จะขอเล่าประสบการณ์ที่พบเจอมาค่ะ ไม่ใช่เป็นเพียงความคิดส่วนตัวนะคะ เพราะครูในโรงเรียนหลายคนก็แทบส่ายหัว
คือโรงเรียนที่ฉันสอนอยู่ จะเป็นโรงเรียนที่มีต่างด้าว คนไทยมาเรียนด้วยกัน เป็นโรงเรียนรัฐบาลค่ะ เน้นย้ำว่ารัฐบาลนะคะ แต่ โรงเรียนมีเด็กเยอะ ห้องฉันมีสามสิบกว่าคน มีครูแค่คนเดียวนะคะ กับเด็กอีกสามสิบกว่าชีวิต ฉันสอนอนุบาลค่ะ แต่เรื่องน่าปวดหัวมันป็นแบบนี้มาหลายปีตั้งแต่ฉันมาทำงานเป็นครูเลย ฉันไม่ได้ว่าเด็กหรือผู้ปกครองไม่ดีหรอกนะคะ ลูกใคร ใครก็รักฉันเข้าใจ ฉันก็มีลูกก็รักไม่แพ้ใครหรอกค่ะ แต่บางอย่างมันเกินไป คือ
- ตอนเช้า แต่ละห้องเรียนจะมีเวรประจำของตนเองรวมถึงเด็กอนุบาลด้วย (ถึงตรงนี้แม่ๆอย่าคิดว่า เด็กอนุบาลทำอะไรไม่ได้นะคะ จริงๆแล้วเขาทำได้มากกว่าที่คุณคิด เวลาอยู่บ้านอาจมีพ่อแม่ หรือผู้ใหญ่ทำให้ จึงทำให้เด็กทำเองไม่ได้ แต่ขอบอกอยู่ รร เด็กทำได้ค่ะ) ต่อเลยนะคะ โรงเรียนฉันมีอนุบาลอยู่ 4 ห้อง อ.1 จำนวน 2 ห้อง อ. 2 อีก 2 ห้อง เวรทำความสะอาดบริเวณห้องฉันวันพุธค่ะ ทำความสะอาดแบบไหน กวาดถนน เก็บขยะ ฉันบอกเลยกว่า 90% ที่มาทำคือเด็กต่างด้าว ครูเรียกมาช่วยกันทำความสะอาด เด็กพวกนี้วิ่งเข้ามาช่วยครูอย่างขยันขันแข็ง แตกต่างจากเด็กไทย เรียกก็เดินหนี อันนี้คืออนุบาลนะคะ เรียกแล้วเดินหนี ไม่ทำ ไม่สนใจ ที่แย่กว่านั้นบางคนมีแม่มาเฝ้า จะมาเร็วหรือมาสายก็มีแม่มาเฝ้า แม่ก็ไม่บอกลูกให้มาทำช่วยครู บางคนแย่กว่านั้น บอกลูกว่าไม่ต้องทำมันเปื้อน สกปรก ลูกก็ไม่ยอมทำเพราะคิดว่าครูไม่กล้าว่าเพราะมีแม่เฝ้า เฝ้าจนถึงตอนไหน เฝ้าจนถึงเข้าแถวเคารพธงชาติถึงไป เหมือนกับให้มั่นใจว่าลูกเราไม่ต้องทำอะไรแล้วถึงไป ทั้งๆที่ลูกก็ไม่ได้ง้อแง้จะให้แม่อยู่ด้วย แต่แม่ก็เฝ้าอยู่แบบนี้ทุกวันเป็นปีแล้ว และไม่ใช่แค่คนเดียวนะคะ ทุกห้องจะมีแบบนี้อยู่อย่างห้องละสามสี่คน และที่แย่กว่านั้น อันนี้ ผอ.โรงเรียนพูดเองเลยในที่ประชุมครู บอกว่า มีผู้ปกครองเด็ก ป.6 มาบอกกับ ผอ.ว่า ไม่อยากให้ลูกตัวเองทำความสะอาดทีโรงเรียน ไม่อยากให้ทำอะไรเลย อยากให้เรียนอย่างเดียว ขอ ผอ.ว่าไม่ให้ลูกตัวเองทำได้ไหม ให้คนอื่นทำไป แบบนี้มันสมควรไหม
- หนักสุด เวรล้างห้องน้ำ อันนี้บอกเลย ต่างด้าวทั้งนั้นทำความสะอาด อย่างที่กล่าวมาข้างต้น แล้วก็อย่าเปรียบเทียบ รร รัฐ กับเอกชนนะคะ มันคนละอย่างกัน หรือ รร รัฐ ในเมืองกับที่ห่างไกลเมืองมันก็ต่างกัน
บ้างทีฉันก็คิดนะคะ พม่าจะครองเมืองแล้ว ทั้งผลการเรียนเด็กพม่าเก่งและฉลาดกว่า ตั้งใจกว่า คนไทยนี่เล่นอย่างเดียว (พูดถึง รร ที่ฉันสอนอยู่ สภาพและบริบทเป็นแบบนี้ ไม่กล่าวถึง รร อื่นนะคะ) ผู้ปกครองอีกสำคัญ ผู้ปกครองต่างด้าวให้ความเกรงใจครูมาก เราบอกอะไรไป เช่น เรื่องการบ้าน ถึงเขาจะอ่านภาษาไทยไม่ออกเลย แต่พอให้การบ้านไปเด็กกลับมาที่ รร บอกว่าแม่สอน แม่พาเขียน แม่ให้ทำการบ้านก่อนไปเล่น ต่างจากพี่ไทย อันนี้พ่อแม่เขียนให้เลย (เป็นบางคนค่ะ บางคนไม่สอนลูก ลูกไม่ทำการบ้านมาก็มี) ฉันไม่ได้ว่าคนไทยไม่ดี เพราะฉันก็คนไทยเหมือนกัน แต่มันอดไม่ได้เพราะเห็นความแตกต่างจริงๆ
- อีกเรื่องการออมเงิน ไม่ต้องบอกนะคะ พม่าฝากออมเงินกับครูเป็นส่วนใหญ่ เขาได้เงินมาไม่เยอะนะคะ วันละ 5 บาท 10 บาท เด็กเขารู้จักแบ่งเงินออม แต่พี่ที่ฝากออมก็มีแต่ส่วนใหญ่ผู้ปกครองมาส่งตอนเช้าจะยื่นให้ครู ถ้าคนไหนไม่มีผู้ปกครองมาส่ง ไม่ต้องพูดถึงไม่ออมหรอก ซื้อกินหมด
ครูก็พยายามพูดถึงข้อดีของการออม การช่วยเหลือ การทำความสะอาด เพื่ออะไร ไม่ต้องบอกนะคะ เราเป็นครูใช่จะสอนให้แต่เด็กเรียนเก่ง มันต้องสอน ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมด้วย
ทำไมพ่อแม่สมัยนี้ ทำให้ลูกไม่รู้จักช่วยเหลือตัวเองและคนอื่นกัน จาก...ครูบ้านนอก
คือโรงเรียนที่ฉันสอนอยู่ จะเป็นโรงเรียนที่มีต่างด้าว คนไทยมาเรียนด้วยกัน เป็นโรงเรียนรัฐบาลค่ะ เน้นย้ำว่ารัฐบาลนะคะ แต่ โรงเรียนมีเด็กเยอะ ห้องฉันมีสามสิบกว่าคน มีครูแค่คนเดียวนะคะ กับเด็กอีกสามสิบกว่าชีวิต ฉันสอนอนุบาลค่ะ แต่เรื่องน่าปวดหัวมันป็นแบบนี้มาหลายปีตั้งแต่ฉันมาทำงานเป็นครูเลย ฉันไม่ได้ว่าเด็กหรือผู้ปกครองไม่ดีหรอกนะคะ ลูกใคร ใครก็รักฉันเข้าใจ ฉันก็มีลูกก็รักไม่แพ้ใครหรอกค่ะ แต่บางอย่างมันเกินไป คือ
- ตอนเช้า แต่ละห้องเรียนจะมีเวรประจำของตนเองรวมถึงเด็กอนุบาลด้วย (ถึงตรงนี้แม่ๆอย่าคิดว่า เด็กอนุบาลทำอะไรไม่ได้นะคะ จริงๆแล้วเขาทำได้มากกว่าที่คุณคิด เวลาอยู่บ้านอาจมีพ่อแม่ หรือผู้ใหญ่ทำให้ จึงทำให้เด็กทำเองไม่ได้ แต่ขอบอกอยู่ รร เด็กทำได้ค่ะ) ต่อเลยนะคะ โรงเรียนฉันมีอนุบาลอยู่ 4 ห้อง อ.1 จำนวน 2 ห้อง อ. 2 อีก 2 ห้อง เวรทำความสะอาดบริเวณห้องฉันวันพุธค่ะ ทำความสะอาดแบบไหน กวาดถนน เก็บขยะ ฉันบอกเลยกว่า 90% ที่มาทำคือเด็กต่างด้าว ครูเรียกมาช่วยกันทำความสะอาด เด็กพวกนี้วิ่งเข้ามาช่วยครูอย่างขยันขันแข็ง แตกต่างจากเด็กไทย เรียกก็เดินหนี อันนี้คืออนุบาลนะคะ เรียกแล้วเดินหนี ไม่ทำ ไม่สนใจ ที่แย่กว่านั้นบางคนมีแม่มาเฝ้า จะมาเร็วหรือมาสายก็มีแม่มาเฝ้า แม่ก็ไม่บอกลูกให้มาทำช่วยครู บางคนแย่กว่านั้น บอกลูกว่าไม่ต้องทำมันเปื้อน สกปรก ลูกก็ไม่ยอมทำเพราะคิดว่าครูไม่กล้าว่าเพราะมีแม่เฝ้า เฝ้าจนถึงตอนไหน เฝ้าจนถึงเข้าแถวเคารพธงชาติถึงไป เหมือนกับให้มั่นใจว่าลูกเราไม่ต้องทำอะไรแล้วถึงไป ทั้งๆที่ลูกก็ไม่ได้ง้อแง้จะให้แม่อยู่ด้วย แต่แม่ก็เฝ้าอยู่แบบนี้ทุกวันเป็นปีแล้ว และไม่ใช่แค่คนเดียวนะคะ ทุกห้องจะมีแบบนี้อยู่อย่างห้องละสามสี่คน และที่แย่กว่านั้น อันนี้ ผอ.โรงเรียนพูดเองเลยในที่ประชุมครู บอกว่า มีผู้ปกครองเด็ก ป.6 มาบอกกับ ผอ.ว่า ไม่อยากให้ลูกตัวเองทำความสะอาดทีโรงเรียน ไม่อยากให้ทำอะไรเลย อยากให้เรียนอย่างเดียว ขอ ผอ.ว่าไม่ให้ลูกตัวเองทำได้ไหม ให้คนอื่นทำไป แบบนี้มันสมควรไหม
- หนักสุด เวรล้างห้องน้ำ อันนี้บอกเลย ต่างด้าวทั้งนั้นทำความสะอาด อย่างที่กล่าวมาข้างต้น แล้วก็อย่าเปรียบเทียบ รร รัฐ กับเอกชนนะคะ มันคนละอย่างกัน หรือ รร รัฐ ในเมืองกับที่ห่างไกลเมืองมันก็ต่างกัน
บ้างทีฉันก็คิดนะคะ พม่าจะครองเมืองแล้ว ทั้งผลการเรียนเด็กพม่าเก่งและฉลาดกว่า ตั้งใจกว่า คนไทยนี่เล่นอย่างเดียว (พูดถึง รร ที่ฉันสอนอยู่ สภาพและบริบทเป็นแบบนี้ ไม่กล่าวถึง รร อื่นนะคะ) ผู้ปกครองอีกสำคัญ ผู้ปกครองต่างด้าวให้ความเกรงใจครูมาก เราบอกอะไรไป เช่น เรื่องการบ้าน ถึงเขาจะอ่านภาษาไทยไม่ออกเลย แต่พอให้การบ้านไปเด็กกลับมาที่ รร บอกว่าแม่สอน แม่พาเขียน แม่ให้ทำการบ้านก่อนไปเล่น ต่างจากพี่ไทย อันนี้พ่อแม่เขียนให้เลย (เป็นบางคนค่ะ บางคนไม่สอนลูก ลูกไม่ทำการบ้านมาก็มี) ฉันไม่ได้ว่าคนไทยไม่ดี เพราะฉันก็คนไทยเหมือนกัน แต่มันอดไม่ได้เพราะเห็นความแตกต่างจริงๆ
- อีกเรื่องการออมเงิน ไม่ต้องบอกนะคะ พม่าฝากออมเงินกับครูเป็นส่วนใหญ่ เขาได้เงินมาไม่เยอะนะคะ วันละ 5 บาท 10 บาท เด็กเขารู้จักแบ่งเงินออม แต่พี่ที่ฝากออมก็มีแต่ส่วนใหญ่ผู้ปกครองมาส่งตอนเช้าจะยื่นให้ครู ถ้าคนไหนไม่มีผู้ปกครองมาส่ง ไม่ต้องพูดถึงไม่ออมหรอก ซื้อกินหมด
ครูก็พยายามพูดถึงข้อดีของการออม การช่วยเหลือ การทำความสะอาด เพื่ออะไร ไม่ต้องบอกนะคะ เราเป็นครูใช่จะสอนให้แต่เด็กเรียนเก่ง มันต้องสอน ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมด้วย