เหตุผลหนึ่งที่หลงรักกระบองเพชรคือความหลายหลายแตกต่างกันของแต่ละสายพันธุ์ เคยไปด่อมๆมองๆดูตามร้านขายเห็นพันธุ์แปลกมากมาย หลายต้นไม่กล้าซื้อมาเลี้ยงกลัวตายเพราะเลี้ยงไม่เป็น และที่บ้านไม่มีที่ทำโรงเรือน ค่อยๆเรียนรู้ไปจนบางสายพันธุ์รู้จัดเป็นอย่างดี บางสายพันธุ์ก็เรียนรู้แล้วว่าเราเลี้ยงไม่ได้ เวลาส่องต้นไม้จะชอบมองหนาม มองดูรายละเอียดของมัน แต่ละพันธุ์ต่างกันแปลกตามาก

     หนามเป็นเอกลักษณ์หนึ่งของกระบองเพชรที่แตกต่างจากพืชชนิดอื่น หนามเกิดจากตุ่มหนาม (areoles) ซึ่งเป็นเนื้อเยื่อพิเศษ

     หนามแบ่งเป็น 2 ชนิด คือ หนามกลาง (central spines) มักมีขนาดใหญ่ และ หนามรัศมี (radial spines), หนามมีความหลากหลายมากทั้งขนาด, รูปร่าง, และสีสรร โดยลักษณะและรูปแบบหนามใช้ในการจำแนกพันธุ์กระบองเพชรได้ระดับหนึ่ง (ยังมีความหลากหลายของลักษณะและสีของหนามในกระบองเพชรพันธุ์เดียวกันอยู่)

     ลักษณะของหนาม มีทั้งแบบหนามตรง หนามตะขอ บางชนิดแข็ง บางชนิดอ่อนนุ่ม บางชนิดคล้ายเส้นผม บางชนิดคล้ายขนนก บางชนิดคล้ายเข็ม บางชนิดมีเงี่ยง บางชนิดบิดเกลียว บางชนิดเป็นแผ่นคล้ายกระดาษซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะ (เช่น Tephrocactus papyracanthus, Sclerocactus papyracanthus) กระบองเพชรหลายชนิดก็ไม่มีหนามโดยสายพันธุ์ เช่น  Astrophytum asterias หรือเกิดความผิดปกติทางพันธุกรรมทำให้กระบองเพชรที่โดยปกติมีหนามแต่ตุ่มหนามไม่สร้างหนามออกมา (inermis, mostruosa)

     การเรียงตัวของหนาม บางชนิดมีครบ ทั้งหนามกลางและหนามรัศมี, บางชนิดมีหนามกลางมากกว่าหนึ่งอัน, บางชนิดไม่มีหนามกลาง มีแต่หนามรัศมี, บางชนิดมีการเรียงตัวลักษณะพิเศษคล้ายซี่หวี (pectinate) จนนำไปเป็นชื่อทางวิทยาศาสตร์ (เช่น Uebelmannia pectinifera, Echinocereus pectinatus)

     ประโยชน์ของหนามมีหลายหลาย ใช้ป้องกันสัตว์ไม่ให้กัดกินลำต้น, ใช้ปิดบังแดดเพื่อไม่ให้ต้นรับแดดมากเกินไป, ใช้ดักจับละอองน้ำและความชื้นเพื่อให้น้ำหยดลงข้างๆต้นใกล้ๆรากผิวดิน

ที่มาดัดแปลงจาก http://www.cactus-art.biz/note-book/Dictionary/Dictionary_C/dictionary_cactaceae.htm

ตัวอย่างกระบองเพชรที่มีทั้งหนามกลางและหนามรัศมี



กระบองเพชรที่มีทั้งหนามกลางและหนามรัศมี หนามกลางเป็นตะขอ



กระบองเพชรที่ไม่มีหนามกลางมีแต่หนามรัศมี



กระบองเพชรที่หนามรัศมีเรียงเป็นวง



กระบองเพชรที่หนามบิดเกลียว



กระบองเพชรที่หนามคล้ายกระดาษ


กระบองเพชรที่มีลักษณะเด่นที่หนามกลาง



กระบองเพชรที่มีลักษณะเด่นที่หนามรัศมี



กระบองเพชรที่ตุ่มหนามเรียงจนเหมือนซี่หวี


กระบองเพชรที่หนามรัศมีเรียงเหมือนซี่หวี



กระบองเพชรที่หนามเหมือนขนนก




กระบองเพชรที่หนามคล้ายขน



กระบองเพชรที่หนามเหลือสั้นมากๆ





กระบองเพชรที่ไม่มีหนามโดยธรรมชาติ



กระบองเพชรที่ไม่มีหนามเนื่องจากการกลายพันธุ์



หน้าฝนนี้แม้ยังไม่สิ้นสุดจขกท.เสียต้นไม้ไปสามต้นแล้ว ขอให้เพื่อนๆผ่านหน้าฝนปีนี้ไปด้วยกันนะครับ ขอให้สูญเสียกันน้อยที่สุด

กระทู้ก่อนหน้า : 4 ปี  ระเบียงห้อง และกระบองเพชร http://ppantip.com/topic/35075407