นางทาส หรือนางทาษ  ถูกสร้างเป็นภาพยนตร์มาแล้ว 2 ครั้งในปี 2498 และ 2505  และละครโทรทัศน์ 4 ครั้งด้วยกัน  

แต่ในกระทู้นี้จะขอกล่าวถึงเฉพาะเวอร์ชั่นที่ถูกสร้างเป็นละครโทรทัศน์ปี 2524  2536   2551 และ 2559 นะครับ

เรามาเริ่มกันที่ละครนางทาส 2524 ครับ

ดวงดาว จารุจินดา (สาลี่) อดุลย์ ดุลยรัตน์ (เจ้าคุณ) ดิลก ทองวัฒนา (โอฬาร หรือ ทับ) รัชนู บุญชูดวง (เย็น)
ดิลก ทองวัฒนา (โอฬาร หรือ ทับ) กับนิภาพร นงนุช (คุณหนูแดง)
ดวงดาว จารุจินดา (สาลี่) กับ พระเอกใหม่ดิลก ทองวัฒนา (โอฬาร หรือทับ) พี่หมู ดิลก เล่นละครเรื่องนี้เป็นเรื่องแรก

นางทาส 2524

ละครโทรทัศน์เรื่องนี้ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 21.50-22.20 ทางช่อง 3
บทโดย พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ
กำกับโดย อดุลย์ ดุลยรัตน์  

นำแสดงโดย
อดุลย์ ดุลยรัตน์  รับบท เจ้าคุณ (พระยาสีหโยธิน)
รัชนู บุญชูดวง รับบท เย็น
ดวงดาว จารุจินดา รับบท สาลี่
นันทวัน เมฆใหญ่ รับบท  คุณหญิงลิ้นจี่ (แย้ม)
นิภาพร นงนุช รับบท อุ่นเรือน
ดิลก ทองวัฒนา  รับบท โอฬาร (น่าจะบทเดียวกับ “ทับ”) เป็นละครเรื่องแรกของพี่หมู ดิลกด้วยครับ
จุรี โอศิริ รับบท ยายฟัก

ดิลก ทองวัฒนา (โอฬารหรือทับ) นันทวัน เมฆใหญ่ (คุณหญิงลิ้นจี่หรือแย้ม) นิภาพร นงนุช (แดง)
รัชนู บุญชูดวง (เย็น)
รัชนู บุญชูดวง (เย็น)

เวอร์ชั่นนี้ผมไม่เคยดูนะ แต่ขอนำข้อมูลจากที่สอบถามผู้ใหญ่ที่ท่านเคยชม และอ่านจากบทวิจารณ์ในนิตยสารและหนังสือพิมพ์ในสมัยนั้นก็แล้วกัน

ละครโทรทัศน์ในปี 2524  เนื้อละครมักจะถ่ายในสตูดิโอติดแอร์กว่า 90 %  ละครนางทาสก็เช่นกัน น่าจะถ่ายในสตูดิโอเกือบ 100 % เลยทีเดียว เพราะเป็นละครพีเรียดลำบากในการหาโลเกชั่น การสร้างฉากเพื่อถ่ายทำก็ต้องลงทุนมาก   ถ้าสร้างฉากชึ้นในสตูดิโอหรือถ่ายข้างนอกก็ลงทุนไม่ต่างกัน

ฉากนี้สร้างขึ้นในสตูดิโอ

การถ่ายในสตูติโอเป็นเสน่ห์อย่างหนึงของละครโทรทัศน์  เพราะคำว่าละครโทรทัศน์ในสมัยนั้น จะต้องถ่ายในสตูดิโอ และละครโทรทัศน์สมัยแรก ๆ จะเล่นกันสด ๆ เลย (เรียกว่าถ่ายทอดสดก็ได้) มีเสียงบอกบทกันดังลั่น พอต่อมากเริ่มมีการบันทึกเทป การบอกบทก็หมดไป แต่ให้ดาราพูดบทเอง  แต่ก็ยังนิยมถ่ายกันในสตูดิโอ เพราะเครื่องบันทึกเสียงในสมัยนั้นยังไม่ทันสมัย ถ้าถ่ายนอกสถานที่เสียงจะรบกวนมาก  การถ่ายทำนอกสถานที่มักจะเป็นภาพยนตร์โทรทัศน์มากกว่า  เพราะพากย์เสียงเอา  ไม่ได้ใช้เสียงจริงของนักแสดง

มียุคหนึ่งที่ละครโทรทัศน์ปรับให้ถ่ายนอกสถานที่แต่คุณไก่ วรายุทธก็ยังอยากสร้างฉากในสตูดิโอมากกว่า ด้วยคุณไก่ให้เหตุผลว่า “เป็นเสน่ห์ของละครโทรทัศน์”

ละครในสตูดิโอ ภาพจะเป็นอย่างไร ถ้าคิดภาพไม่ออก ก็นึกถึงละครซิทคอมก็แล้วกัน  ละครจะไม่มีแสงอาทิตย์มีแต่แสงสปอตไลท์ แสงนีออน  

ละครโทรทัศน์ถ้ามีการสร้างฉากขึ้นสตูดิโอ  แล้วจะสมจริงเหรอ ?
ก็มีหลายมุมมองนะ เด็กวัยรุ่นในสมัยนั้นพอเห็นฉากแบบนี้มักบ่นว่าง่วงนอน ไม่สมจริง  แต่หลายคนก็บอกว่าชอบ

ฉากนี้สร้างขึ้นในสตูดิโอช่อง 3 หนองแขม


แล้วนางทาส 2524 ล่ะ ฉากสมจริงไหม ดูสนุกไหม ?  

จากการกำกับของผู้กำกับฝีมือชั้นครูอย่างครู อดุลย์ ดุลยรัตน์  การสร้างฉากของฝ่ายศิลปกรรมช่อง 3  ฝีมือการแสดงของดาราชั้นครู แล้วมีหรือละครจะไม่สนุกคุณภาพไม่สมจริง  เพราะคนที่ได้ชมนางทาส 2524 ต่างชื่นชอบชื่นชมกันทั้งนั้น

ทำให้ละครนางทาส 2524 ได้รับกล่อง ได้รับคำชมในความละเมียดละไมของการทำงาน ทำให้ได้รับรางวัลมากมากดังนี้
รางวัลสมาคมผู้สื่อข่าวบันเทิง ประจำปี 2524

•    ผู้กำกับการแสดงยอดเยี่ยม (อดุลย์ ดุลยรัตน์)
•    รางวัลทีวีตุ๊กตาทองมหาชน ประจำปี พ.ศ. 2524
•    บทประพันธ์ยอดเยี่ยม (วรรณสิริ)

ถ้าพูดถึงคุณภาพและความสนุกแล้วก็ นางทาส 2524 ถือว่ายอดเยี่ยมมาก

แต่ถ้าพูดถึงเรทติ้งและความเปรี้ยงปร้างแล้วละก็ ขอบอกว่านางทาสเวอร์ชั่น  2524 นี้กลับประสบความสำเร็จพอควร  ไม่เปรี้ยงปร้างมากเท่าเวอร์ชั่น 2536 และ 2551

ทำไมล่ะ ? ทั้งที่ “นางทาส 2524” ก็ไหนบอกว่าดาราที่เล่นก็ระดับบรมครูทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นลุงอดุลย์ คุณอารัชนู  คุณอาดวงดาว  ดารารุ่นหลังเห็นฝีมือไม้ลายมือการแสดงของท่านแล้วหนาวเลย แค่นำอารัชนูกับอาดวงดวงมาปะทะกัน จอทีวีก็สะเทือนเลื่อนลั่นไปทั่วปฐพีแล้ว  ผู้กำกับก็ชั้นครู ฝ่ายศิลปกรรมสร้างฉากก็ฝีมือดี  แล้วทำไม”นางทาส 2524”  ถึงไม่เปรี้ยงปร้างเท่านางทาส 2536 (มนฤดี) กับนางทาส 2551  (สุวนันท์) ล่ะ  ?  ตอบมาซิ ?

เหตุผลทั้งหมดก็เพราะว่าปี 2524 ช่อง 3 ไม่มีเครือข่ายแพร่ภาพได้ทั่วประเทศ จะรับชมได้ในเฉพาะในภาคกลาง ภาพตะวันออก และตะวันตก บางจังหวัดเท่านั้น  ส่วนภาคเหนือ ภาคอิสาน ภาคใต้ไม่มีโอกาสได้รับชมช่อง 3 เลย

ช่อง 3 จึงต้องนำรายการของสถานีไปออกอากาศกับทีวีท้องถิ่นซึ่งก็คือช่อง 5 ขอนแก่น (ต่อมาเปลี่ยนเป็นช่อง 4 ขอนแก่น) ช่อง 8 ลำปาง และช่อง 10 หาดใหญ่  และยังมีช่องของพิษณุโลกและช่องของภูเก็ตด้วย  เพื่อให้ชาวต่างจังหวัดได้มีโอกาสรับชมรายการของช่อง 3 บ้าง

แต่ช่อง 3 ก็จะนำเพียงบางรายการไปแพร่ภาพ  ไม่ได้นำรายการของช่องไปแพร่ภาพทั้งหมด  และ"นางทาส 2524" ก็คือหนึ่งในจำนวนรายการที่ไม่ได้แพร่ภาพในทีวีท้องถิ่น  ทำให้ละคร “นางทาส 2524” เป็นที่รู้จักแค่ในแถบภาพกลาง ออก ตกนี่ล่ะ  (ถ้าท่านอยู่ต่างจังหวัดแต่เคยดูละครนางทาส 2524 ทางทีวีท้องถิ่น ก็แจ้งผมหน่อยนะครับ เพราะข้อมูลอาจจะคลาดเคลื่อน)

ส่วนในเขตที่รับช่อง 3 ได้ ผู้ชมก็ยังชมละคร “นางทาส” กันน้อย เพราะละครออนแอร์ดึกเกินไปคือเกือบ 4 ทุ่ม แพร่ภาพหลังละครจีนชุดของฮ่องกงจบ  เลยทำให้เรทตีงไม่ดีนัก

บางท่านอาจจะสงสัยว่าออกอากาศ 21.50-22.20 นี่ดึกแล้วเหรอ สมัยนี้ละครออนแอร์กันถึง 5 ทุ่ม ก็พูดลำบากนะ เพราะปี 2524 กับสมัยนี้สภาพแวดล้อมไม่เหมือนกัน  เมื่อ 35-36 ปีก่อน พอ 4 ทุ่มมันก็เงียบเหลือเกิน โดยเฉพาะต่างจังหวัด ต่อให้เป็นจังหวัดในภาคกลางก็เถอะ   4 ทุ่มก็เข้านอนกันแล้ว สมัยนี้ตี 2 ตี 3 ยันสว่าง ยังนั่นแชทไลน์ เล่นเนท เล่นเกมส์ออนไลน์กันอยู่เลย

ที่สำคัญสมัยนั้นช่อง 3 จะขายละครจีนมากกว่าละครไทย ทำให้คนดูรู้ว่าถ้าจะดูละครจีนก็ต้องไปช่อง 3 แต่ถ้าจะดูละครไทยก็ต้องไปช่อง 7   ทำให้ ปี 2524 ”ดาวพระศุกร์” “ดอกโศก” ของช่อง 7 ดังถล่มทลายกลบ “นางทาส” หมดเลย

แต่ถึงจะเรทติ้งไม่ดี แต่คุณภาพของละคร “นางทาส 2524” ก็ยังถูกกล่าวขานในหมู่ผู้ชมส.ว. มาจนทุกวันนี้

น่าเสียดายนะ ผมอยากให้ช่อง 3 นำละคร “นางทาส 2524” มารีรันอีกจังเลย เพื่อให้คนรุ่นหลังได้ชมละครคุณภาพในสมัยนั้นบ้าง

พี่หมู ดิลก ทองวัฒนาเล่นละครเรื่องนี้เป็นเรื่องแรก
นิภาพร นงนุช รับบท คุณหนูแดง
คุณหนูแดงกับนังเย็น
หนูแดงกับคุณหญิงลิ้นจี่ (แย้ม)
นันทวัน เมฆใหญ๋ รับบท คุณหญิงลิ้นจี่  (คุณหญิงแย้ม)
เย็นกำลังถูกรังแก


ดวงดาว จารุจินดา (สาลี่) อดุลย์ ดุลยรัตน์ (เจ้าคุณ) รัชนู บุญชูดวง (เย็น)
รัชนู บุญชูดวง (เย็น) ดวงดาว จารุจินดา (สาลี่)
เย็นกับสาลี่เบื้องหน้าตบตีกัน แต่เบื้องหลังรักกันดีนะ


แถมภาพสุดท้ายของเวอร์ชั่นนี้ด้วยททีงานเบื้องหลังได้เยี่ยบ้านนิตยสารโลกดารา  ในภาพมีพี่ไก่ วรายุทธ นั่งอยู่ด้วย
พี่ไก่เป็นผู้ดูแลเครื่องแต่งกายของนักแสดงนางทาส 2524 พี่ไก่ไม่ใช่ผู้จัดละครเรื่องนี้ แต่ผู้จัดแท้จริงคือพี่ทาริกา ธิดาทิพย์