ธุรกิจการค้าเมืองชายแดนไทย-ลาว ป่วน ห้าง สินค้าอุปโภคบริโภค ไอที วัสดุก่อสร้าง หนองคาย-อุดรฯ-น่าน-นครพนม โอดลูกค้าลาวหายยอดขายวูบ 50-80% เหตุกระทรวงการเงินคลอดข้อกำหนดเข้มพลเมืองลาว คนต่างชาติหิ้วสินค้าเข้าประเทศเกิน 50 ดอลลาร์ เสียแวต 10% ค้าชายแดนปี′60 อ่วม

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า กระทรวงการเงิน สปป.ลาว ได้ออกข้อกำหนดว่าด้วยการเก็บภาษีอากรมูลค่าเพิ่ม (VAT) สำหรับเครื่องใช้ (สินค้า) ที่ติดตัวมากับผู้โดยสาร ในอัตราร้อยละ 10 ของมูลค่าเครื่องใช้ ลงนามโดยท่านสมดี ดวงดี รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการเงิน โดยมีผลบังคับใช้ทันทีตั้งแต่วันที่ 30 สิงหาคม 2559 เป็นต้นไป

ลาวเข้มเก็บภาษีแวต 10%

สำหรับข้อกำหนดดังกล่าวได้ผ่านความเห็นชอบของคณะทำงานเศรษฐกิจของรัฐบาล สปป.ลาว เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2559 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อทำให้การจัดเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม มีความสะดวก ง่ายดาย และอำนวยความสะดวกให้ผู้โดยสารที่เดินทางเข้า สปป.ลาว สามารถนำเครื่องใช้ติดตัวมา เพื่อใช้ในชีวิตประจำวันที่ไม่มีลักษณะทางการค้า ผ่านด่านภาษีชายแดนให้ถูกต้อง

ข้อกำหนดดังกล่าวมีสาระสำคัญ คือ 1.ให้หน่วยงานภาษี คุ้มครองการจัดเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม สำหรับการนำเข้าเครื่องใช้ที่ติดตัวมากับผู้โดยสารที่เป็นพลเมืองลาว คนต่างด้าว คนต่างประเทศ ที่อาศัยอยู่ใน สปป.ลาว ซึ่งได้เดินทางเข้า สปป.ลาว ผ่านด่านภาษีชายแดน รวมทั้งด่านสะพานมิตรภาพ ในอัตราร้อยละ 10 ของมูลค่าเครื่องใช้

เกิน 1,500 บาท ต้องจ่ายแวต

2.ผู้โดยสารที่เป็นพลเมืองลาว คนต่างด้าวคนต่างประเทศ ที่เดินทางเข้า สปป.ลาว ต้องแจ้งเสียภาษีมูลค่าเพิ่มตามอัตราที่กำหนดไว้ สำหรับผู้โดยสารที่เดินทางเข้าผ่านด่านภาษีชายแดน (ด่านศุลกากร) เป็นบางครั้งที่ไม่มีลักษณะประจำ (ไม่เกิน 2 ครั้ง/เดือน) ซึ่งได้ซื้อเครื่องใช้และนำเครื่องใช้ที่ไม่มีลักษณะทางการค้า หรือจุดประสงค์ทางการค้า มีมูลค่าไม่สูงและเป็นเครื่องใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน จะได้รับการยกเว้นในมูลค่าไม่เกิน 50 ดอลลาร์สหรัฐ (ประมาณ 1,500 บาท) ส่วนมูลค่าที่เกินต้องแจ้งเสียภาษีเพิ่ม

3.ผู้โดยสารที่เดินทางเข้า สปป.ลาว เป็นลักษณะประจำผ่านด่านภาษีชายแดน รวมทั้งสนามบินสากล จะไม่ได้รับการยกเว้นเครื่องใช้ที่ติดตัวมากับผู้โดยสาร ในมูลค่า 50 ดอลลาร์สหรัฐ และจะถูกเรียกเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มตามมูลค่าจริงที่มีการนำเข้า

4.วิธีการคำนวณภาษีมูลค่าเพิ่ม ให้กำหนดเอามูลค่าการซื้อขายเครื่องใช้ในประเทศต้นทางที่ไม่รวมภาษีมูลค่าเพิ่ม ซึ่งมีมูลค่าเกิน 50 ดอลลาร์ต่อครั้ง (หรือเทียบเท่าสกุลเงินกีบ หรือสกุลเงินอื่น ตามอัตราแลกเปลี่ยนของธนาคาร) คูณกับอัตราภาษีมูลค่าเพิ่มร้อยละ 10

5.การประเมินมูลค่าการนำเข้าเครื่องใช้ที่ติดตัวมากับผู้โดยสาร ในกรณีที่ผู้โดยสารมีใบเสร็จรับเงินไม่ครบถ้วน หรือใบเสร็จรับเงินไม่ชัดเจนหรือไม่มี เจ้าหน้าที่ภาษีมีสิทธิประเมินมูลค่าเครื่องใช้ดังกล่าวให้เหมาะสมกับความเป็นจริง เพื่อเป็นพื้นฐานการคำนวณในการจัดเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม

ห้าง-ร้านค้าหนองคายอ่วม

แหล่งข่าวจากพ่อค้าชายแดนหนองคายเปิดเผยว่าหลังจากกระทรวงการเงินของสปป.ลาว ออกข้อกำหนดฉบับนี้ออกมา ทำให้ชาวลาวหลายคนที่เข้ามาจับจ่ายซื้อสินค้าอุปโภค-บริโภคในไทยต่างมีความรัดกุมในการซื้อสินค้ามากขึ้น โดยจะเลือกซื้อสินค้าที่มีความจำเป็นจริง ๆ เป็นอันดับแรก ถ้ามูลค่ายังไม่ถึง 1,500 บาท จึงจะซื้อสินค้าฟุ่มเฟือย หรือให้ร้านค้า หรือห้างสรรพสินค้าแยกใบเสร็จให้มูลค่าไม่เกิน 1,500 บาท กระจายเฉลี่ยกันไปหลาย ๆ คนที่เดินทางมาด้วยกัน

"ผลกระทบที่เห็นได้ชัดเจนตอนนี้ก็คือ ร้านค้าที่จำหน่ายสินค้าอุปโภค-บริโภค และห้างสรรพสินค้าในจังหวัดหนองคาย และอุดรธานี ซึ่งชาวลาวนิยมเดินทางข้ามฝั่งมาจับจ่ายซื้อสินค้าเริ่มมียอดลดลง"

แหล่งข่าวรายนี้ตั้งข้อสังเกตว่าเป้าหมายของการออกข้อกำหนดฉบับนี้น่าจะมาจากกระทรวงการเงินต้องการเก็บภาษีเข้ารัฐให้ได้มากขึ้น ซึ่งที่ผ่านมามีการพยายามใช้กฎหมายหลายฉบับมาจัดเก็บภาษีตามด่านชายแดน โดยเฉพาะด่านพรมแดนถาวรที่มีสะพานมิตรภาพไทย-ลาว มีการนำเจ้าหน้าที่อากรมาร่วมเก็บกับเจ้าหน้าที่ภาษี ขณะเดียวกันก็ต้องการให้ชาวลาว หรือชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ใน สปป.ลาว จับจ่ายใช้สอยซื้อสินค้าอุปโภค-บริโภคที่อยู่ในประเทศมากขึ้น หลังจากก่อนหน้านี้ ผู้ที่มีฐานะดีนิยมข้ามมาซื้อสินค้าจากไทยและนำกลับไปเป็นจำนวนมาก เนื่องจากราคาถูกกว่าใน สปป.ลาว

สินค้าไอที-มือถือยอดวูบ 80%

เจ้าของร้านจำหน่ายคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ไอที และโทรศัพท์มือถือ ในจังหวัดหนองคาย รายหนึ่งเปิดเผยว่า ขณะนี้ยอดขายในส่วนของลูกค้าชาวลาว และชาวต่างชาติที่อยู่ใน สปป.ลาว ลดลงมากกว่า 80% เนื่องจากลูกค้าต้องเสียภาษีสินค้าที่ซื้อไปถึง 10% ยิ่งสินค้ามีมูลค่ามากก็จะต้องเสียภาษีสูงตามไปด้วย เช่น โน้ตบุ๊ก คอมพิวเตอร์ และโทรศัพท์มือถือ อีกทั้งยังต้องยุ่งยากและเสียเวลาอยู่ที่ด่านพรมแดนสะพานมิตรภาพลาว-ไทย (ฝั่งลาว) เป็นเวลานาน ทำให้ลูกค้าหลายคนหันมาซื้อสินค้าดังกล่าวตามร้านค้าใน สปป.ลาว แม้ว่าจะมีราคาสูงกว่า

ผู้สื่อข่าว "ประชาชาติธุรกิจ" ประจำจังหวัดหนองคาย ได้สำรวจบรรยากาศการเข้ามาจับจ่ายซื้อสินค้าของชาวลาว และชาวต่างชาติที่อยู่ใน สปป.ลาว ตามห้างสรรพสินค้าในจังหวัดหนองคายช่วงนี้พบว่าไม่คึกคักเหมือนที่ผ่านมา คนที่เดินทางเข้ามาส่วนใหญ่จะซื้อสินค้าที่จำเป็นจริง ๆ เพื่อจะได้มีมูลค่าไม่เกิน 1,500 บาทหรือเกินไม่มาก เพื่อที่จะได้ไม่ต้องเสียภาษี หรือเสียในส่วนที่เกินไปไม่มาก ส่วนอีกกลุ่มที่ไม่เน้นการซื้อสินค้า แต่เข้ามาเที่ยวพักผ่อนและรับประทานอาหารก็มีจำนวนลดลงเช่นเดียวกัน

ค้าชายแดนสะเทือน

ด้านนายสมยศ กันแตง นายด่านศุลกากรทุ่งช้าง จังหวัดน่าน เปิดเผยว่า การค้าชายแดนผ่านด่านศุลกากรห้วยโก๋น ได้รับผลกระทบจากกรณีที่ทางการลาวเข้มเก็บภาษีมูลค่าเพิ่ม เพราะประชาชนลาวไม่กล้าที่จะจับจ่าย มีการระมัดระวังมากขึ้น สินค้าที่ได้รับผลกระทบมากที่สุด คือ สินค้าอุปโภคบริโภค น้ำมันเชื้อเพลิง สินค้าแฟชั่น วัสดุก่อสร้าง นอกจากนั้นยังกระทบต่อการท่องเที่ยวตลาดนัดชายแดนที่จัดขึ้นทุกวันเสาร์อีกด้วย และคาดว่าจะส่งผลกระทบต่อการค้าชายแดนปีงบประมาณ 2560 แน่นอน โดยมูลค่าการค้าชายแดนผ่านด่านศุลกากรห้วยโก๋นในปี 2559 นี้ คาดว่าจะมีมูลค่า 16,909 ล้านบาท แบ่งเป็นการส่งออก 2,909 ล้านบาท สินค้าส่งออกหลัก ได้แก่ น้ำมันเชื้อเพลิง วัสดุก่อสร้าง สินค้าอุปโภค-บริโภค ส่วนการนำเข้ามีมูลค่า 12,000 ล้านบาท สินค้าหลัก ได้แก่ พลังงานไฟฟ้า และของป่า

สอดคล้องกับนายชาญยุทธ อุปพงษ์ ประธานหอการค้าจังหวัดนครพนม เปิดเผยว่าขณะนี้การค้าชายแดนนครพนมได้รับผลกระทบมากเช่นกัน ประกาศของทางการลาวดังกล่าวทำให้การค้าชายแดนซบเซาลงทันที จากการสอบถามผู้ค้าชายแดนบอกว่าลดลงเกือบ 50% เนื่องจากผู้ประกอบการชาวลาวไม่แน่ใจว่าจะเสียภาษีมากขึ้นหรือไม่

นอกจากนี้ยังมีมาตรการที่รัฐบาลลาวดำเนินการควบคู่กันคือสินค้าไทยที่นำเข้าไปต้องมีฉลากสินค้าเป็นภาษาลาวกำกับและยังมีกระแสอีกว่ารัฐบาลลาวได้เตือนร้านค้าว่าหากนำสินค้าไทยที่ไม่มีฉลากภาษาลาวเข้ามาให้รีบขายให้หมด หากยังมีขายอยู่จะถูกปรับ ทำให้เกิดความวุ่นวายพอสมควร ปัญหานี้เราได้แจ้งพาณิชย์จังหวัดไปแล้ว แต่ยังไม่มีมาตรการที่ชัดเจนออกมา

สินค้าอุปโภคบริโภคอุดรฯซึม

นายมิลินทร์ วีระรัตนโรจน์ ผู้บริหารห้างตั้งงี่สุน ซูเปอร์สโตร์ ห้างค้าปลีกค้าส่งรายใหญ่ในจังหวัดอุดรธานี เปิดเผย "ประชาชาติธุรกิจ" ว่า ข้อกำหนดดังกล่าวมีผลทำให้ลูกค้าจากประเทศเพื่อนบ้านชะลอไป 40-50% ทั้งในแง่ของกลุ่มลูกค้าที่ซื้อสินค้าไปใช้เองและกลุ่มผู้ซื้อไปขายต่อ หรือการค้าชายแดน กลุ่มนี้จะติดปัญหาที่ด่านศุลกากร

ขณะที่ พ.ท.วรายุส์ ตรีวัฒนสุวรรณ ประธาน Biz Club กล่าวว่า มาตรการของทางการลาวจะกระทบการค้าชายแดน โดยกลุ่มที่กระทบหนักจะเป็นกลุ่มค้าปลีกค้าส่ง ห้างร้านต่าง ๆ ซึ่งผู้ประกอบการจะต้องเร่งปรับตัว

เช่นเดียวกับ นายธนกร วีรชาติยานุกูลผู้บริหารโครงการศูนย์การค้ายูดีทาวน์ อุดรธานี กล่าวว่า คนจาก สปป.ลาวที่มาใช้บริการยูดีทาวน์ ส่วนใหญ่จะมากิน ดื่ม ใช้บริการต่าง ๆ มากกว่าการช็อปปิ้ง จึงยังไม่กระทบ

ด้านนายประเสริฐ ฝ่ายชาวนา พาณิชย์จังหวัดอุดรธานี กล่าวว่า ข้อดีคือทำให้การขนส่งเข้าสู่ระบบ ไม่ใช่เป็นกองทัพมด ทุกวันนี้ซื้อกันไปขายกับซื้อกินซื้อใช้แยกไม่ออก การซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคในมูลค่าไม่เกิน 3,000 บาท/เดือนก็พอใช้ กลุ่มเป้าหมายต้องการเก็บภาษีจากผู้ซื้อไปขายมากกว่า ส่วนผู้ค้าในจังหวัดอุดรธานีไม่กระทบอะไร เพียงแต่คนที่ซื้อของไปขายต้องเสียภาษี