# ขอ อภัยอย่างสูงครับ ตั้งกระทู้ผิดหมวดไปตั้งหมวดคำถามซะงั้น
หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์นะครับ โรคนี้น่ากลัวมากจริงๆ อย่านิ่งนอนใจนะครับ ใครมีน้องหมาน้องแมวพาไปฉีดวัคซีนด้วยนะครับ เพื่อความปลอดภัยครับ ขอบคุณเนื้อหาจากเว็บ http://r36.ddc.moph.go.th/r36/content/index/1
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้โรคพิษสุนัขบ้า (Rabies)
หรือที่ชาวบ้านทั่วไปรู้จักกันว่า  โรคกลัวน้ำ   เกิดจากเชื้อไวรัสชื่อ  เรบี่ส์ไวรัส (Rabies  Virus)  มีรูปร่างคล้ายกระสุนปืน  เมื่อเชื้อนี้เข้าสู่ร่างกายคนหรือสัตว์แล้วจะเดินทางไปตามเส้นประสาทเข้าสู่สมอง ที่สำคัญ เมื่อเกิดอาการขึ้นแล้วไม่สามารถรักษาให้หายได้  ต้องเสียชีวิตทุกราย แต่โรคนี้ป้องกันได้และสามารถทำให้หมดไปจากคนและสัตว์เลี้ยง ในหลายประเทศยังมีผู้เสียชีวิตในพื้นที่ที่ควบคุมโรคในสุนัขไม่ได้  ในปี พ.ศ. 2549 (ค.ศ.2006) กลุ่มสหวิชาชีพทั่วโรคได้ร่วมกันก่อตั้งองค์กรเพื่อการควบคุมโรคพิษสุนัขบ้า (Global Alliance for Rabies Control) ซึ่งต่อมาได้มีการกำหนดให้มีวันป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าโลกขึ้นในเดือนกันยายน เพื่อกระตุ้นให้ประชาชนตื่นตัวต่อการควบคุมโรคพิษสุนัขบ้า มีความรู้ความเข้าใจในการเลี้ยงสุนัขและป้องกันควบคุมโรคพิษสุนัขบ้า
ปัจจุบันองค์การอนามัยโลกและองค์การโรคระบาดสัตว์ระหว่างประเทศร่วมสนับสนุน พร้อมใจกันกำหนดให้วันที่ 28 กันยายนของทุกปี เป็นวันป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าโลก
#ไม่ได้เกิดกับสุนัขเท่านั้น
ชื่อของโรคทำให้เข้าใจกันผิดคิดว่าโรคนี้เกิดกับสุนัขเท่านั้น  แท้ที่จริงแล้วโรคนี้เกิดกับสัตว์เลือดอุ่นด้วย  โดยเฉพาะสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด  เช่น  แมว ชะนี ลิง กระรอก กระแต หนู ค้างคาว  แม้แต่สัตว์เศรษฐกิจอย่าง วัว ควาย ม้า สุกร พบในตัวที่มีประวัติเคยถูกสุนัขบ้ากัดมาก่อน  หรือสัตว์ป่าในเมืองไทยพบว่า  สุนัขเป็นตัวแพร่เชื้อที่สำคัญมากที่สุด กว่า 95% ของผู้เสียชีวิตมีสาเหตุมาจากสุนัข รองมาคือ  แมว
#การติดต่อ
สุนัขและแมวที่ป่วยด้วยโรคพิษสุนัขบ้า  สามารถแพร่เชื้อได้ทางน้ำลาย  เพราะเชื้อจะออกมาในน้ำลายเป็นระยะตั้งแต่ 1 – 7  วันก่อนแสดงอาการจนกระทั่งตาย  คนเราจะติดเชื้อนี้ก็ต่อเมื่อถูกสัตว์ที่เป็นโรคนี้กัดหรือข่วน ถูกสัตว์ที่เป็นโรคนี้เลียหรือน้ำลายสัตว์กระเด็นเข้าแผลรอยขีดข่วนหรือ เยื่อบุเมือกบุตา  จมูก  ปาก  (ถ้าน้ำลายถูกผิวหนังปกติ  ไม่มีรอยข่วนหรือบาดแผล  ไม่มีโอกาสติดโรค)
# การติดต่อโดยการหายใจ  มีโอกาสน้อยมาก  ยกเว้นมีจำนวนไวรัสในอากาศเป็นจำนวนมาก  เช่น  ในถ้ำค้างคาว
#การติดต่อโดยการกินเกิดขึ้นได้ยาก  ไม่เคยมีรายงานตามธรรมชาติ  เช่นเดียวกับการติดต่อจากคนไปสู่คน  ในธรรมชาติก็ไม่เคยมีรายงานเช่นกัน
#อาการที่พบในสัตว์
ส่วนใหญ่สุนัข แมว วัว ควาย มีระยะพักตัวไม่เกิน 6 เดือน
#ระยะเริ่มแรก  มีอาการประมาณ 2 – 3  วัน  โดยสุนัขจะมีอารมณ์และอุปนิสัยเปลี่ยนไปจากเดิม  เช่น  สุนัขที่ชอบคลุกคลีกับเจ้าของ  จะปลีกตัวออกไปหลบซุกตัวเงียบๆ  มีอารมณ์หงุดหงิด ตัวที่เคยขลาดกลัวคนก็จะกลับมาคลอเคลีย  เริ่มมีไข้เล็กน้อย  ม่านตาขยายกว้างกว่าปกติ  การตอบสนองต่อแสงของตาลดลง  กินข้าวกินน้ำน้อยลง  ลักษณะการเคี้ยวหรือกลืนผิดไป
#ระยะตื่นเต้น  คือ  เริ่มมีอาการทางปราสาท  สุนัขจะกระวนกระวาย  ตื่นเต้น  หงุดหงิด  ไม่อยู่นิ่ง  
กัดแทะสิ่งของ  สิ่งแปลกปลอม  กัดทุกสิ่งไม่เลือกหน้า  ถ้ากักขังหรือล่ามไว้  จะกัดกรงหรือโซ่จนเลือดกบปาก  โดยไม่เจ็บปวด  เสียงเห่าหอนจะเปลี่ยนไป  ตัวแข็ง
#ระยะอัมพาต  สุนัขจะมีคางห้อยตก  ลิ้นมีสีแดงคล้ำห้อยออกนอกปาก  น้ำลายไหล  และไม่สามารถใช้ลิ้นได้เลย  สุนัขอาจแสดงอาการขยอกหรือขย้อนคล้ายมีอะไรอยู่ในลำคอ  ขาอ่อนเปลี้ยทรงตัวไม่ได้  ล้มลงแล้วลุกไม่ได้  อัมพาตขึ้นทั่วตัวอย่างรวดเร็วและตายในที่สุด อาการสุนัขบ้ามีทั้งแบบดุร้ายและแบบซึม
#สุนัข ที่แสดงอาการแบบดุร้าย จะแสดงอาการในระยะตื่นเต้นให้เห็นเด่นชัดและยาวนาน  แต่จะแสดงอาการในระยะอัมพาตสั้นมาก
            ที่แสดงอาการแบบซึม จะแสดงอาการในระยะตื่นเต้นสั้นมากจนไม่ทันสังเกตเห็น  แต่จะแสดงอาการในระยะอัมพาตเด่นชัด
  #แมว อาการคล้ายสุนัขแต่ไม่ชัดเจน  และพบอาการแบบดุร้ายมากกว่าแบบซึม สุนัขและแมวที่เป็น   โรคพิษสุนัขบ้าจะแสดงอาการป่วยจนกระทั้งตายไม่เกิน 10 วัน
  #โค กระบือ อาการจะตื่นเต้น กระสับกระส่าย  เดินโซเซ  มักมีอาการคล้ายมีอะไรติดคอ  น้ำลายไหลยืด  ท้องอืดป่อง  อัมพาตและตาย

#ระยะฟักตัวของโรคในคน
หมายถึง ระยะเวลาตั้งแต่เชื้อเข้าร่างกายจนกระทั่งเกิดอาการบางรายอาจนานเกิน 1 ปี  บางรายอาจเร็วเพียง 4 วัน  แต่โดยเฉลี่ย 3 สัปดาห์ถึง 4 เดือน  ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับ
      #จำนวนเชื้อที่เข้าไป (บาดแผลใหญ่ ลึกหรือมีหลายแผล มีโอกาสที่เชื้อจะเข้าไปได้มาก)
    #ตำแหน่งที่เชื้อเข้าไป (ถ้าอยู่ใกล้สมองมาก  เชื้อก็จะเดินทางไปถึงสมองได้เร็วหรืออยู่ในที่มีปลายประสาทมาก  เช่น  มือหรือเท้า  เชื้อก็จะเข้าสู่ระบบประสาทได้ง่าย)
    #อายุคนที่ถูกกัด (เด็กและคนชราจะมีความต้านทานของโรคต่ำกว่าคนหนุ่มสาว)
   # สายพันธุ์ของเชื้อ  ถ้าเป็นสายพันธุ์จากสัตว์ป่า  จะมีอาการรุนแรงกว่าสายพันธุ์จากสุนัข

#อาการที่พบในคน
สำหรับอาการของคนที่ได้รับเชื้อโรคพิษสุนัขบ้า  ส่วนใหญ่มีอาการของสมองอักเสบ  และไขสันหลังอักเสบ  โดยอาการเริ่มแรกของผู้ป่วยจะมีไข้ต่ำๆ เจ็บคอ เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย  ต่อมามีอาการคัน  มักเริ่มจากบริเวณแผลที่ถูกกัด แสบๆ ร้อนๆ แล้วลามไปส่วนอื่น  บางคนคันมากเกาจนกลายเป็นแผลอักเสบ  มีน้ำเหลือง  ต่อมาจะกระสับกระส่าย  กลัวแสงกลัวลม  ไม่ชอบเสียงดัง  เพ้อเจ้อ  หลุกหลิก  กระวนกระวาย  หนาวสั่น  ตามักเบิกโพลงบ่อยๆ บางครั้งเข้าใจผิดคิดว่าเป็นโรคทางจิต  มีอาการกลืนลำบากโดยเฉพาะอย่างยิ่งของเหลว  จะเกิดอาการปวดเกร็งทำให้ไม่อยากดื่มน้ำมีอาการกลัวน้ำ  จึงมีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า  โรคกลัวน้ำ  ไม่อยากกลืนแม้กระทั่งน้ำลาย จึงทำให้น้ำลายไหล  บางคนอาจปวดท้องน้อยและขา  คนไข้เพศชายบางรายมีน้ำอสุจิไหลออกมาโดยไม่รู้ตัว  กล้ามเนื้อกระตุก  แน่นหน้าอก  หายใจไม่ออกหรืออาจชักเกร็ง  อัมพาต  หมดสติและตายในที่สุด

#เมื่อถูกกัดทำอย่างไร
ถ้าถูกสุนัขบ้ากัด  หรือสงสัยว่าบ้ากัด  ข่วน  หรือเลียตามบาดแผล  ให้รีบปฏิบัติดังนี้
   รีบล้างแผลให้เร็วที่สุดด้วยสบู่และน้ำสะอาดหลายๆ  ครั้ง  ซึ่งเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันการติดเชื้อ  เพราะจะทำให้เชื้อโรคต่างๆ  ที่บริเวณนั้นหลุดออกจากแผลไปตามน้ำ ไม่ว่าจะเป็นเชื้อโรคพิษสุนัขบ้า  หรือเชื้อโรคอื่นๆ  แล้วเช็ดแผลให้แห้ง  ใส่ยาฆ่าเชื้อ  เช่น  โพวิโดนไอโอดีน  ถ้าไม่มีอาจใช้แอลกอฮอล์ 70%  หรือทิงเจอร์ไอโอดีน  หรือยาฆ่าเชื้ออื่นๆ  แทน
    ต้องจดจำลักษณะและสังเกตอาการสัตว์ที่กัด  รวมทั้งติดตามสืบหาเจ้าของเพื่อซักถามประวัติการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษ สุนัขบ้า  ที่มาของสัตว์และสังเกตอาการสัตว์ที่กัด 10 วัน (สุนัขคอกเดียวกัน พันธุ์เดียวกัน  สีเดียวกัน  ลักษณะคล้ายคลึงกัน  อาจจำผิดตัวได้)ไปพบแพทย์เพื่อรับการป้องกันรักษาที่ถูกต้อง  ถ้ามีความเสี่ยงต่อโรคพิษสุนัขบ้า  แพทย์จะฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าให้
#วัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าในปัจจุบัน
วัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าที่ใช้ฉีดคนในปัจจุบันไม่ต้องฉีดรอบสะดือทุกวันเหมือนแต่ก่อนแล้ว ฉีดเพียง 4 – 5 เข็ม  ฉีดได้ทั้งในเด็กและสตรีมีครรภ์
หวังว่าจะเป็นประโยชน์นะครับ