ภาพถ่าย จอมพลแม็คอาเธอร์ กับจักรพรรดิฮิโรฮิโตะ(裕仁) หลังญี่ปุ่นยอมแพ้สงคราม
ณ สถานทูตอเมริกา 27 กันยายน 2488


หนังสือยอมแพ้สงครามของญี่ปุ่นต่อสหรัฐ ส่งมอบโดยมาโมรุ ชิเงมิซึ(重光 葵) รัฐมนตรีต่างประเทศ ผู้แทนพระองค์
ผู้รับสนองพระราชโองการ เจ้าชายนะรุฮิโกะ โอ(ฮิงะชิกุนิ)稔彦王 นายกรัฐมนตรี
ประทับตราแผ่นดิน 大日本 國璽 ไดนิปปอน โคคุจิ หรือ ตราจักรวรรดิ์ญี่ปุ่น  กำกับพระปรมาภิไธย 裕仁



ค.ศ.1945 จักรพรรดิ์ประกาศยอมแพ้สงคราม ทำให้บรรดาขุนศึกหลายฝ่ายไม่พอใจเป็นอันมาก
ตามหาหนังสือยอมแพ้หมายทำลายทิ้ง ญี่ปุ่นจึงมาอยู่ใต้ปีกอเมริกามหามิตร หลังแพ้สงครามโลกครั้งที่ 2


พระราชดำรัสว่าด้วยการสิ้นสุดสงครามมหาเอเชียบูรพา
(ประทับพระราชลัญจกร  天皇  御璽 เท็นโน เงียวจิ หรือ ตราประทับจักรพรรดิ์  กำกับพระปรมาภิไธย 裕仁)
ออกอากาศโดยการเล่นจากแผ่นเสียงซึ่งมีการบันทึกเสียงจากในวัง เรียกว่า การออกอากาศพระสุรเสียง
ทางระบบวิทยุกระจายเสียง ถือเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ที่จักรพรรดิญี่ปุ่นมีพระราชดำรัสแก่สามัญชน
นายทหารนับพันนายพยายามบุกเข้าไปในวังเมื่อเย็นวันที่ 14 สิงหาคม เพื่อที่จะทำลายแผ่นเสียงนี้


ชาวญี่ปุ่น หมอบและยืนฟัง การออกอากาศพระสุรเสียง หน้าประตูพระราชวัง 15 สิงหาคม 1945





สาเหตุที่ยอมแพ้ให้พญาอินทรี เพื่อป้องกันทัพโซเวียตซึ่งยึดหมู่เกาะคูริล(Kuril Islands หรือ Kurile Islands)
ญี่ปุ่นเรียก เกาะชิชิมะ(Chishima Islands) ทางตอนเหนือของเกาะฮอกไกโดไว้แล้ว  

และหมายมุ่งยึดญี่ปุ่นทั้งประเทศ โดยเอาคืนตามแบบมองโกล ซึ่งสังหารเยอรมันไปแล้วนับล้าน
ตามหลักกฎหมายระหว่างประเทศ โซเวียตกับญี่ปุ่นยังอยู่ในภาวะสงคราม(จากสงครามโลกครั้ง 2) เมื่อรัสเซียเป็นทายาทจากโซเวียต

รัสเซีย กับญี่ปุ่น จึงยังอยู่ในภาวะสงครามจนถึงปัจจุบัน

(หากในอนาคต ร่างข้อเสนอยุติข้อพิพาทหมู่เกาะระหว่างรัสเซีย กับญี่ปุ่นสำเร็จได้
ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่น กับรัสเซีย จะดีขึ้นอย่างมาก)

สหรัฐจึงวางรากฐานให้ญี่ปุ่นเป็นประชาธิปไตย และช่วยฟื้นฟูญี่ปุ่นอย่างเต็มที่ แต่มีกฎเหล็กข้อหนึ่งว่า

ห้ามให้สื่อมวลชน นำเสนอการทิ้งระเบิดปรมาณูในสื่อใดๆโดยเด็ดขาด

เนื่องมาจากสหรัฐทิ้งระเบิดปรมาณู 2 ลูกที่ฮิโรชิม่า และนางาซากิ ค.ศ. 1945
โดยในระหว่างสงครามโลกนั้น ญี่ปุ่นได้เกณฑ์แรงงานชาวเกาหลี ซึ่งเป็นประเทศราชในขณะนั้น ไปใช้งานเยี่ยงทาสทั้งสองเมือง
คาดว่ามีชาวเกาหลีที่เสียชีวิตจากเหตุการณ์ระเบิดปรมาณู ที่ฮิโระชิมะ ประมาณ 20,000 คน
นะงะซะกิ ประมาณ 2,000 คน คนเกาหลีเสียชีวิตในเหตุการณ์นี้มากถึง 1 ใน 7 ของจำนวนผู้เสียชีวิตทั้งหมด

ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา ชาวเกาหลีพยายามต่อสู้เพื่อรับการชดเชยจากเหตุการณ์นี้
และทุกคนได้รับการเยียวยาภายใต้กฎหมายปัจจุบัน

จากเหตุการณ์ข้างต้น กลายเป็นบาดแผลของญี่ปุ่นจนถึงทุกวันนี้ จนนางเอกในเรื่องกล่าวว่า

จะไม่ยอมให้มีการทิ้งระเบิดปรมาณู ลูกที่ 3

(เติร์ทอิมแพ็ค นีโอโตเกียว ในเอวากาเลี่ยน รับอิทธิพลจากเหตุการณ์ญี่ปุ่นแพ้สงครามโลกด้วยระเบิดปรมาณู)


ค.ศ.1954 มีนาคม อเมริกาได้ทดสอบระเบิดนิวเคลียร์ในมหาสมุทรแปซิฟิก เป็นเหตุให้เรือประมงปลาทูน่าญี่ปุ่นชื่อ

ไดโกะ ฟุกุริว มารู(Lucky Dragon 5) พร้อมลูกเรือ 23 คน ได้สัมผัสปนเปื้อนฝุ่นกัมมันตรังสี

ดร.จอห์น มอร์ตัน หัวหน้าหน่วย ABCC(Atomic Bomb Casualty Commission) เยี่ยมลูกเรือที่บาดเจ็บ

ทำให้ลูกเรือทั้งหมดเจ็บป่วย มีผู้เสียชีวิตไปหนึ่งราย ปลา น้ำ พื้นดิน เกิดการปนเปื้อนทางกัมมันตรังสีอย่างรุนแรง


การทดลองแคสเซิลบราโว เป็นหนึ่งในอุบัติเหตุทางนิวเคลียร์ที่เลวร้ายที่สุด สร้างความอกสั่นขวัญแขวนให้ชาวญี่ปุ่นอีกครั้ง


เป็นการย้ำเตือนถึงฝันร้ายที่ฮิโรชิม่า และนางาซากิ และยังเป็นที่มาของภาพยนตร์ก็อตซิลล่า


ฮิเดะอะกิ อันโนะ กำกับก็อดซิลล่าภาคนี้เหมือนกับ เอวากาเลี่ยนภาคคนแสดง ภาพ เสียง องค์ประกอบศิลป์ได้รับอิทธิพลจากงานก่อนๆ
หนังเล่าเรื่องได้เร็ว ตามแบบหนังญี่ปุ่นแท้ ซึ่งเมกา ฮ่องกง คงเข้าใจได้ยาก เพราะหนังที่เราดูว่าเดินเรื่องกลางๆ ญี่ปุ่นบอกเร็วไปดูไม่ทัน

ภาพนิ่ง เครียด บทสนทนาความแฝง ต้องแปลไทยเป็นไทย ตลอดเรื่อง แทนเรื่องที่เล่าไม่ได้ในสังคมญี่ปุ่น
หรือแสดงมารยาททางสังคมในแต่ละชนชั้นของญี่ปุ่น ซึ่งจะไม่พูดกันตรงๆ ต้องสนิทจริงๆถึงบอกตรงไปตรงมา

ชนชั้นในหนัง ไม่ได้บอกเล่าชัดเจน แต่ถ้าดูฉบับ ค.ศ.1995 จะมีฉากขโมย คนจรจัดอยู่บ้านกระดาษ มาหยิบสิ่งของในช่วงจราจล
การไม่เล่า อาจหมายถึง การไม่มีตัวตนในสังคมญี่ปุ่น ไม่จำเป็นต้องกล่าวถึง แต่มีสัญลักษณ์แฝงในเรื่องทั้ง ภาพ และ คำพูด
คนดูต้องตีความเอาเอง เช่น

ฉากในลิฟท์สำนักนายกฯ สองรัฐมนตรีกำลังสัพยอกกัน พระเอกติงว่า
ถึงสัตว์ยักษ์จะตัวใหญ่แต่คงกำจัดไม่ยากมั้ง
เผลอๆอาจใช้ซากของมันมาซ่อมแซมเมืองได้ด้วย
ท่านครับ การมองโลกในแง่ดีแบบที่ท่านทำอยู่ในตอนนี้
กองกำลังของเราเคยทำเมื่อสมัย สงครามครั้งก่อนแล้ว
สุดท้ายมีคนตายไปกว่าสามล้านคน ขอให้ท่านพึงระวังสิ่งที่ยังไม่เห็นด้วยครับ

ฉากนายกฯหัวเสียจากบรรดานักวิชาการ ผู้ทรงคุณวุฒิ
อะไรๆก็ไม่รู้ เสียเวลาจริงๆเลย
วุฒิการศึกษาไม่ได้ช่วยอะไรเลย เอาคนที่รู้เรื่องจริงๆมาสิ
ผมมีรุ่นพี่อยู่กระทรวงสิ่งแวดล้อมครับ แต่ยศของเธอไม่สูงนัก
ช่างยศเถอะน่า รีบเชิญเข้ามาเลย

ฉากศาลาว่าการโตเกียว ผู้ว่าฯถกปัญหาการอพยพคน
ทำไมต้องใช้เวลานานขนาดนั้น  คือ ไม่มีขั้นตอนในคู่มือที่จะใช้ได้เลยครับ
งั้นคิดแผนอพยพมาใหม่ได้เลยไหม  แต่เราไม่เคยซ้อมแผนแบบนี้มาก่อน การอพยพคนทั้งเมืองจะทำให้ผู้คนแตกตื่นแน่นอนครับ
ประชาชนต้องอพยพด้วยตัวเองครับท่าน(ไม่ได้จัดหาสถานที่รองรับการหลบภัย)
ก่อนอื่นเราต้องควบคุมการจราจรให้ได้ก่อน(ปิดไฟจราจรทั้งเขต)

ฉากรัฐมนตรีดูรูปนางเอก ว่าเป็นทูตพิเศษสหรัฐ ลูกครึ่งญี่ปุ่นมะกัน พ่อเป็นสว.มะกัน จึงถามพระรองใส่แว่นว่า
ยังดูเด็กอยู่เลย  ที่นั้นเขาเน้นความสามารถ มากกว่าอาวุโสครับ
มีทั้งพรสวรรค์ การศึกษา และเส้นสาย ดูถ้าจะไม่ใช่อย่างที่คุณชอบนะ   ครับ ไม่ใช่อย่างที่ผมชอบ ถ้าเธอใช้แต่เส้นสายเพียงอย่างเดียว


ภาพโกจิระ กลายพันธุ์ร่างแรก ปรากฏแถวสะพานอควอไลน์

กามิ(神) เทพเจ้า เป็นตัวแทนศาสนาผี ความเชื่อดั้งเดิมของท้องถิ่นในเกาะที่ไปทิ้งกากนิวเคลียร์ จนสัตว์โบราณกินเข้าไป
ก่อนหน้าชินโต พุทธ จะเข้ามาภายหลัง แต่เดิมญี่ปุ่นมีหลายชนเผ่า หลายความเชื่อ โกจิระ หมายถึง อวตารของเทพเจ้า
ฉากประชาชนอพยพ หนีไปที่ศาลเจ้าขึ้นเนินไปถือเป็นเขตศักดิ์สิทธิ์ ปลอดภัย คล้ายปราสาทหินเขมร

การทำงานของรัฐบาลและระบบราชการของญี่ปุ่น ราว 80% ของเรื่องในการประชุม พูดคุย โทรศัพท์ ยืนยันคำสั่งการ
สร้างความอึดอัดให้ผู้ชมที่ชินกับ ยอดมนุษย์ฮอลลีวู้ดซึ่งนิยม ศาลเตี้ย หรือแต่งตั้งจอมพล มีอำนาจเบ็ดเสร็จ คุมสามเหล่าทัพ
ซึ่งทำให้เกิดปัญหาตามมาที่แก้ไขยาก เช่น ความเสียหายทางเศรษฐกิจ ความเมืองระหว่างประเทศ การแทรกแซงจากต่างชาติ

สำหรับแฟน ยุทธการใต้สมุทร หรือ มังงะการเมืองญี่ปุ่นเรื่องอื่นๆ คงได้อรรถรสไม่น้อย ซึ่งหนังเล่าได้ดีอัดแน่นตลอดเรื่อง
ไม่มียืดแบบน้ำท่วมทุ่ง ผักบุ้งโหลงเหลง สะท้อนระบบดักดานที่เป็นปัญหาเรื้อรังมานานของญี่ปุ่นได้ดี

การแสดงแสนยานุภาพของรถถังรุ่นใหม่ของมิตซุบิชิ ทำได้น่าทึ่ง ถ้าแก้กม.ให้จำหน่ายอาวุธนอกประเทศได้คงขายดี
ฉากการยิงถล่มโกจิระ แสดงให้การใช้ยุทธวิธี ที่ทำได้จริง มากกว่าบ้าพลัง ระเบิดภูเขา เผากระท่อม เพื่อความสะใจ
การโจมตีที่แม่นยำ ไม่ทำลายอาคารต่างๆ แสดงถึงศักยภาพของกองทัพ จนถึงคราวต้องทิ้งระเบิด ความเสียหายถูกจำกัดในวงแคบ
แม้แต่พระเอกยังคัดค้านเรื่องที่ให้มะกัน ใช้เทอร์โมนิวเคลียร์ถล่มโตเกียวว่า

ตอนนี้โตเกียวเสียหายแค่สามเขต เรายังฟื้นฟูกันเองได้ แต่ถ้าปล่อยให้สหรัฐทิ้งนิวเคลียร์เราจะไม่เหลืออะไรเลย

การที่นานาชาติเสนอความช่วยเหลือให้ญี่ปุ่นถ้าถล่มก็อดจิสำเร็จ เป็นแค่ยาหอมไว้ฝันลมๆแล้งเท่านั้น
แท้จริงคือ ญี่ปุ่นเน่าที่เดียวพอ อย่าให้มันมาบุกถึงบ้านเรา ไม่ต่างอะไรกับเป็นสนามรบให้กับบรรดาผู้หวังดีทั้งหลาย

ฉะนั้นแผนการใดๆของพระเอกจะทำให้โกจิระอาจเปลี่ยนไปบุกประเทศอื่นได้ จึงต้องปิดให้ลับสุดยอด
หรือต้องบอกว่าจะแช่แข็งเสีย ถึงยังซื้อเวลาได้ เพราะใครๆย่อมอยากได้ไปวิจัยเผื่อควบคุมได้
โดยลืมไปว่า นั่นเป็นร่างอวตารของเทพเจ้า ที่มาเตือนชาวโลก ในปางดุร้าย


ท้ายนี้ผิดพลาดประการใด ผู้เขียนต้องขออภัยมา ณ ที่นี้ ขอบคุณครับ


การปกครองท้องถิ่นญี่ปุ่น หลังสงครามโลกครั้งที่ 2

รัฐธรรมนูญฉบับที่ 2 จากอเมริกา ค.ศ.1947
เปลี่ยนทหารเป็นกองกำลังป้องกันตนเอง
จักรพรรดิเป็นเพียงสัญลักษณ์
ระบบการปกครองเปลี่ยนจาก 3 ระดับ เป็น 2 ระดับ (ส่วนกลาง กับ ส่วนท้องถิ่น ตัดส่วนภูมิภาคออกไป)

โครงสร้างบริหารราชการแผ่นดิน
ระบบการปกครองเปลี่ยนจาก 3 ระดับ เป็น 2 ระดับแบ่งเป็น 2ส่วน

ส่วนกลาง รูปแบบรัฐสภา มีนายกรัฐมนตรี
ส่วนท้องถิ่น รูปแบบประธานาธิบดี(รับมาจากสหรัฐ)
1) จังหวัด มีผู้ว่าราชการจังหวัด
2) เทศบาล มีนายกเทศมนตรี
เลือกตั้งจากประชาชนโดยตรง(ส่วนกลาง และ ส่วนท้องถิ่น)

เปรียบจิตสำนึกกลุ่ม ของญี่ปุ่นเหมือน ฝูงปลา
ดั่งสำนวนญี่ปุ่นว่า ตะปูที่โผล่ต้องตีกลับลง
เกิดจากการปลูกฝังตั้งแต่วัยเด็ก
จิตสำนึกกลุ่มทำให้หลีกเลี่ยงการเผชิญหน้า พูดเป็นนัยแทนการพูดตรงๆ  

ทัศนะชาวญี่ปุ่น ไม่ไว้วางใจคำพูดซึ่งอาจผิดพลาดได้ เช่น
ความเงียบ คือ ดอกไม้ที่มีคุณค่า（言いわなが花 Iwanagahana)
สื่อสารจากใจถึงใจ(以心伝心 Ishin Denshin）

ญี่ปุ่นใช้ ศาสนาวางกรอบค่านิยม ลัทธิขงจื้อ ใช้จัดระเบียบประเทศตั้งแต่สมัยโชกุนโทกุงาวะ
ปัจจุบันชนชั้นซามุไรกลายเป็นนักธุรกิจ นักบริหาร นักปกครอง ที่ปฎิบัติยึดถือบูชิโดะ