เคยอ่านนิยายของเยี่ยกวนพบว่าระบบการทหารของจีนในยุคหมิงไม่ได้ดูโบราณอย่างที่คิดเลย อันที่จริงผมว่าอาจจะทัดเทียมกับระบบกรมกองในยุคนโปเลียนด้วยซ้ำ มีหน่วยงานทหาร ระบบยศ ฐานที่มั่นชัดเจนเป็นระบบ ถ้าพัฒนาอุตสาหกรรมและใช้ดินปืนให้เกิดประโยชน์แบบตะวันตกแล้วความเป็นมหาอำนาจทางทหารโลกไม่ไปไหนไกล แต่ผมมีข้อสงสัยว่าเมื่อนำไปเปรียบเทียบกับระบบ 8 กองธงของชิงที่นูรฮาชีคิดขึ้นมาภายหลัง แบบไหนมีประสิทธิภาพและทันสมัยกว่ากันครับมีจุดอ่อนแข็งต่างกันยังไง