หลายๆคนคงคุ้นเคยกับคำว่า "ความหลากหลายทางเพศ" กันมากขึ้นแล้วอะนะ ก่อนหน้านี้เมื่อเราก้าวเข้าสู่ยุคสหัสวรรษ คำว่า "เพศที่สาม" ถูกนำมาใช้กันอย่างแพร่หลาย ไม่แน่ใจเหมือนกันว่าเริ่มมาจากไหน สังคมไทยเราให้ความหมายร่วมกันว่าหมายถึงเพศใดๆก็ตามที่ไม่ใช่หญิงและชาย แต่ในระดับโลกแล้วเนี่ยการศึกษาเรื่องราวของเพศวิถี (sexuality) เขาก้าวหน้าไปกว่าบ้านเราเยอะมากๆ อันนี้เป็นความจริงที่ต้องยอมรับ คนไทยทั่วไปหรือจะพูดแบบเก่าๆ (ซึ่งไม่สมควรเท่าไหร่) ว่าพวกชายจริงหญิงแท้ก็มักจะไม่ค่อยมีความรู้ความเข้าใจอะไรมากนักเกี่ยวกับความหลากหลายทางเพศหรือเรื่องของเพศวิถีศึกษา อืมม หมายถึงความรู้ที่ก้าวหน้าและเป็นองค์ความรู้ชุดเดียวกันกับที่สากลเขาให้อะนะ เอาละ วันนี้เราเองในฐานะที่เราเป็นคนที่มีความหลากหลาย/ลื่นไหลทางเพศคนนึง ก็อยากจะเอาสาระดีๆเกี่ยวกับความหลากหลายทางเพศมาฝากกัน

เอาแค่ในพันทิปนี้ก่อนนะ บางทีเราจะพบว่ามีคนมาตั้งกระทู้ถามว่า "เราเป็นเพศอะไรคะ?" บางคนอ่านแล้วคงนึกขำว่า อะไรวะ เมิงเป็นเพศอะไรยังไม่รู้ตัวอีกเรอะ หลายๆครั้งที่เราได้อ่านคำถามเราพบว่าคนไทยส่วนมากยังเอาอัตลักษณ์ทางเพศ (gender identity) ไปปะปนกับรสนิยมทางเพศ (sexual orientation) อยู่เลย คล้ายๆจะเป็นสมการว่าเกิดมาเป็นเพศไหน มีจิตใจชอบเพศไหน จะเท่ากับคำตอบว่าคุณเป็นเพศอะไร ซึ่งนั่นมันผิดๆๆๆๆนะจะบอกให้ ในวงการเพศวิถีระดับสากลเนี่ย คำตอบง่ายๆของคำถาม "คุณคือเพศใด" ก็คือใจของตัวเรานั่นเอง ใจคุณ สมองคุณ สั่งการ/คิดว่าตัวเองเป็นเพศไหนนั่นแหละ คุณคือเพศนั้น ไม่ว่าคุณจะชอบใครมันเป็นอีกเรื่องอีกประเด็น ไม่เกี่ยวกัน ไม่สามารถเอามาใช้ระบุเพศของคุณได้ แต่รายละเอียดของความเป็นเพศหรือมิติ (matrix) ทางเพศมันไม่ได้จบสั้นๆแค่เพียงเท่านี้หรอกนะ

เพราะฉะนั้น Gender Unicorn จึงได้ถือกำเนิดขึ้นมา เป็นตัวช่วยให้เราตอบคำถามได้ว่าเราคือเพศไหน เรามีอัตลักษณ์ทางเพศแบบไหน แสดงออกยังไง เรามีรสนิยมชอบเพศไหน ต้องขอขอบคุณ Landyn Pan กับ Anna Moore แห่ง transstudent.org มากๆเลยที่คิดค้นเจ้า unicorn ตัวนี้ขึ้นมา ตอนนี้มันเป็นเครื่องมือหรือเป็นชาร์ทที่ใช้อธิบายเพศที่ได้รับความนิยมสูงที่สุดตัวนึงเลยแหละ โอเค เราลองมาดูตามภาพด้วยกันดีกว่ามันใช้งานยังไง หรือแต่ละคำมีความหมายอะไรบ้าง



Gender Identity: แปลเป็นไทยว่าอัตลักษณ์ทางเพศหรือสำนึกทางเพศ มันคือความรู้สึกข้างในตัวเองที่บ่งบอกว่าตัวเองเป็นชาย เป็นหญิง หรือไม่ใช่ทั้งคู่ หรือเป็นทั้งคู่ หรือเป็นเพศอื่น(ๆ) คนเราทุกคนต้องมีอัลักษณ์ทางเพศ สำหรับคนข้ามเพศเนี่ย เพศที่ถูกกำหนดตอนเกิด (sex assigned at birth) กับความรู้สึกข้างในตัวเองว่าเป็นเพศไหนมันจะไม่ตรงกัน

Gender Expression/Presentation: จะเรียกว่าการแสดงออกในความเป็นเพศก็ได้ เป็นสิ่งที่แสดงออกมาภายนอกร่างกาย บุคลิก กิริยาท่าทาง การแต่งกาย การแต่งหน้าทำผม หรือน้ำเสียง ในกรณีของคนข้ามเพศ พวกเขาเลือกที่จะแสดงออกความเป็นเพศของเขาให้ตรงกับสำนึกทางเพศของตัวเอง (gender identity) แทนที่จะแสดงให้ตรงกับ เพศที่ถูกกำหนดตอนเกิด (sex assigned at birth)

Sex Assigned at Birth: เพศที่ถูกกำหนดตอนเกิด สิ่งนี้ใช้เป็นตัวบ่งชี้ว่าใครเป็นชายหรือหญิงหรือกำกวมทางเพศ โดยดูจากอะนาโตมี ฮอร์โมน และโครโมโซม ซึ่งโครโมโซมจะนิยมใช้เป็นตัวบ่งชี้เพศของคนเรา แม้จะไม่ถูกใช้บ่อยเท่าอวัยวะเพศก็ตาม

Sexually Attracted To: อธิบายให้เห็นภาพคือมีอารมณ์ทางเพศหรือความรู้สึกทางเพศกับใครหรือว่าคนเพศใด เป็นเรื่องของทางกายซะมากกว่า ซึ่งมันมีปัจจัยหลายอย่างมาก จะมาจาก อัตลักษณ์ทางเพศ (gender identity) ก็ได้ หรือจาการแสดงออกในความเป็นเพศ (gender expression) ก็ได้เหมือนกัน

Emotionally Attracted To: มันเป็นความรู้สึกทางใจที่ผูกพัน ยึดติด หรือมีความรัก/ชอบพอ (เชิงโรแมนติค) กับคนเพศต่างๆ เช่นเดียวกันกับตัวบน มันมีปัจจัยหลายอย่างเหมือนกัน

ทีนี้เราลองมาดูการใช้งานกันว่าเราจะจัดการกับชาร์ทหรือเกจ์นี่ยังไง ตัวอย่างที่จะยกให้ดูก็คือเราเนี่ยแหละ เราจะอธิบายไล่ไปจากเกจ์อันบนถึงอันล่างสุดเลยแล้วกัน แถบสีฟ้าที่เราทำเพิ่มขึ้นมาคือเส้นที่เราลากไปตามเกจ์แต่ละตัวนะ อ่านแล้วลองคิดตามว่าของตัวเองเป็นแบบไหน จะปรับเกจ์ของตัวเองไปทางซ้ายหรือขวา มันปรับไปได้หมดนะ แล้วแต่ใจเราเลย



Gender Identity
ของเรานี่เรารู้สึกมีความเป็นหญิงน้อยหน่อย แต่เป็นชายมากกว่าในระดับนึง แต่เรากลับรู้สึกว่าเราเป็นเพศที่ผสมผสานความเป็นชายและหญิงในตัวมากกว่า บวกกับเราไม่เชื่อในระบบขั้วสองเพศ (binary) ด้วย เกจ์สุดท้ายเราเลยพุ่งกว่าสองอันของชายหญิง ซึ่งทุกวันนี้เรานิยามเพศเราว่า non-binary แปลแบบไทยๆคือไม่อยู่ในขั้วเพศหญิงหรือชาย

Gender Expression
ความเป็นหญิง (feminine) เราน้อยมากผ่านการแสดงออกภายนอก ที่เห็นได้ก็มีแค่ตอนเราใส่ชุดไปเข้ายิมหรือไปโยคะที่จะใส่เสื้อผ้าแบบหญิง กับกางเกงในผู้หญิงที่ยังใส่อยู่ จีสตริงก็มี ฮ่าๆ อีกอย่างคือเราไว้เล็บและตัดแต่งอย่างดี นอกนั้นเราบอยๆเลย เข้าร้านเสื้อผู้ชาย ซื้อตัวเล็กมาใส่ ใส่แต่กางเกงไม่ใส่กระโปรง รัดหน้าอก ไม่ใช่เครื่องประดับผู้หญิง ไม่แต่งหน้า ฉีดน้ำหอมผู้ชาย ไม่พูดจาคะขา เก็บไว้พูดกับผู้หลักผู้ใหญ่ที่น่าเกรงขามจริงๆเท่านั้น ในขณะที่ก็ไม่พูดครับหรือเรียกตัวเองว่าผมแบบผู้ชายด้วย สรุปรวมๆแล้วเรามองว่าเราแสดงออกทางเพศแบบผสมผสานซะมากกว่าที่จะเป็นชายล้วนๆ เกจ์อันล่างเลยจะสูงกว่า

Sex Assign at Birth
ข้อนี้ง่ายๆไม่มีอะไร เกิดมาเป็นหญิง มีอวัยวะสืบพันธ์แบบหญิง โครโมโซมไม่เคยตรวจ เรื่องฮอร์โมนเท่าที่เห็นก็หญิงนั่นแหละ

Physically Attracted to
เราไม่ชอบผู้หญิงที่ดูเป็นหญิงสมหญิงเลย พวกหน้าอกโตๆหรือก้นเด้งๆนี่เราขยะแขยงเลยก็ว่าได้ เราจะชอบผู้หญิงหุ่นบอยๆแต่งตัวเท่มากกว่า จะบอกว่าชอบทอมหรือสาวห้าวก็คงได้ แต่กับผู้ชายแล้วเราถูกดึงดูดแบบเต็มๆ จะนิยามว่าเราเป็นเหมือนเกย์ในร่างสาวห้าวก็ได้มั้ง ฟีลลิ่งเราเวลาเห็นผู้ชายที่ชอบ มันจะเป็นแบบอยากได้เขาและอยากเป็นเขาไปพร้อมๆกัน ส่วนเพศอื่นๆเราก็รู้สึกถูกดึงดูดได้บ้างนะ ยิ่งพวกที่ดูไม่ออกว่าเป็นคนเพศไหนแน่นี่ยิ่งชอบเลย รวมๆแล้วเราชอบใครก็ได้อะที่ดูมีความเป็นชายสูงๆหน่อย (ทั้งทางนิสัย บุคลิก การแสดงออก) หรือดูกำกวมว่าเพศไหนแน่ แต่จะไม่ค่อยสนใจว่าเพศกำเนิดจริงๆของเขาจะเป็นอะไร

Emotionally Attracted to
ทุกวันนี้เรารู้สึกอยากรักผู้หญิงมากกว่าผู้ชายนะ กับผู้ชายนี่เหมือนจะรู้สึกว่ามีแค่ความเสน่หาทางร่างกายเฉยๆ (ไม่ต้องหลังไมคมาขอวันไนท์นะโว้ย พ่อด่าเช็ด) ส่วนกับเพศอื่นๆก็ชอบหรือรักได้เหมือนกัน แต่ดึงเกจ์ให้ต่ำกว่าชายไว้หน่อยเพราะยังไม่เคยได้ชอบใครจริงจังเท่ากับที่เคยชอบผู้ชายหรือผู้หญิงมา เอาเป็นว่าใครถามเราส่วนมากเราจะตอบว่าเราเป็น bisexual ก็ละกัน

ดูตัวอย่างของเราเสร็จแล้วก็น่าจะพอเข้าใจมากขึ้นแล้วเนอะ สำหรับคนที่รู้แจ้งในตัวเองแน่นอนอยู่แล้วการทดสอบกับ unicorn ก็คงไม่จำเป็น ถือว่าเข้ามาอ่านเพื่อเพิ่มความเข้าใจเรื่องความหลากหลายทางเพศให้มากขึ้นก็ละกันอะ แต่สำหรับคนที่ยังสับสนตัวเองอยู่ งงๆว่าตัวเองเพศไหนแน่หรือชอบเพศไหนก็ลองทำดูได้ สงสัยอะไรถามเราได้เลยฮะ ขอบคุณทุกคนที่เข้ามาอ่านและพยายามทำความเข้าใจกับความหลากหลายทางเพศนะ โลกและวัฒนธรรมมันมีพลวัตรของมัน มนุษย์ทุกคนก็ควรที่จะปรับตัวและเรียนรู้กันและกันให้มากขึ้น เพื่อที่จะได้อยู่ร่วมกันแบบไม่มีปัญหาไงละ ^^/

credit: http://www.transstudent.org/gender