เมื่อพูดถึงความเป็นคน ของคนๆหนึ่ง
เราควรมองเขาอยู่สามระดับ

อัธยาศัย  นิสัย  สันดาน

ทั้งสามอย่างนี้ เป็นคนละส่วนกัน   แต่คนมักจะสับสนและนำมันมาปะปนกัน

อัธยาศัย - คือดูการสังคม ว่ามีการโอภาปราศรัยเป็นไหม
              บางคนก็รับแขกไม่เป็น บางคนก็เข้าหาคนง่ายเกินเหตุ  
              บางคนก็สงวนตัว ดูเย่อหยิ่ง   บางคนก็พูดเก่ง สนิทง่าย

นิสัย  -     คือพฤติกรรมส่วนตัวที่ทำเป็นนิจ อันนี้แล้วแต่อีกเช่นกัน
              บางคนสะอาด บางคนสกปรก บางคนมีวินัย บางคนไม่ประหยัด
              บางคนงก  บางคนเจ้าระเบียบ  บางคนมือเติบ

สันดาน -  อันนี้ไว้ดูจริยธรรมศีลธรรม  
             บางคนโกหกเป็นไฟ  บางคนซื่อสัตย์
             บางคนโกงเล็กโกงน้อย บางคนเห็นแก่ตัวหน้าไม่อาย
              บางคนคิดถึงคนอื่น บางคนนึกถึงเอาแต่ได้

ถ้าใครมีคุณสมบัติ ทั้งสามข้อนี้ดีหมด  ถือว่าดีมากที่สุด
ยิ่งถ้ามีรูปสมบัติ ทรัพย์สมบัติ คุณสมบัติพร้อม คือ แทบไม่มีที่ติ
แต่คนส่วนใหญ่มักไม่ใช่เช่นนั้น  

บางคนสันดานดี นิสัยดี  อํธยาศัยเลว
บางคนสันดานเลว  นิสัยดี  อัธยาศัยดี

แต่คนเราจะเห็นกันรู้จักกัน ก็ตามลำดับนี้ คือ
เห็นอัธยาศัยก่อน  
เห็นนิสัยตามมา  
แล้วจึงเห็นสันดานในตอนวิกฤต

แต่ที่สำคัญที่สุดนั้น มันกลับเรียงตรงข้าม  คือ
สันดานควรมาก่อน นิสัยสำคัญรองตามมา สุดท้ายคืออัธยาศัย

อันนี้ คนแก่ เขียนตามความเข้าใจโลกของตัวเอง
หวังว่า คนอ่านคงได้ประโยชน์บ้าง ไม่มากก็น้อย