke) – Guest House Buk 2คืน
Zadar – Apartments&Room Kolovare Beach 1 คืน
Sibenik – Dvori Svetog Mihaela 1 คืน
Trogir – Apartments Kaja 1 คืน
Dubrovnik – Villa Dorma 3 คืน
Zagreg – Apartments Angle Main Square 1 คืน แนะนำให้พักบริเวณ Main Square นะคะเพราะสะดวกสุด
อากาศ ช่วงที่ไปคือเดือนกันยายน ตอนกลางวันยังร้อนมากๆค่ะ และแดดแรงมาก ควรเตรียมครีมกันแดดและแว่นกันแดดไปให้ดี ส่วนตอนกลางคืนก็สบายๆ แต่ถ้าเป็นที่ Zagreb ก็จะเย็นนิด ๆ เพราะอยู่ทางเหนือ ถ้าไปช่วงซัมเมอร์ กรกฎา-สิงหา คงจะร้อนสุดๆไปเลย
[CR] รีวิว : ขับรถเที่ยว >>โครเอเชีย<< ดินแดนแห่งธรรมชาติและประวัติศาสตร์อันงดงาม
สวัสดีค่ะ วันนี้จะมารีวิวทริปขับรถเที่ยวโครเอเชีย 12 วันเมื่อปี 2015 นะคะ
เหตุผลแรกที่ตัดสินใจไปโครเอเชียคือการได้เห็นภาพอุทยานพลิตวิเซ่ (Plitvice) ตอนนั้นคือจะหาที่ไปไหนซักแห่ง พอเห็นน้ำตกพลิตวิตเซ่ปุ๊บคือ อันนี้ๆๆ แหละ เอาเลยๆ และพอเริ่มศึกษาก็พบว่าโครเอเชียมีดีกว่าน้ำตกอีกมาก มีเมืองเก่ายุคโรมันที่เป็นมรดกโลกไล่เรียงลงไปตามชายฝั่งทะเลอเดรียติกจากเหนือจรดใต้ มีเกาะมากมาย มีธรรมชาติสวยๆอีกหลายจุด และเป็นสถานที่ถ่ายทำหลักของซีรีส์ Game of Throne ซึ่งเราเป็นคนตกเทรนด์ คือ ไม่เคยดู แต่มันก็ต้องสวยซิ เค้าถึงมาถ่ายกัน
การศึกษาข้อมูลเราดูจากหนังสือ lonely planet ซึ่งมีข้อมูลที่ดีมาก มีข้อมูลสถานที่ที่ไม่ฮิตมากแต่น่าสนใจ ประมาณว่าอยากหาที่ที่นักท่องเที่ยวไม่เยอะมากไว้บ้าง และร้านอาหารที่แนะนำก็อร่อยทุกร้าน แต่ข้อมูลส่วนใหญ่จริงๆได้มาจากใน pantip และ blog ต่างๆของไทย เพราะอ่านง่ายสบายใจดี
ข้อมูลจากblogของคุณย่า (ตามที่ท่านเรียกตัวเอง)
http://diarylove.com/forum_posts.asp?TID=14591
อันนี้ดีงามมาก ให้ความรู้เกี่ยวกับสถานที่ท่องเที่ยวหลายเมืองในโครเอเชียแยกแต่ละเมือง ลองคลิกอ่านดูค่ะ ละเอียดอ่านง่าย เอาติดตัวเป็นไกด์ตอนเที่ยวได้เลย ต้องขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ด้วยค่ะ และขออนุญาตนำข้อความบางส่วนมาใช้บรรยายประกอบรีวิวนี้ด้วยนะคะ
คนไทยยังไปเที่ยวโครเอเชียไม่มากนักและหลายคนก็ไม่ได้เช่ารถขับซึ่งอาจจะทำให้เดินทางลำบากนิดนึงและเข้าไม่ถึงสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจหลายๆแห่งโดยเฉพาะทางแถบ Istria ซึ่งเป็นแหลม(peninsula)อยู่ทางทิศตะวันตก ใต้เมือง Trieste ของอิตาลี ทำให้ที่นี่ได้รับวัฒนธรรมจากอิตาลีมามากและใช้ภาษาหลัก2ภาษาคือภาษาอิตาเลียนและโครแอท
ที่โครเอเชียขับรถง่ายมาก เพราะรถไม่มากนักและถนนดีมากตลอดทาง เค้าจะขับคนละด้านกับเรานะคะคือขับเลนขวา ถ้าบนไฮเวย์ก็สบายมาก แต่บางทีมีขึ้นเขาคดเดคี้ยวและแคบหน่อยก็จะยากนิดนึง และจะมียากหน่อยตามเมืองใหญ่ๆ เช่น Pula, Split, Zagreb แต่ขับๆไปก็ชินเองค่ะ
ภาพรวมของทริปเราเป็นแบบนี้ค่ะ เริ่มจาก Zagreb ขับไปทางตะวันตกสู่แคว้น Istria แล้วค่อยย้อนลงมาทางใต้เลาะตามชายฝั่งไปจนถึง Dubrovnik แล้วขับย้อนกลับขึ้นไป Zagreb ใช้เวลา12วัน ไม่รวมวันเดินทางไป-กลับจากไทย
จริงๆ เราสามารถจองตั๋วบินกลับจาก Dubrovnik ได้เลย แต่เกิดความผิดพลาดตอนจองเพราะเราจองบนเวบของ Austrian Air แล้วมันไม่มีให้เลือกบินกลับจากต่างสนามบิน(หรือมีแต่เราหาไม่เจอ) ถ้าเอาแบบชัวร์ก็ให้โทรจองจากสายการบินค่ะจะสามารถเลือกสนามบินที่ต้องการได้ แต่การกลับจากคนละสนามบินก็ต้องเสียค่าคืนรถแพงกว่าการคืน ณ จุดเดิมที่รับรถมา
เราเดินทางไประหว่างวันที่ 11-24 กันยายน 2015 ที่เลือกช่วงเวลานี้เพราะเป็น shoulder season คือหลุดจากช่วงพีคของซัมเมอร์มาแล้ว เป็นรอยต่อก่อนจะเข้า low season คนจะน้อยลงมากแต่ยังได้บรรยากาศสดใสของช่วงซัมเมอร์อยู่ โปรแกรมตามนี้ค่ะ
11/9 บินจากกรุงเทพไฟลท์ดึก Austrian Air
12/9 แวะเปลี่ยนเครื่องที่ Vienna เดินทางถึง Zagreb ตอนสายๆ รับรถเช่าจากสนามบิน แวะทานอาหารเที่ยงที่ Opatija (2ชม.จากสนามบิน) ขับรถต่อไปแคว้น Istria (1ชม.) เข้าพักเมือง Rovinj
13/9 เที่ยวแถบ Istria (Svetvincenat-Motovun-Groznjan-Porec)
14/9 Rovinj-Bale (14กม. 18นาที) Bale-Pula (23กม. 30 นาที) Pula-Rastoke(Slunj) (247กม. 3.30ชม.)
15/9 Plitvice ขับรถจากที่พักเมือง Rastoke ประมาณ 30 นาที
16/9 Rastoke-Pag Island (ประมาณ4ชม.รวมข้ามเฟอรี่) Pag-Zadar (1ชม.)
17/9 Zadar-Krka National Park (1ชม.) Krka-Sibenik (20นาที)
18/9 Sibenik-Split (1ชม.) Split-Trogir (45นาที)
19/9 Trogir-Modro Jezero(blue lake) (1.30ชม.) blue lake-Dubrovnik (2.30ชม.)
20/9 Mljet Island (National Park) นั่งเรือข้ามไปจาก Dubrovnik
21/9 Dubrovnik
22/9 Dubrovnik-Samobor-Zagreb (6.45 ชม.)
23/9 Zagreb ตอนบ่ายเดินทางกลับไทย แวะเปลี่ยนเครื่องที่ Vienna
24/9 ถึงกรุงเทพตอนบ่าย
สำหรับเรื่องการทำวีซ่า เนื่องจากไม่มีสถานทูตโครเอเชียในประเทศไทย จะต้องส่งเอกสารวีซ่า ไปพิจารณาที่ สถานทูตโครเอเชียประจำประเทศอินโดนีเซีย ถ้าติดต่อทำเองจะยุ่งยากหน่อยแต่ก็สามารถทำได้ เคยมีคนรีวิวไว้ลอง google ดูได้ค่ะ สำหรับเราให้เอเจนท์ทำให้ แพงหน่อยแต่สะดวกดี แต่ถ้าไปประเทศเชงเก้นอื่นๆด้วยแล้วขอวีซ่าแบบ multiple ก็สามารถเข้าโครเอเชียได้เลย ตอนนั้นเราให้ที่นี่ทำให้ค่ะ
http://www.croatia-center.com/
และเห็นมีอีกที่คือ
https://www.plan-travel.com/visa/Croatia.html
เมื่อสองปีก่อนค่าวีซ่าจ่ายไปคนละประมาณ 7,400 บาท เป็นค่าธรรมเนียมวีซ่า ค่าส่งเอกสาร และค่าบริการของเอเจนท์
มาถึงเรื่องเช่ารถ ตอนนั้นอ่านรีวิวต่าง ๆ มากมายทั้งไทยและต่างประเทศ มีคนบอกว่าถ้าเป็นบริษัทเช่ารถท้องถิ่นอาจมีปัญหาบริการไม่ค่อยดีหรือรถอาจจะไม่ค่อยดี เค้าแนะนำให้ใช้บริษัทใหญ่ ๆ เราไปกันผู้หญิง3คน หนึ่งในนั้นคือคุณแม่อายุ 73 แล้ว ถ้ามีปัญหาติดขัดคงไม่ดีแน่ เราเลยเลือกแบบชัวร์ดีกว่า เลยตัดสินใจจองจาก Avis เลือกคันใหญ่ให้คุณแม่นั่งสบาย และเป็นเกียร์ออโต้ สเปคนี้ก็เลยแพงสุดๆไปเลยค่ะ ได้เป็น Audi A6 ราคาเช่า12วัน 74,500บาทรวมประกันแบบจัดเต็ม ส่วนน้ำมันเติมดีเซล ทั้งทริปน่าจะ 2พันกิโลกว่าๆ ค่าน้ำมันประมาณ 7,000บาท
ที่พัก
เนื่องจากเราขับรถจึงต้องเลือกที่พักที่มีที่จอดรถให้ด้วย(จอดฟรี) อันนี้สำคัญนะคะ ที่พักต้องมีที่จอดรถ ซึ่งอันนี้เป็นข้อด้อยนิดนึงของการขับรถเพราะเมืองท่องเที่ยวเกือบทั้งหมดที่เราไปจะเป็นเมืองเก่าที่ได้รับการอนุรักษ์ รถจะเข้าไปไม่ได้ค่ะเพราะเป็นถนนหินแคบๆสำหรับคนเดินเท่านั้น ที่พักที่อยู่ในเมืองเก่ามันก็ช่างมีเสน่น่าพักจริงๆ แต่พอมีรถก็พักไม่ได้เพราะถ้าพักในตัวเมืองเก่าก็ต้องไปหาที่จอดรถไว้ด้านนอก ซึ่งจะจอดมั่วๆก็ไม่ได้ และยังต้องลากกระเป๋าเข้าไปอีก ที่พักของเราจึงต้องอยู่ด้านนอกซึ่งก็จะไม่ไกลจากตัวเมืองเก่ามากนัก เลือกที่ไม่เกิน 1กม. ซึ่งก็ไม่มีปัญหาอะไร ตัวเมืองเก่าทุกแห่งก็เล็กๆ เดินเที่ยวได้ทั่วแบบสบายๆ
ที่พักของเราตลอดทั้งทริป จองที่ booking.com ส่วนมากจะเป็นลักษณะอพาร์ตเม้นท์ มีครัวสามารถทำอาหารได้ แต่บางแห่งก็เป็นแบบโรงแรมทั่วไป ลองดูรีวิวจากใน booking.com หรือ trip advisor ก่อนนะคะ สำหรับเราทุกแห่งถือว่ารับได้ บางแห่งเก่าไปหน่อยแต่ก็โอเคค่ะ ทุกแห่งมีที่จอดรถฟรี ราคาเฉลี่ยคืนละ 3000+- (สำหรับ3คน) ถือว่าราคาโอเคเลย มีที่ Dubrovnik แพงหน่อยคืนละเกือบ 6000 บาท ห้องค่อนข้างเล็กและเก่าหน่อยแต่ทำเลดีมากและมีอาหารเช้า
Rovinj – Apartments Cvek 2คืน
Slunj (Rastoke) – Guest House Buk 2คืน
Zadar – Apartments&Room Kolovare Beach 1 คืน
Sibenik – Dvori Svetog Mihaela 1 คืน
Trogir – Apartments Kaja 1 คืน
Dubrovnik – Villa Dorma 3 คืน
Zagreg – Apartments Angle Main Square 1 คืน แนะนำให้พักบริเวณ Main Square นะคะเพราะสะดวกสุด
อากาศ ช่วงที่ไปคือเดือนกันยายน ตอนกลางวันยังร้อนมากๆค่ะ และแดดแรงมาก ควรเตรียมครีมกันแดดและแว่นกันแดดไปให้ดี ส่วนตอนกลางคืนก็สบายๆ แต่ถ้าเป็นที่ Zagreb ก็จะเย็นนิด ๆ เพราะอยู่ทางเหนือ ถ้าไปช่วงซัมเมอร์ กรกฎา-สิงหา คงจะร้อนสุดๆไปเลย