เมื่อสัปดาห์ก่อน ได้ไปดูหนังโรง เรื่อง Spider-Man Homecoming
แล้วได้ยิน Tony Stark พูดกับ Peter Parker ว่า ‘Spiderman’
แต่เสียงที่ได้ยิน ไม่เหมือนที่เคยได้ยินมาทั้งเรื่อง ออกไปทาง ‘สไปเอ็อดแม็น’ /ˈspaɪərd.mæn/ เลยอยากถามทุกคนว่า ใครไปดูแล้วได้ยินเหมือนผมบ้างครับ

ตอนแรกว่าจะไปดูอีกรอบ แต่ก็เสียงดายเงิน เอาเงินไปดู War for the planet ape (2017) ดีกว่า

แต่ลองมานั่งทบทวนว่ามันเกิดปรากฏการณ์ทางภาษาศาสตร์นี้ได้หรือไม่ ก็พบปรากฏการณ์ ในคำที่เกี่ยวข้องกันในเรื่องนี้ คือ iron และ spider มีลักษณะเสียงที่คล้ายคลึงกัน และการจะเกิดปรากฏการณ์การสลับเสียง Metathesis /  met ͜ˈæθ.͜ ə. sɪs / ได้เช่นกัน

iron โลหะ หรือ โลหะเหล็ก เป็นคำร่วมตระกูลภาษาเยอรมานิก Proto-Germanic /*īsarnom/  และส่งต่อมายังภาษาอังกฤษเก่า มีใช้อยู่สามรูปคือ ísern, ísen   และ  íren แต่มีเพียงรูป เสียง –r- เท่านั้น ที่ยังคงใช้มาถึงภาษาอังกฤษกลาง (Middle English) และ ภาษาอังกฤษใหม่ (Modern English)
รูปอักษรบางส่วนของ iron : จากอังกฤษเก่า iren > อังกฤษกลาง iren > อังกฤษกลาง yren > อังกฤษกลาง จนถึง อังกฤษใหม่ตอนต้น yron > อังกฤษกลางตอนปลาย จนถึงอังกฤษใหม่ปัจจุบัน iron
โดยมีการออกเสียง ดังนี้ ภาษาอังกฤษใหม่ กำหนดให้เป็นสำเนียง Rhotic accent (General American)
ภาษาอังกฤษเก่าถึงอังกฤษกลาง OE-ME/ ˈiː. rən /  ‘อี เร็อน
ภาษาอังกฤษใหม่ช่วงต้น ยุคเช็คสเปียร์ > EModE/ ˈəɪ. rən /  ‘เอ็อย เร็อน
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/ˈaɪ.ə.rən / ‘ไอ เออะ เร็อน
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/ˈaɪ.ə.rᵊn / ‘ไอ เออะ รึน
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/ˈaɪ.ərn / ‘ไอ เอ็อรน
ภาษาอังกฤษใหม่ >ModE/ˈaɪ.ərn/ ‘ไอ เอ็อรน
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/aɪərn / ไอเอ็อรน
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/aːərn/ อาเอ็อรน
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/aːrn/  อารน
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/ɑːrn/ อารน
เมื่อเป็นคำนามประสม
Iron-man
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/ˈaɪ.ərn.mæn / ‘ไอ เอ็อรน แม็น
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE/ˈaɪərn.mæn /  ‘ไอเอ็อรน แม็น
ภาษาอังกฤษใหม่ >ModE/ˈaːərn.mæn /  ‘อาเอ็อรน แม็น
ภาษาอังกฤษใหม่ > ModE /ˈɑːrn.mæn/ ‘อารน แม็น

มาดูคำว่า ‘spider’แมงมุม
รูปอักษรอังกฤษเก่า (OE) spiþra
รูปอักษรอังกฤษกลาง > spiþre
รูปอักษรอังกฤษใหม่> spider

การออกเสียง
ภาษาอังกฤษเก่าและภาษาอังกฤษกลาง
>OE-ME/ˈspiː.ðrə/ ‘สปี เซทรอะ
ภาษาอังกฤษใหม่ช่วงต้น> EModE/ˈspəɪ.dər/ ‘เสป็อย เด็อร
ภาษาอังกฤษใหม่> ModE/ˈspaɪ.dər/ ‘ไสป เด็อร

คำนามประสม
Spider-man  
ออกเสียงภาษาอังกฤษใหม่ แบบปกติทั่วไป > ModE/ˈspaɪ.dər.mæn/ ‘ไสป เดอะ แม็น
การออกเสียงที่ได้ยินจาก Tony Stark หนึ่งครั้ง > ???ModE/ˈspaɪərd.mæn/ ‘ไสปเอ็อรด แม็น
ความเป็นได้ที่จะเกิดสระผสมสาม พยางค์เดียว> ???ModE/ˈspaːərd.mæn/  ‘สปาเอ็อรด แม็น
ความเป็นไปได้ที่จะเกิดยืดสระผสมให้กลายเป็นสระเดี่ยว> ???ModE/ˈspɑːrd.mæn/ ‘สปารด แม็น

ใครได้ไปชมหนัง ลองฟัง แล้วมาบอกให้ฟังด้วยนะครับ Tony Stark จะออกเสียงแบบนี้ ท้ายๆ เรื่องครับ

©2017 Prapanth Iamwiriyakul
©2017 พันศาสตร์พันภาษา