ในบรรดากีฬาต่อสู้ที่มนุษย์คิดขึ้นมาเพื่อใช้ลดแรงขับทางธรรมชาติ
ที่เดิมเข้าห้ำหั่นกันเพื่อแย่งชิงอาหารอาณาเขตและความอยู่รอด
เมื่อมนุษย์ซึ่งเป็นสัตว์ที่มีสมองพัฒนากว่าสัตว์ชนิดอื่น
สามารถดำรงชีวิตอยู่ในโลกนี้ได้โดยไม่ต้องแย่งชิงกันจนถึงกับเอาชีวิตเข้าแลก
และด้วยมนุษย์เห็นว่า หนึ่งชีวิตมนุษย์มีค่ายิ่งกว่าสิ่งใดในโลก
จึงพยายามหลีกเลี่ยงการฆ่ามนุษย์ด้วยกัน ยกเลิกการลงโทษประหารหรือให้มีน้อยที่สุด

แล้วมนุษย์ก็คิดได้อีกว่า กีฬาคือสิ่งที่จะมารองรับสัญชาตญาณที่ยังติดมากับสิ่งมีชีวิตทุกชีวิต
ที่ต้องต่อสู้กัน จนกว่าจะผ่านการขัดเกลาสิ่งนี้จึงค่อยๆหายหรือลดลงไป
มวย น่าจะเป็นคำตอบ แต่ละชาติก็มีกีฬาการต่อสู้คล้ายคลึงกันแล้วแต่จะเรียกว่าอะไร
ของพี่ไทยเรียกว่ามวยไทย

การต่อสู้ในกีฬา มนุษย์ก็สร้างกติกาไม่ให้บาดเจ็บหรือตาย
มวยสากล ก็ลดจำนวนยก จาก 15 เหลือ 12
เนื่องจากสัญชาตญาณการเอาชนะ ไม่ยอมแพ้ ทำให้ทนรับหมัดจนตายหลังชกเสร็จ

กีฬาแต่ละชนิดก็กำหนดกติกาเพื่อไม่ให้ได้เปรียบเสียเปรียบกัน เช่น นน. ความสูง อายุ
แต่ทุกชนิดกีฬากติกาพื้นฐานมาจากป้องกันมนุษย์ด้วยกันบาดเจ็บล้มตายจากการต่อสู้ตามสัญชาตญาณดิบที่ติดมา

เมื่อมานั่งดูบอล หลุดเดี่ยวริมเส้นจากครึ่งสนาม กำลังตัดเข้ากลางโดนเสียบ โดนขวาง เข้าข้างหลัง
มันควรให้ใบเหลืองไม่ว่าจะเป็นครั้งแรกหรือครั้งไหนๆของผู้ทำฟาวล์
การฟาวล์ลักษณะต่างๆในกีฬาฟุตบอลนับวันจะพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ แต่มันเป็นการเอาเปรียบคู่ต่อสู้ชัดๆ
กรรมการดูที่เจตนาการฟาวล์ ดูว่าฟาวล์แล้วบาดเจ็บมากแค่ไหน ฯลฯ เหล่านี้ไม่ควรนำมาประกอบ
กีฬาอื่นๆ เช่น บาส อเมริกันฟุตบอล ที่มีการปะทะ แต่กติกาของเค้าก็ยังคงเดิมเปลี่ยนแปลงน้อยมาก
ในอนาคตเราอาจจะเห็นผู้เล่นทรงคุณค่าที่มีความสามารถฟาวล์ได้อย่างยอดเยี่ยมหยุดหรือเอาชนะคู่ต่อสู้นอกเกมเหนือกว่าใครๆ

เยาวชนที่ดูบอลแล้วเห็นการฟาวล์แต่กรรมการไม่เป่า เมื่อลงเล่นสนามจริงก็เล่นเลียนแบบ
ดึงเสื้อ ดึงแขน ขวางทั้งตัว เป็นการเล่นนอกเกมนอกกติกา
เมื่อเล่นจนติดเป็นนิสัยมันก็อาจทำให้เยาวชนนำนิสัยเหล่านี้ไปใช้ในชีวิตประจำวันในเรื่องอื่นๆ
คิดซะว่า เล็กๆน้อยๆ ไม่เสียหาย จนในที่สุดก็ไปทำเรื่องใหญ่ๆได้ แม้จะมีแค่ซัก 1 ใน แสน ที่จะเป็นแบบนั้น
แต่ถ้า 1 นั้น มีโอกาสหลุดเข้าไปบริหารองค์กรหรือประเทศ องค์กรหรือประเทศนั้นก็เสียหายยับได้