แมลงเม่า ?
หลายท่านคงเห็นแมลงเม่าบินเล่นไฟตอนเย็นๆ ซึ่งเกิดขึ้นมาหลายวันในช่วงนี้ บางท่านตกใจมากเพราะยังไม่มีความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับแมลงเม่า วันนี้ลองมาทำความรู้จักกับแมลงเม่าที่บินมาเล่นไฟที่บ้านของท่านกันครับ
แมลงเม่าคืออะไร
แมลงเม่า (alates) คือปลวกวรรณะสืบพันธุ์รอง (primary reproductive caste) ที่อยู่ในรังปลวกอยู่แล้ว ในช่วงแรกนี้ปลวกวรรณะสืบพันธุ์รองจะยังไม่เป็นแมลงเม่า ปลวกพวกนี้อยู่ในรังอยู่แล้วและมีหน้าที่คอยเป็นพ่อแม่รังเมื่อพ่อหรือแม่รังปัจุบันตายไป และเมื่อรังปลวกมีอายุมากขึ้นประมาณ 3-5 ปี หรือรังปลวกเริ่มคับแคบจากขนาดที่ใหญ่ขึ้น แม่รัง ( นางพญาปลวก ) จะผลิตปลวกวรรณะสืบพันธุ์รองออกมาจำนวนมากและยอมให้ปลวกพวกนี้มีปีกมีตาและมีระบบสืบพันธุ์ที่สมบูรณ์และให้บินออกจากรังในวันที่เหมาะสมเพื่อสร้างอาณาจักรใหม่
( ภาพปลวกวรรณะสืบพัณธุ์ที่เป็นแมลงเม่า )
วิธีการสังเกตุบ้านที่มีปลวกที่จะเป็นแมลงเม่ามีดังนี้
โดยปกติทั่วไปทางเดินปลวกที่พบในบ้านที่ถูกปลวกเข้าทำลายจะเป็นอุโมงทางเดินที่ปิดมิดชิด ทางเดินเรียบๆ ยื่นหลบสาตตาเมื่อเขี่ยหรือทำลายทางเดินเท่านั้นถึงจะเจอปลวก แต่รังปลวกที่จะเตรียมส่งแมลงเม่าออกจากรังนั้น เขาจะทำจะงอยทางเดินออกมาเล็กน้อยและจะทำรูไว้โดยไม่ปิดรูนี้ในช่วงที่แมลงเม่าบิน รูนี้เองที่จะส่งแมลงเม่าทั้งหมดออกจากรัง และรูนี้มีมีประชากรปลวกทหารเฝ้ากันอย่างหนาแน่น เมื่อเขี่ยหรือทำลายรูดังกล่าวจะพบปลวกทหารจำนวนมาก และอีกไม่นานเหล่าปลวกงานจะซ่อมแซมส่วมที่เสียหายทันที
( ภาพปลวกทำจะงายดินเล็กน้อยแล้วทำเป็นรูให้แมลงเม่าบินออกไป )
( เมื่อเขี่ยจะงอยดินออกจะพบปลวกทหารจำนวนมาก)
การสังเกตุการบินของแมลงเม่าบอกถึงอะไร ?
แมลงเม่านั้นทุกตัวเมื่อออกจากรังจะบินออกมาเพื่อไปเล่นไฟ วิธีการสังเกตุคือ ถ้าสมมุติเรากำลังนั่งทานอาหารอยู่ในบ้านแล้วสังเกตุเห็นไฟที่หน้าบ้านมีแมลงเม่าบินเล่นไฟแล้วพยายามจะบินเข้ามาเล่นไฟในบ้านเรา อันนี้ถือเป็นแมลงเม่าที่บินมาจากที่อื่นไม่ได้เกิดจากปลวกบ้านเราครับ แต่ถ้าเรากำลังนั่งอยู่ในบ้านแล้วอยู่ๆมีแมลงเม่าบินอยู่ในบ้านเราทั้งที่เราปิดบ้านมิดชิดและแมลงเม่ายังพยายามบินออกไปข้างนอก อันนี้ชัดเจนเลยว่าบ้านเรานั้นมีปลวกและมีมานานมากแล้ว
( อีกภาพที่ปลวกทำจะงอยดินไว้ให้แมลงเม่าบินออกจากรังในช่วงฤดูแมลงเม่าบิน ( วงกลมเล็ก ) และเมื่อลองเขี่ยทำลายจะงอยดังกล่าว ( วงกลมใหญ่ ) ปลวกงานจะรีบซ่อมแซมส่วนนั้นทันที )
แมลงเม่าบินเข้าบ้านอันตรายจริงหรือไม่ ?
แมลงเม่าเมื่อสลัดปีกจะจับคู่ผสมพันธุ์กันเพื่อสร้างรังใหม่หากสำเร็จตัวเมียจะกลายเป็นแม่รังหรือนางพญาปลวกส่วนตัวผู้จะกลายเป็นพ่อรังหรือราชาปลวก แล้วมีโอกาสมากน้อยเพียงใดที่จะสำเร็จในการสร้างรัง แท้จริงแล้วโอกาสนั้นน้อยมาก บางตำราบอกประมาณ 1 % หรือไม่ถึงด้วยซ้ำ แต่ด้วยปริมาณที่มากแมลงเม่าจึงมีโอกาสที่จะฟักตัวกลายเป็นรังปลวกได้เสมอครับ ในทุกๆวันจะมีบ้านที่ถูกปลวกบุกรุกและโทรไปปรึกษาบริษัทกำจัดปลวกเยอะมาก จนดูเหมือนว่าปลวกกำจัดอย่างไรก็ไม่หมด แต่แท้จริงแล้วถึงแม้รังปลวกถูกกำจัดตายหมดยกรังแต่ปลวกรังใหม่ก็มาใหม่ได้เรื่อยๆ
( ภาพต้นกำเนิดการทำลาย ปลวกชนิดที่ทำลายบ้าน ( Coptotermes ) เริ่มต้นจากแมลงเม่า 1 คู่ จับคู่ผสมพันธุ์แล้วสร้างรังในไม้ 1 คู้ที่ประกบกับแล้วเริ่มมีปลวกงานและปลวกทหารและปลวกตัวอ่อนและจะเริ่มเข้าทำลายบ้านเมื่อขนาดรังใหญ่ขึ้น )
อะไรที่จะป้องกันแมลงเม่าได้ ?
แมลงเม่านั้นเมื่อสลัดปีกจับคู่ผสมพันธุ์จะต้องมีสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการดำรังชีวิตในช่วงแรกจึงจะสามารถพยุงให้รังนี้อยู่รอดสิ่งสำคัญสุดคือความชื้นและแหล่งอาหารที่จะเลี้ยงประชากรในช่วงแรก ( ข้อมูลสำหรับปลวก Coptotermes ) ดังนั้นถ้าเป็นบ้านเรือนทั่วไปแมลงเม่ามักลงไปทำรังใต้ดินตามรอยแตกของบ้านหรือส่วนที่เป็นดินรอบๆบ้านหรือบริเวณที่มีความชื้นเหมาะสม เช่น บริเวณท่อน้ำทิ้งแอร์ จากนั้นต้องมีแหล่งอาหารที่เพียงพอในการเลี้ยงตัวอ่อนจนสร้างเป็นอาณาจักรที่สมบูรณ์ปลวกจึงจะเริ่มกลับขึ้นมาหาอาหารในบ้านของท่านหรือเราเรียกว่า ปลวกขึ้นบ้าน นั่นเองเราสามารถปิดไฟทั้งหมดทั้งในบ้านและนอกบ้านเมื่อไม่ให้มีแมลงเม่าบินเข้ามาในอาณาเขตบ้านของเราได้ แต่ก็ไม่ทั้งหมด อาจมีบ้างที่บินเข้ามาก่อนหน้าแล้ว แต่เราสามารถที่จะลดโอกาสการเกิดเป็นรังปลวกของแมงเม่าได้
( ภาพปลวกวรรณะสืบพัณธุ์ ( ตัวสีขาวยาวและเยอะกว่าปลวกทหารถ้าปลวกงานจะตัวสั้นกว่าปลวกทหาร ) ที่ถูกสร้างขึ้นมาจำนวนมากในรังที่มีอายุเพื่อที่จะให้ปลวกเหล้านี้กลายไปแมลงเม่าไปสร้างอาณานิคมใหม่ แต่ปลวกรังถูกกำจัดด้วยเหยื่อล่อก่อนที่จะลอกคราบเป็นแมลงเม่าจึงทำให้เห็นภาพชัดเจนดังกล่าว )
แมลงเม่าจะไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ถ้าไม่มีแหล่งฟักตัว ( บางที่ไม่จำเป็นต้องเป็นดินเสมอไป เช่นในเรือประมง ) หรือแหล่งอาหารเบื้องต้นดังกล่าว ดังนั้นถึงแม้แมลงเม่าจะบินเข้าไปในบ้านของท่านอย่างมหาศาลแต่ถ้าที่มีทางลงดินหรือแหล่งฟักตัวแมลงเม่าก็ตายหรือมีแมลงเม่ามาเล่นไฟรอบๆบ้านท่านแล้วสลัดปีกลงในดินรอบบ้าน ถ้าบ้านของเท่าไม่มีความชื้นที่เกิดจากน้ำทิ้งแอร์ ( ให้ต่อลงท่อระบายน้ำ )หรือถ้าบ้านของท่านไม่มีรอยแตกที่จะเป็นแหล่งฟักตัวของแมลงเม่าโอกาสเกิดเป็นปลวกก็น้อย และยิ่งถ้าบ้านของท่านสร้างเกาะป้องกันโดยการฉีดน้ำยาลงดินป้องกันปลวกทุกๆปี แมลงเม่าเหล่านี้ก็จะได้รับพิษที่ถูกสร้างไว้เมื่อลงไปในดินหรือถ้าบางท่านมีระบบสถานีดักจับปลวกรอบๆบ้าน เพื่อแมลงเม่าสร้างรังจนมีประชากรที่ออกหาอาหารได้ก็จะเจอกับสถานีปลวกและจะนำเหยื่อพิษกลับไปที่รังปลวกก็จะตายเป็นต้น สำหรับบ้านผู้เขียนเองไม่มีระบบป้องกันใดๆทั้งสิ้นและยินดีต้อนรับปลวกเสมอ แต่ก็ไม่มีมาให้เห็นเลย
( ภาพการสร้างรังปลวกของปลวก Coptotermes ในเรือประมง ซึ่งเป็นห้องที่อยู่ล่างสุดของเรือที่มีสิ่งแวดล้อมเหมือนในดินทำให้ปลวกสามารถสร้างรังได้ )
Termite Man
แมลงเม่า ?
หลายท่านคงเห็นแมลงเม่าบินเล่นไฟตอนเย็นๆ ซึ่งเกิดขึ้นมาหลายวันในช่วงนี้ บางท่านตกใจมากเพราะยังไม่มีความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับแมลงเม่า วันนี้ลองมาทำความรู้จักกับแมลงเม่าที่บินมาเล่นไฟที่บ้านของท่านกันครับ
แมลงเม่าคืออะไร
แมลงเม่า (alates) คือปลวกวรรณะสืบพันธุ์รอง (primary reproductive caste) ที่อยู่ในรังปลวกอยู่แล้ว ในช่วงแรกนี้ปลวกวรรณะสืบพันธุ์รองจะยังไม่เป็นแมลงเม่า ปลวกพวกนี้อยู่ในรังอยู่แล้วและมีหน้าที่คอยเป็นพ่อแม่รังเมื่อพ่อหรือแม่รังปัจุบันตายไป และเมื่อรังปลวกมีอายุมากขึ้นประมาณ 3-5 ปี หรือรังปลวกเริ่มคับแคบจากขนาดที่ใหญ่ขึ้น แม่รัง ( นางพญาปลวก ) จะผลิตปลวกวรรณะสืบพันธุ์รองออกมาจำนวนมากและยอมให้ปลวกพวกนี้มีปีกมีตาและมีระบบสืบพันธุ์ที่สมบูรณ์และให้บินออกจากรังในวันที่เหมาะสมเพื่อสร้างอาณาจักรใหม่
วิธีการสังเกตุบ้านที่มีปลวกที่จะเป็นแมลงเม่ามีดังนี้
โดยปกติทั่วไปทางเดินปลวกที่พบในบ้านที่ถูกปลวกเข้าทำลายจะเป็นอุโมงทางเดินที่ปิดมิดชิด ทางเดินเรียบๆ ยื่นหลบสาตตาเมื่อเขี่ยหรือทำลายทางเดินเท่านั้นถึงจะเจอปลวก แต่รังปลวกที่จะเตรียมส่งแมลงเม่าออกจากรังนั้น เขาจะทำจะงอยทางเดินออกมาเล็กน้อยและจะทำรูไว้โดยไม่ปิดรูนี้ในช่วงที่แมลงเม่าบิน รูนี้เองที่จะส่งแมลงเม่าทั้งหมดออกจากรัง และรูนี้มีมีประชากรปลวกทหารเฝ้ากันอย่างหนาแน่น เมื่อเขี่ยหรือทำลายรูดังกล่าวจะพบปลวกทหารจำนวนมาก และอีกไม่นานเหล่าปลวกงานจะซ่อมแซมส่วมที่เสียหายทันที
การสังเกตุการบินของแมลงเม่าบอกถึงอะไร ?
แมลงเม่านั้นทุกตัวเมื่อออกจากรังจะบินออกมาเพื่อไปเล่นไฟ วิธีการสังเกตุคือ ถ้าสมมุติเรากำลังนั่งทานอาหารอยู่ในบ้านแล้วสังเกตุเห็นไฟที่หน้าบ้านมีแมลงเม่าบินเล่นไฟแล้วพยายามจะบินเข้ามาเล่นไฟในบ้านเรา อันนี้ถือเป็นแมลงเม่าที่บินมาจากที่อื่นไม่ได้เกิดจากปลวกบ้านเราครับ แต่ถ้าเรากำลังนั่งอยู่ในบ้านแล้วอยู่ๆมีแมลงเม่าบินอยู่ในบ้านเราทั้งที่เราปิดบ้านมิดชิดและแมลงเม่ายังพยายามบินออกไปข้างนอก อันนี้ชัดเจนเลยว่าบ้านเรานั้นมีปลวกและมีมานานมากแล้ว
แมลงเม่าบินเข้าบ้านอันตรายจริงหรือไม่ ?
แมลงเม่าเมื่อสลัดปีกจะจับคู่ผสมพันธุ์กันเพื่อสร้างรังใหม่หากสำเร็จตัวเมียจะกลายเป็นแม่รังหรือนางพญาปลวกส่วนตัวผู้จะกลายเป็นพ่อรังหรือราชาปลวก แล้วมีโอกาสมากน้อยเพียงใดที่จะสำเร็จในการสร้างรัง แท้จริงแล้วโอกาสนั้นน้อยมาก บางตำราบอกประมาณ 1 % หรือไม่ถึงด้วยซ้ำ แต่ด้วยปริมาณที่มากแมลงเม่าจึงมีโอกาสที่จะฟักตัวกลายเป็นรังปลวกได้เสมอครับ ในทุกๆวันจะมีบ้านที่ถูกปลวกบุกรุกและโทรไปปรึกษาบริษัทกำจัดปลวกเยอะมาก จนดูเหมือนว่าปลวกกำจัดอย่างไรก็ไม่หมด แต่แท้จริงแล้วถึงแม้รังปลวกถูกกำจัดตายหมดยกรังแต่ปลวกรังใหม่ก็มาใหม่ได้เรื่อยๆ
อะไรที่จะป้องกันแมลงเม่าได้ ?
แมลงเม่านั้นเมื่อสลัดปีกจับคู่ผสมพันธุ์จะต้องมีสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการดำรังชีวิตในช่วงแรกจึงจะสามารถพยุงให้รังนี้อยู่รอดสิ่งสำคัญสุดคือความชื้นและแหล่งอาหารที่จะเลี้ยงประชากรในช่วงแรก ( ข้อมูลสำหรับปลวก Coptotermes ) ดังนั้นถ้าเป็นบ้านเรือนทั่วไปแมลงเม่ามักลงไปทำรังใต้ดินตามรอยแตกของบ้านหรือส่วนที่เป็นดินรอบๆบ้านหรือบริเวณที่มีความชื้นเหมาะสม เช่น บริเวณท่อน้ำทิ้งแอร์ จากนั้นต้องมีแหล่งอาหารที่เพียงพอในการเลี้ยงตัวอ่อนจนสร้างเป็นอาณาจักรที่สมบูรณ์ปลวกจึงจะเริ่มกลับขึ้นมาหาอาหารในบ้านของท่านหรือเราเรียกว่า ปลวกขึ้นบ้าน นั่นเองเราสามารถปิดไฟทั้งหมดทั้งในบ้านและนอกบ้านเมื่อไม่ให้มีแมลงเม่าบินเข้ามาในอาณาเขตบ้านของเราได้ แต่ก็ไม่ทั้งหมด อาจมีบ้างที่บินเข้ามาก่อนหน้าแล้ว แต่เราสามารถที่จะลดโอกาสการเกิดเป็นรังปลวกของแมงเม่าได้
แมลงเม่าจะไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้ถ้าไม่มีแหล่งฟักตัว ( บางที่ไม่จำเป็นต้องเป็นดินเสมอไป เช่นในเรือประมง ) หรือแหล่งอาหารเบื้องต้นดังกล่าว ดังนั้นถึงแม้แมลงเม่าจะบินเข้าไปในบ้านของท่านอย่างมหาศาลแต่ถ้าที่มีทางลงดินหรือแหล่งฟักตัวแมลงเม่าก็ตายหรือมีแมลงเม่ามาเล่นไฟรอบๆบ้านท่านแล้วสลัดปีกลงในดินรอบบ้าน ถ้าบ้านของเท่าไม่มีความชื้นที่เกิดจากน้ำทิ้งแอร์ ( ให้ต่อลงท่อระบายน้ำ )หรือถ้าบ้านของท่านไม่มีรอยแตกที่จะเป็นแหล่งฟักตัวของแมลงเม่าโอกาสเกิดเป็นปลวกก็น้อย และยิ่งถ้าบ้านของท่านสร้างเกาะป้องกันโดยการฉีดน้ำยาลงดินป้องกันปลวกทุกๆปี แมลงเม่าเหล่านี้ก็จะได้รับพิษที่ถูกสร้างไว้เมื่อลงไปในดินหรือถ้าบางท่านมีระบบสถานีดักจับปลวกรอบๆบ้าน เพื่อแมลงเม่าสร้างรังจนมีประชากรที่ออกหาอาหารได้ก็จะเจอกับสถานีปลวกและจะนำเหยื่อพิษกลับไปที่รังปลวกก็จะตายเป็นต้น สำหรับบ้านผู้เขียนเองไม่มีระบบป้องกันใดๆทั้งสิ้นและยินดีต้อนรับปลวกเสมอ แต่ก็ไม่มีมาให้เห็นเลย
( ภาพการสร้างรังปลวกของปลวก Coptotermes ในเรือประมง ซึ่งเป็นห้องที่อยู่ล่างสุดของเรือที่มีสิ่งแวดล้อมเหมือนในดินทำให้ปลวกสามารถสร้างรังได้ )
Termite Man