"ดูก่อนอานนท์ เวฬุวันสถานที่ให้เหยื่อกระแต เป็นสถานที่น่าอยู่และน่ารื่นรมย์"
คณะทัวร์บุญที่ผมเดินทางไปด้วยนั้นได้มีโอกาส มาเยี่ยมเยียนเวฬุวันมหาวิหาร หรือ วัดเวฬุวนาราม มีนามเต็มเรียกว่าเวฬุวันกลันทกนิวาปสถาน แปลว่า ป่าไผ่ ซึ่งเป็นที่ให้เหยื่อแก่กระแตป่านี้มีลักษณะวิเวกห่างไกลจากการสัญจรของผู้คน และร่มเย็นสงัดเงียบ สมเป็นสถานของผู้บำเพ็ญภาวนา
จากอดีต
เดิมเป็นพระราชอุทยานหลวงอันมีประวัติว่า ในครั้งอดีตกาลมีพระราชาเสด็จมาบรรทมในป่านี้ ในขณะบรรทมหลับมีงูเลื้อยเข้ามาจะทำร้าย แต่บังเอิญตัวกระแตที่อาศัยอยู่ในบริเวณนั้นทำเสียงร้องดัง จนพระราชาตื่นบรรทมขึ้น ไม่ถูกงูทำอันตราย พระราชาจึงได้พระราชทานป่านั้นให้แก่กระแต และพระราชทานเหยื่อเลี้ยงกะแตเสมอ ป่านี้จึงมีชื่อเช่นนั้น
ภายหลังพระเจ้าพิมพิสารเมื่อได้สดับพระธรรมเทศนาแล้วทรงเลื่อมใสพร้อมแสดงตนเป็นพุทธมามกะ จากนั้นได้อาราธนาพระผู้มีพระภาคเจ้าพร้อมด้วยภิกษุทั้งหลายเข้าไปยังพระราชนิเวศน์ แล้วทรงถวายสวนเวฬุวันให้เป็นพระอารามหลวงแห่งแรกในพระพุทธศาสนาพระพุทธองค์ทรงประทับจำพรรษาอยู่ถึง ๖ พรรษา
สถานที่แห่งนี้เป็นที่พระอรหันต์ ๑,๒๕๐ องค์ มาประชุมกันโดยมิได้นัดหมายใน วันมาฆบูชา พระจันทร์เพ็ญเดือน ๓ เรียกว่า “วันจาตุรงคสันนิบาต” ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์แก่ภิกษุทั้งหลายด้วย
ปัจจุบัน
เวฬุวันมหาวิหาร อยู่ในเมืองราชคฤห์ ประเทศอินเดีย เมื่อมาถึงแล้ว เดินผ่านประตูเข้าไปภาพแรก ที่สะดุดตาคุณ คือจะพบศาลาทรงไทย ที่สร้างขึ้นด้วยแรงศรัทธาของพุทธบริษัทชาวไทย คือ ศาลาไทย เวฬุวัน เมื่อพ.ศ.2513
พระวิทยากรได้ให้ความรู้ กับพวกเราว่าหลวงพ่อพระสุเมธาธิบดี (บุญเลิศ ทตฺตสุทฺธิมหาเถระ) ครั้งเมื่อดำรงตำแหน่ง ทำหน้าที่เป็นเจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา เป็นผู้ดำเนินการจัดการก่อสร้าง พร้อมทั้งมีรูปภาพติดฝาผนังหลังพระพุทธรูป ครั้งพระพุทธเจ้าทรงรับสวนเวฬุวันจาพระเจ้าพิมพิสาร และมีพระพุทธปฏิมากรศิลปกรรมไทย ตั้งไว้เป็นที่สักการะ
เราเดินชมเวฬุวันมหาวิหาร ไปเรื่อยๆ ตามทางเดิน ที่ค่อนข้างร่มรื่น เดินต่อมาทางด้านเหนือของสระใหญ่
บริเวณสวนไม้ไผ่ด้านตะวันตกแห่งนี้ มีลานกว้างตรงกลางมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ในซุ้มตั้งไว้กลางแจ้ง ตอนนี้มีการปรับปรุงพื้นใหม่ตามรูป ชาวพุทธสายเถรวาท นิยมมาประกอบ การบูชาไหว้พระ สวดมนต์ เวียนประทักษิณ ด้วยเชื่อกันว่าเป็นที่หมู่พระอรหันต์ ๑,๒๕๐ องค์ มาประชุมกัน โดยมิได้นัดหมาย เพื่อฟังโอวาทจากพระพุทธองค์ในวันมาฆบูชา
...สำหรับกระทู้นี้ คงทำให้คุณรู้จักเวฬุวันมหาวิหารบ้าง แต่ถ้าจะให้ดี หากมาพุทธคยา อินเดีย เราแนะนำให้คุณ มาที่นี่ เพราะอยู่ไม่ไกล แม้ว่าจะไม่ได้เป็นสังเวชนียสถาน แต่วัดเวฬุวนารามเป็นสำคัญทางพุทธศาสนาแห่งหนึ่งที่ทรงแสดงพระธรรมเทศนาหลายพระสูตร และชาดกหลายเรื่อง เช่น ทีฆลัฏฐสูตร นันทพสูตร จันทพสูตร อสัมปทานชาดก อุปหานชาดก นิโครธชาดก เป็นต้น นอกจากนั้นยังทรงบัญญัติพระวินัยหลายสิกขาบทที่นี่ครับ
เวฬุวันมหาวิหาร../สถานที่แห่งนี้เป็นที่พระอรหันต์ ๑,๒๕๐ องค์ มาประชุมกันโดยมิได้นัดหมาย
คณะทัวร์บุญที่ผมเดินทางไปด้วยนั้นได้มีโอกาส มาเยี่ยมเยียนเวฬุวันมหาวิหาร หรือ วัดเวฬุวนาราม มีนามเต็มเรียกว่าเวฬุวันกลันทกนิวาปสถาน แปลว่า ป่าไผ่ ซึ่งเป็นที่ให้เหยื่อแก่กระแตป่านี้มีลักษณะวิเวกห่างไกลจากการสัญจรของผู้คน และร่มเย็นสงัดเงียบ สมเป็นสถานของผู้บำเพ็ญภาวนา
จากอดีต
เดิมเป็นพระราชอุทยานหลวงอันมีประวัติว่า ในครั้งอดีตกาลมีพระราชาเสด็จมาบรรทมในป่านี้ ในขณะบรรทมหลับมีงูเลื้อยเข้ามาจะทำร้าย แต่บังเอิญตัวกระแตที่อาศัยอยู่ในบริเวณนั้นทำเสียงร้องดัง จนพระราชาตื่นบรรทมขึ้น ไม่ถูกงูทำอันตราย พระราชาจึงได้พระราชทานป่านั้นให้แก่กระแต และพระราชทานเหยื่อเลี้ยงกะแตเสมอ ป่านี้จึงมีชื่อเช่นนั้น
ภายหลังพระเจ้าพิมพิสารเมื่อได้สดับพระธรรมเทศนาแล้วทรงเลื่อมใสพร้อมแสดงตนเป็นพุทธมามกะ จากนั้นได้อาราธนาพระผู้มีพระภาคเจ้าพร้อมด้วยภิกษุทั้งหลายเข้าไปยังพระราชนิเวศน์ แล้วทรงถวายสวนเวฬุวันให้เป็นพระอารามหลวงแห่งแรกในพระพุทธศาสนาพระพุทธองค์ทรงประทับจำพรรษาอยู่ถึง ๖ พรรษา
สถานที่แห่งนี้เป็นที่พระอรหันต์ ๑,๒๕๐ องค์ มาประชุมกันโดยมิได้นัดหมายใน วันมาฆบูชา พระจันทร์เพ็ญเดือน ๓ เรียกว่า “วันจาตุรงคสันนิบาต” ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์แก่ภิกษุทั้งหลายด้วย
ปัจจุบัน
เวฬุวันมหาวิหาร อยู่ในเมืองราชคฤห์ ประเทศอินเดีย เมื่อมาถึงแล้ว เดินผ่านประตูเข้าไปภาพแรก ที่สะดุดตาคุณ คือจะพบศาลาทรงไทย ที่สร้างขึ้นด้วยแรงศรัทธาของพุทธบริษัทชาวไทย คือ ศาลาไทย เวฬุวัน เมื่อพ.ศ.2513
พระวิทยากรได้ให้ความรู้ กับพวกเราว่าหลวงพ่อพระสุเมธาธิบดี (บุญเลิศ ทตฺตสุทฺธิมหาเถระ) ครั้งเมื่อดำรงตำแหน่ง ทำหน้าที่เป็นเจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา เป็นผู้ดำเนินการจัดการก่อสร้าง พร้อมทั้งมีรูปภาพติดฝาผนังหลังพระพุทธรูป ครั้งพระพุทธเจ้าทรงรับสวนเวฬุวันจาพระเจ้าพิมพิสาร และมีพระพุทธปฏิมากรศิลปกรรมไทย ตั้งไว้เป็นที่สักการะ
เราเดินชมเวฬุวันมหาวิหาร ไปเรื่อยๆ ตามทางเดิน ที่ค่อนข้างร่มรื่น เดินต่อมาทางด้านเหนือของสระใหญ่
บริเวณสวนไม้ไผ่ด้านตะวันตกแห่งนี้ มีลานกว้างตรงกลางมีพระพุทธรูปประดิษฐานอยู่ในซุ้มตั้งไว้กลางแจ้ง ตอนนี้มีการปรับปรุงพื้นใหม่ตามรูป ชาวพุทธสายเถรวาท นิยมมาประกอบ การบูชาไหว้พระ สวดมนต์ เวียนประทักษิณ ด้วยเชื่อกันว่าเป็นที่หมู่พระอรหันต์ ๑,๒๕๐ องค์ มาประชุมกัน โดยมิได้นัดหมาย เพื่อฟังโอวาทจากพระพุทธองค์ในวันมาฆบูชา
...สำหรับกระทู้นี้ คงทำให้คุณรู้จักเวฬุวันมหาวิหารบ้าง แต่ถ้าจะให้ดี หากมาพุทธคยา อินเดีย เราแนะนำให้คุณ มาที่นี่ เพราะอยู่ไม่ไกล แม้ว่าจะไม่ได้เป็นสังเวชนียสถาน แต่วัดเวฬุวนารามเป็นสำคัญทางพุทธศาสนาแห่งหนึ่งที่ทรงแสดงพระธรรมเทศนาหลายพระสูตร และชาดกหลายเรื่อง เช่น ทีฆลัฏฐสูตร นันทพสูตร จันทพสูตร อสัมปทานชาดก อุปหานชาดก นิโครธชาดก เป็นต้น นอกจากนั้นยังทรงบัญญัติพระวินัยหลายสิกขาบทที่นี่ครับ