เท่าที่ผมทราบและเข้าใจคือ "โปรตุเกส" นั้นเป็นชาติยุโรปชาติแรกที่ทำการสำรวจทางทะเล ตั้งสถานีการค้า และ ค้าขายกับอาณาจักรต่างๆในเอเชีย
เป็นชาติแรก (แบบไม่รวมทางสายไหมนะ) แต่ดันเจออุปสรรคตรงที่ กษัตริย์สเปน ได้สิทธิ์ครองบัลลังค์โปรตุเกสอยู่ราวๆเกือบ หกสิบปีได้
ทำให้โปรตุเกส ถูก สเปน ดึงมาสำรวจอเมริกาใต้จนได้บราซิลไปครองแทน แลกกับทำให้โปรตุเกสเสียดินแดนในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไป ซึ่งทำให้"ดัทช์"ที่แยกตัวออกจาก"สเปน" เข้ามาอิทธิพลในแถบนี้แทน (ได้อินโดนิเซียไป แทนที่จะเป็นโปรตุเกส) และก็มีการตั้งสถานีการค้าขึ้นในหลายๆที่ในเอเชีย เป็นทั้งนักค้าอาวุธปืนฯลฯ รายใหญ่ในเอเชีย แข่งกับ โปรตุเกสฯลฯ ก็จริงที่โปรตุเกสยังมีบราซิล(เกิดปัญหาภายในดันแยกเอกราชออกมาเร็วเกิน)
แองโกล่า และ โมซัมบิก  ซึ่งก็มีทรัพยากรให้สูบเพียบ แต่เสียดุลการค้าในเอเชียไป ดัทช์ได้สถานีการค้าหลายแห่งในอินเดีย ได้ศรีลังกาไป(แล้วอังกฤษก็เทคโอเวอร์ไป เร็วเกินเช่นกัน) แต่ดัทช์ก็มีอินโดนิเซียเป็นฐานการค้าและแหล่งรายได้หลักจนทำให้ตนเองร่ำรวยทั้งค้าเครื่องเทศ(แข่งกับอินเดียของอังกฤษ) และเมื่อเข้าสู่ศตวรรษที่20ก็ขายยางพาราแทนจนร่ำรวยเอามากๆ  "ที่ผมอยากจะถามคือหากวัดทางด้านศักยภาพทางเศรษฐกิจแล้วใครมีอำนาจมากกว่ากันครับช่วยแสดงความคิดเห็นกันหน่อย"