เกิดไม่ทันยุคอุลตร้าแมน แต่เคยซื้อเป็นหนังสือการ์ตูนมาอ่าน และซื้อของเล่นหรือเสื้อผ้าที่เกี่ยวกับอุลตร้าแมนอยู่บ่อยๆครับ

และมานึกถึงอุลตร้าแมนอีกรอบก็เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ เรื่องเกี่ยวกัลลิขสิทธิ์ที่แท้จริงว่าตกลงมันเป็นยังไงกันแน่ระหว่างไทยกับญี่ปุ่น  ลองเอาข้อมุลจากเวปผู้จัดการมานำเสนอตรงนี้แทนก้แล้วกันครับ


มหากาพย์อุลตร้าแมน ศึกยอดมนุษย์ของ “สมโพธิ แสงเดือนฉาย”


ฟ้องร้องแย่งชิงลิขสิทธิ์ยอดมนุษย์ “อุลตร้าแมน” กันมายาวนานกว่าสิบปีจนกลายเป็นมหากาพย์ระหว่างนักสร้างหนังชาวไทย “สมโพธิ แสงเดือนฉาย” กับบริษัทซึบูราญ่า โปรดักชั่น(โตเกียว) ของญี่ปุ่น ในที่สุดศาลญี่ปุ่นก็เคาะออกมาแล้วว่าลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนทั่วโลกเป็นของสมโพธิ ซึ่งมีสิทธิในตัวอุลตร้าแมนทุกประเทศทั่วโลกยกเว้นประเทศญี่ปุ่น ยุติคดีประวัติศาสตร์ซึ่งถือว่าใช้เงินในการดำเนินการฟ้องร้องและใช้เวลาในการไต่สวนมากที่สุดเป็นประวัติการณ์ หลังจากได้ข้อสรุปฮอลลีวูดบินตรงมาซื้อลิขสิทธิ์ไปสร้างเป็นภาพยนตร์จอยักษ์สุดอลังการ ซึ่งจะได้พระเอกผิวสีชื่อดัง “วิล สมิธ” มาแสดงนำ
       
       เป็นเวลาสิบปีเต็มสำหรับคดีแย่งสิทธิในคาแร็กเตอร์ยอดมนุษย์ชื่อดัง “อุลตร้าแมน” ที่สมโพธิถูกบริษัทซึบูราญ่าดำเนินการฟ้องร้องไม่ให้เขาดำเนินการสร้างตลอดจนนำทุกสิ่งทุกอย่างที่เกี่ยวกับอุลตร้าแมนไปเผยแพร่เพราะอ้างว่าเป็นลิขสิทธิ์ของบริษัทสัญชาติญี่ปุ่นแห่งนี้ ซึ่งสมโพธิที่ได้รับการมอบกรรมสิทธิ์ในตัวยอดมนุษย์ชื่อดังมาจาก “โนโบรุ ซึบูราญ่า” ลูกชายของ “เอยิ ซึบูราญ่า” อาจารย์ของสมโพธิในสมัยที่เขาไปศึกษาวิชาภาพยนตร์ที่ญี่ปุ่นก็ยืนยันว่าตัวเองเป็นเจ้าของไอเดียในการสร้างยอดมนุษย์อุลตร้าแมนและทุ่มเทต่อสู้ถึงขั้นต้องวางมือจากงานประจำเพื่อให้ได้มาซึ่งลิขสิทธิ์ในตัวอุลตร้าแมน
       
       การสืบคดีเป็นไปอย่างยากลำบากเพราะสัญญาการมอบลิขสิทธิ์เกิดขึ้นเมื่อ 50 ปีก่อนซึ่งไม่มีลายลักษณ์อักษรหรือกระทั่งลายเซ็นของผู้มอบลิขสิทธิ์เพื่อนำมายืนยันทางกฎหมายเหมือนในปัจจุบัน มีเพียงหนังสือเอกสารเก่าๆ กับตราประทับของบริษัทซึบูราญ่าที่บอกว่าได้มอบลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นให้กับสมโพธิเพียงอย่างเดียวเท่านั้น
       
       และนั่นก็ทำให้การตัดสินคดีนี้เป็นไปอย่างยากลำบาก ทั้งฝ่ายสมโพธิและฝ่ายบริษัทญี่ปุ่นต้องงัดพยาน หลักฐานต่างๆ มาต่อสู้กันในชั้นศาลมากมาย เป็นผลให้การตัดสินคดีนี้ยืดเยื้อเกือบสิบปี มีการฟ้องร้องกันทั้งสองฝ่ายไม่ต่ำกว่าสามครั้ง จนเรื่องดำเนินมาถึงข้อสรุปที่ว่าสมโพธิเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นแต่เพียงผู้เดียวเมื่อประมาณสองปีที่แล้ว ซึ่งถ้าบริษัทยักษ์ใหญ่จากฮอลลีวูดไม่เดินทางมาซื้อลิขสิทธิ์จากสมโพธิตลอดจนจัดงานแถลงข่าวว่าจะสร้างภาพยนตร์เรื่องอุลตร้าแมนภาค 4 หลายคนก็คงจะลืมหรือตลอดจนไม่เคยรู้มาก่อนว่าบทสรุปของคดีนี้คือสมโพธิเป็นผู้ชนะ ซึ่งเท่ากับว่าเจ้าของอุลตร้าแมนที่แท้จริงก็คือคนไทยนั่นเอง
       
       ชัยชนะของ “สมโพธิ”
       30 กันยายน พ.ศ. 2553 วงการภาพยนตร์โลกต้องบันทึกเอาไว้ว่าคดีประวัติศาสตร์ที่มีการดำเนินการฟ้องร้องต่อสู้เพื่อชิงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นนั้นเดินทางมาถึงบทสรุปที่เคาะโดยศาลสูงในประเทศญี่ปุ่นว่าสิทธิในตัวอุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นทั้งหมดตกเป็นของนักสร้างภาพยนตร์ชาวไทย “สมโพธิ แสงเดือนฉาย”
       
       ศาลญี่ปุ่นนั่งบัลลังก์ตัดสินให้บริษัทซึบูราญ่า โปรดักชั่นส์ จำกัด(โตเกียว) ต้องจ่ายค่าเสียหายให้แก่สมโพธิเป็นเงินจำนวน 16 ล้านเยน และสั่งให้บริษัทซึบูราญ่าฯสูญเสียสิทธิที่จะใช้คาแร็กเตอร์อุลตร้าแมนทุกที่ทั่วโลกยกเว้นประเทศญี่ปุ่น
       
       ส่วนหนึ่งของคำพิพากษาที่ 10273 บอกว่าศาลแขวงกรุงโตเกียวได้มีคำสั่งให้จำเลยจ่ายเงินค่าเสียหายแก่โจทก์เพื่อชดใช้ค่าเสียหายที่ได้จากผลประโยชน์ต่างๆ เช่น การให้ไลเซนส์ การใช้สิทธินอกประเทศญี่ปุ่นจำนวน 16,363,636 เยน นับตั้งแต่วันที่ 26 เดือนมิถุนายน 2549 พร้อมดอกเบี้ยปีละ 5% จนกว่าจะชำระหมด
       
       นอกจากนั้น คำสั่งของศาลโตเกียวยังส่งผลให้บริษัทซึบูราญ่าโปรดักชั่นส์ จำกัด (โตเกียว) ต้องหยุดทำธุรกรรมต่างๆ เพราะไม่มีสิทธิใดๆ ในประเทศไทยแล้ว นอกจากนั้น ศาลแขวงกรุงโตเกียวญี่ปุ่นยังบังคับไม่ให้บริษัทสร้างหนังของญี่ปุ่นแห่งนี้ ออกไปดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับอุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นอีกด้วย
       
       นี่คือชัยชนะของสมโพธิหลังจากที่ก่อนหน้านี้เขามีเรื่องขึ้นโรงขึ้นศาลเกี่ยวกับการแย่งชิงลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนกับบริษัทซึบูราญ่าฯมาแล้วถึงสองครั้ง โดยครั้งแรกในปี พ.ศ. 2546 ที่บริษัทสร้างหนังชื่อดังของญี่ปุ่นดำเนินการฟ้องสมโพธิเพราะต้องการลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นกลับมาเป็นของตัวเอง หลังจากที่ยอดมนุษย์จากกาแล็กซีเนบิวล่า M 78 กลับมาโด่งดังระเบิดไปทั่วโลก โดยอ้างว่าหนังสือสัญญาการโอนลิขสิทธิ์ที่สมโพธิถือครองอยู่เป็นของปลอม แต่การต่อสู้ในชั้นศาลครั้งนั้นสมโพธิเป็นฝ่ายชนะและได้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
       
       แต่เรื่องมาเข้มข้นเมื่อซึบูราญ่าไม่ยอมแพ้ หลังจากเห็นสมโพธิสร้างอุลตร้าแมนตัวใหม่ขึ้นมาได้แก่ อุลตร้าแมนมิลเลเนี่ยม, อุลตร้าแมนอีลิท และยังสร้างซีรีส์โปรเจกต์อุลตร้าแมนโดยมีดาร์คอุลตร้าเป็นตัวใหม่ขึ้นมาอีกตัว ซึบูราญ่าฯก็เต้นผ่างไปฟ้องต่อศาลที่ประเทศไทยเพื่อยับยั้งไม่ให้สมโพธิสร้างอุลตร้าแมนตัวใหม่แตกยอดจากอุลตร้าแมนชุดเก่าที่สมโพธิได้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์นอกประเทศญี่ปุ่น ซึ่งในการตัดสินคดีครั้งนั้นซึบูราญ่าเป็นผู้ชนะคดีเป็นเหตุให้สมโพธิต้องระงับโปรเจกต์อุลตร้าแมนตัวใหม่รวมถึงซีรีส์อุลตร้าแมนที่ลงทุนไปแล้วมหาศาลอีกด้วย
       
       ความพ่ายแพ้ของสมโพธิในครั้งนั้นเป็นเหตุให้เกิดการฟ้องร้องครั้งสุดท้ายเพื่อให้ศาลทำหน้าที่ตัดสินชี้ขาดไปเลยว่าลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นซึ่งนำมาซึ่งรายได้มหาศาลหลักพันล้านบาทต่อปีนั้นเป็นของใครกันแน่ระหว่างสมโพธิกับบริษัทซึบูราญ่า โปรดักชั่นส์ จำกัด(โตเกียว) ซึ่งสมโพธิยื่นฟ้องบริษัทซึบูราญ่าต่อศาลโตเกียว ในขณะที่บริษัทซึบูราญ่าเองก็ฟ้องกลับสมโพธิต่อศาลที่กรุงเทพฯ ด้วย แต่ศาลที่กรุงเทพฯ ยกฟ้องไป จึงเหลือเพียงคดีที่ศาลโตเกียวต้องทำหน้าที่ไต่สวนซึ่งมาได้ข้อสรุปว่าสมโพธิเป็นผู้ถือครองลิขสิทธิ์อุลตร้าแมนนอกประเทศญี่ปุ่นเมื่อปี พ.ศ. 2553 ที่ผ่านมานี่เอง
       ย้อนกลับไปเมื่อ 50 กว่าปีก่อน ที่มาที่ไปของมหากาฬพย์การฟ้องร้องที่ยืดเยื้อเรื้อรังครั้งนี้มาจากไอเดียที่ผุดแวบขึ้นมาในหัวของสมโพธิ ซึ่งกลายมาเป็นชนวนในการแย่งชิงสิทธิในตัวอุลตร้าแมนในเวลาต่อมา น้อยคนนักที่จะรู้ว่าอุลตร้าแมนถือกำเนิดจากความคิดฝันและจินตนาการของเด็กชายที่อาศัยอยู่ในวัดซึ่งมีนามว่า “สมโพธิ แสงเดือนฉาย” คนนี้นั่นเอง


ต้นกำเนิดอุลตร้าแมน

       “สมโพธิ แสงเดือนฉาย” เกิดเมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2484 เป็นบุตรของบิดาชาวจีนที่อพยพมาจากมณฑลกวางตุ้ง กับมารดาชาวอยุธยา สมโพธิเกิดที่จังหวัดสมุทรปราการ จากนั้นก็ย้ายไปอยู่จังหวัดอยุธยา บิดาประกอบธุรกิจโรงงานน้ำแข็ง ชีวิตในวัยเด็กของสมโพธิจะคุ้นเคยกับโบราณสถาน โบราณวัตถุทั้งวัดวาอารามและพระพุทธรูปเป็นอย่างมากเนื่องจากอยู่ไม่ไกลจากบ้าน สมโพธิกับเพื่อนๆ จึงไปเดินเล่นตามโบราณสถาน ได้เห็นได้สัมผัสโบราณสถาน พระพุทธรูปมาตั้งแต่วัยเยาว์
       
       ภาพพระพักตร์ของพระพุทธรูปที่นิ่งสงบและดูหนักแน่นแข็งแรงนั่นเองที่ฝังอยู่ในความทรงจำของสมโพธิมาตลอด ถึงขั้นเคยนั่งจินตนาการเล่นๆ ตอนที่อยู่ที่วัดเก่าแห่งหนึ่งว่าถ้าพระพุทธรูปองค์ใหญ่ๆ ทั้งหลายมีชีวิตสามารถเดินเหินเหมือนคนทั่วไปได้จะเป็นอย่างไร ซึ่งสมโพธิก็เก็บจินตนาการนั้นเอาไว้ในใจเรื่อยมา
       
       ในยุคนั้นภาพยนตร์ญี่ปุ่นได้เริ่มแผ่อิทธิพลเข้ามาในประเทศต่างๆ ทั่วเอเชีย ซึ่งประเทศไทยก็เป็นอีกหนึ่งแห่งที่ได้รับอิทธิผลจากภาพยนตร์แนวสัตว์ประหลาดบุกโลกของญี่ปุ่นเข้าเต็มๆ เรียกว่าเด็กผู้ชายทั่วประเทศถึงกับหลงใหลคลั่งไคล้สัตว์ประหลาดรูปร่างใหญ่โตอย่างก็อตซิลล่า กาเมร่า กันทั้งเมือง สมโพธิเองก็เป็นหนึ่งในเด็กที่ชื่นชอบสัตว์ประหลาดตัวใหญ่และแอบคิดฝันเล่นๆ ว่าถ้ามียอดมนุษย์ที่ร่างกายใหญ่โตออกมาสู้กับสัตว์ประหลาดได้คงจะสนุกไม่น้อย
       
       ความชื่นชอบในศิลปะภาพถ่ายและภาพยนตร์ซึ่งเป็นศาสตร์ที่กำลังบูมในยุคนั้นทำให้สมโพธิเข้าศึกษาทางด้านการถ่ายภาพและภาพยนตร์ที่วิทยาลัยเทคนิคกรุงเทพ และได้คะแนนดีเป็นอันดับต้นๆ เมื่อสำเร็จการศึกษา สมโพธิเข้าทำงานฝ่ายภาพยนตร์โฆษณาของธนาคารออมสิน ด้วยทักษะฝีมือและความรักความชอบที่ฉายแววโดดเด่น ทำให้หลังจากทำงานไปได้เพียงไม่กี่ปี สมโพธิก็ได้รับทุนจากธนาคารออมสินที่ร่วมกับธนาคารมิตซุยไปให้ไปศึกษาต่อด้านภาพยนตร์กับบริษัทโตโฮ โปดักชั่นส์ ซึ่งเป็นบริษัทชื่อดังที่ทำภาพยนตร์แนวสัตว์ประหลาดในยุคนั้นที่ประเทศญี่ปุ่น
       
       การเดินทางไปศึกษาต่อ ณ กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่นกับบริษัทผลิตภาพยนตร์แนวสัตว์ประหลาดชื่อดังนี้เองที่ทำให้สมโพธิได้มีโอกาสพบกับผู้กำกับ ผู้สร้างหนังฝีมือดีของญี่ปุ่นมากมาย โดยเฉพาะอาจารย์เอยิ ซึบูราญ่า ซึ่งเป็นอาจารย์หมายเลขหนึ่งที่สอนวิชาการทำภาพยนตร์ให้สมโพธิ และสมโพธิเองก็ให้ความเคารพอาจารย์เอยิเสมอมา
       
       ความสัมพันธ์ระหว่างสมโพธิกับอาจารย์เอยิเป็นไปด้วยดี อาจารย์เอยิรักและดูแลสมโพธิเหมือนเป็นลูกคนหนึ่ง ในขณะที่อาจารย์เอยิเองก็มีลูกชายที่อายุมากกว่าสมโพธิชื่อ “โนโบรุ” ซึ่งสมโพธิกับโนโบรุก็รักและนับถือกันเหมือนเป็นพี่น้องกันจริงๆ เลยทีเดียว
       
       หลังจากศึกษาด้านภาพยนตร์ที่บริษัทโตโฮ โปรดักชั่นส์จนจบ สมโพธิก็ได้รับการชักชวนให้ไปทำงานกับอาจารย์เอยิ ที่บริษัทซึบูราญ่าที่อาจารย์เอยิเพิ่งก่อตั้งมา ซึ่งสมโพธิก็ตอบรับคำชวนนั้นและมาร่วมเป็นส่วนหนึ่งกับบริษัทซึบูราญ่า โปรดักชั่นส์ จำกัด(โตเกียว) ตั้งแต่ยุคเริ่มแรก ช่วงนั้นซึบูราญ่าผลิตหนังสัตว์ประหลาดเป็นหลักตามความนิยมของผู้ชมและตลาดในยุคนั้น แต่สมโพธิได้เสนอไอเดียที่เกิดขึ้นมาตั้งแต่วัยเยาว์แก่อาจารย์เอยิที่ว่าถ้ามียอดมนุษย์ร่างยักษ์ออกมาต่อสู้กับสัตว์ประหลาดน่าจะสนุกมากขึ้น ซึ่งอาจารย์เอยิเองก็สนใจข้อเสนอของสมโพธิไม่น้อย
       
       หลังจากนั้นโปรเจกต์การสร้างยอดมนุษย์ร่างใหญ่เท่าสัตว์ประหลาดของซึบูราญ่าก็ถือกำเนิดขึ้น โดยมีทีมงานมากมายที่ช่วยกันส่งภาพสเกตช์ยอดมนุษย์ในจินตนาการมาให้อาจารย์เอยิคัดเลือก ซึ่งยอดมนุษย์ที่มีต้นแบบมาจากพระพุทธรูปปางเปิดโลกของสมโพธิก็เป็นหนึ่งในแบบที่ถูกส่งไปให้อาจารย์เอยิคัดเลือกด้วย
       
       ในที่สุดอาจารย์เอยิและทีมผู้สร้างก็เลือกภาพสเกตช์ที่ต่อยอดมาจากใบหน้าพระพุทธรูปที่สมโพธิเสนอ และนั่นก็เป็นต้นแบบของอุลตร้าแมนตัวแรกที่มีการพัฒนาต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน

       ภาพยนตร์อุลตร้าแมนประสบความสำเร็จเป็นอย่างสูงตั้งแต่ปีแรกที่ฉาย เด็กผู้ชายทั่วญี่ปุ่นและทั่วเอเชียต่างชื่นชอบและคลั่งไคล้ยอดมนุษย์ตัวใหม่ไปตามๆ กัน
       
       เวลาผ่านไป สมโพธิกลับมาเปิดบริษัทสร้างภาพยนตร์ของตัวเองที่ประเทศไทยในชื่อบริษัทไชโย โปรดักชั่นส์ โดยนำเอาวิชาความรู้ที่ได้มาจากซึบูราญ่าในการผลิตภาพยนตร์ในแนวทางที่ตัวเองชื่นชอบนั่นคือหนังสัตว์ประหลาดที่เต็มไปด้วยเทคนิคมากมายที่ถือว่าทันสมัยที่สุดในยุคนั้น โดยหนังที่สมโพธิสร้างในยุคแรกๆ ได้แก่ ท่าเตียนซึ่งเป็นหนังที่เกี่ยวกับพญานาคและตำนานการเกิดท่าเตียน หนุมานพบ 7 ยอดมนุษย์ซึ่งเป็นการนำเอาตัวละครเอกจากเรื่องรามเกียรติอย่างหนุมานมาพบกับ 7 ยอดมนุษย์ซึ่งก็คืออุลตร้าแมนที่เขาเป็นเจ้าของไอเดียนั่นเอง หนังเรื่องนี้ประสบความสำเร็จเป็นอย่างมากทำรายได้ถล่มทลายและกลายเป็นกระแสที่ทำให้คนพูดถึงไปนาน
       
(มีต่อ)