พอดีวันนี้คุยกับแฟนแล้วพูดถึงเรื่องนี้ขึ้นมา เกิดการถกเถียงกันคอเป็นเอ็น เนื่องจากเราเรียนประวัติศาสตร์มา ประกอบกับอ้างอิงบันทึกต่างๆ เราเข้าใจว่าอยุธยาเจริญกว่ามาก แต่แฟนเถียงว่า อยุธยาเจริญกว่าก็บ้าละ ละก็เถียงกันวุ่นวาย เราพยายามยกตัวอย่างเทียบความร่ำรวย วัฒนธรรม สังคม การติดต่อค้าขายกับต่างชาติของอยุธยาในสมัยนั้นขึ้นมา แต่เค้าบอกว่า ถ้าเปรียบเทียบกันด้วยความรวย งั้นถ้ายุคปัจจุบัน บรูไนเจริญสุดเหรอ?

เราก็เลยยกตัวอย่างเพิ่มในเรื่องของอาณาเขต ดินแดน ซึ่งอยุธยา ณ เวลานั้นปกครองอยู่ขึ้นมา เทียบกับโชซอนที่ ณ เวลานั้นแทบไม่มีอะไร เค้าก็ยังยืนยันว่า โชซอนอยู่ใกล้จีนนะ ยังไงก็เจริญกว่า แต่เราบอกว่า อยู่ใต้อำนาจจีน ยังโดนจีนกดอยู่เนี่ยนะ จะเรียกว่าเจริญได้ยังไง

สุดท้ายเค้าพูดย้ำๆว่า ตรรกะเราบ้า เอาความรวยเอาการค้ามาเปรียบเทียบความเจริญเนี่ยนะ
คำถามคือ เราเลยสงสัยค่ะ ถ้าทั้งหมดที่เราพูดไปมันใช้วัดความเจริญไม่ได้ ถ้าตรรกะเรามันบ้า

แล้วคนปกติหรือการวัดความเจริญที่ถูกต้องนี่ มันต้องวัดกันที่ตรงไหนเหรอคะ เราอยากเช็คกับคนทั่วไปค่ะ อยากรู้จริงๆ