เห็นประเทศอย่างจีนแดง ไต้หวัน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ สิงคโปร์ เวียดนาม บางประเทศอาจจะได้อานิสงค์จากสหรัฐฯ ในยุคต้านคอมมิวนิสต์ แต่บางประเทศก็ไม่ได้ตรงนี้ แต่ต่างก็ถือว่าเจริญค่อนข้างรวดเร็ว

ผมเห็นความเหมือนกันอย่างหนึ่งนะ ประเทศพวกนี้มีรากเหง้าอารยธรรมเป็นแบบจีน อาจจะมีดัดแปลงประยุกต์ไปบ้างแล้วแต่พื้นที่ แต่ที่เห็นๆ เหมือนกันเลยคือเขาให้ความสำคัญกับ "การเรียน-การทำงาน" มากๆ

ไต้หวัน ญี่ปุ่น เกาหลี สิงคโปร์ ไปไกลละคงไม่ต้องอธิบาย แต่จีนแดงกับเวียดนาม เห็นหลายคนในนี้แหละ บอกว่าเทียบวัยรุ่นไทยกับวัยรุ่นจีนหรือเวียดนาม เวลาเรียนด้วยกันพวกหลังจะขยันอ่านหนังสือหนักกว่า ตั้งใจเรียนกว่า พอทำงานก็ตั้งใจทำเต็มที่กว่า เก็บเงินก็เก่งกว่า ใช้เงินเป็นมากกว่า

หรืออย่างคนไทยรุ่นเก่าๆ มองคนจีนว่า "งก" คือทำธุรกิจเก่ง เก็บเงินเก่ง ขยันขันแข็ง แปบๆ รวยละ

เอเชียมีอู่อารยธรรมหลักเก่าแก่ 3 ส่วน คือจีน อินเดีย เปอร์เซีย ( Iran ) ผมยังนึกไม่ออกว่า 2 อารยธรรมหลังมีประเทศไหนเจริญแบบที่ตะวันตกใช้คำว่า Civilize บ้าง แต่พอนึกถึงประเทศที่มีรากเหง้าเป็นอารยธรรมจีน ผมนึกได้หลายประเทศตามที่กล่าวมาข้างบน

ฉะนั้นถ้าในอดีต บรรพบุรุษของไทยรับอารยธรรมจีนเป็นวัฒนธรรมหลัก เราจะเจริญกว่านี้หรือเปล่าครับ?