ค้างไว้เมื่อวาน....เห็นคุณพระรองเล่าชีวิตการเป็นครูดอยอาสา  อยากเล่าในส่วนของตัวเองบ้าง  คงพอจะช่วยเติมเต็มบางส่วนของคุณพระรองได้บ้าง...พึ่งรู้ว่าคุณพระรองก็เคยเป็นครูอาสามาก่อนเหมือนกัน    ตอนนั้นเกิดเบื่อการใช้ชีวิตในเมืองกรุงอยางรุนแรง....หิ้วกระเป๋ากลับอีสานโดยร่ำลาคนรู้จักไม่กี่คน....ไปตระเวณหางานที่จังหวัดเลย   ตอนนั้นหลงไหลในธรรมชาติมากและชอบจังหวัดเลย   หางานอะไรก็ได้  เด็กปั๊ม  เสริฟ ฯลฯ  แต่ไม่ประสบความสำเร็จ.....ขึ้นไปฝังตัวอยู่บนภูเรือ  กะว่าจะไปเป็นมัคคุเทสก์ประจำที่นั่น  อยู่กินและทำงานบนภูให้สมใจอยาก....แต่ก็ไม่มีลูกค้าสักราย  โดนแม่ค้าส้มตำค่อนแคะว่า "มีความรู้ท่วมหัว  แต่เอาตัวไม่รอด"  เลยคิดได้...(ตอนนั้นผมพูดภาษาอังกฤษได้พอตัวเลยทีเดียว   ก่อนออกจากกรุงเทพฯ มาผมก็เป็นมัคคุเทสก์ที่บริษัทที่มีชื่อพอสมควรแถวๆ ประตูน้ำ).....


จากนั้นก็ขึ้นเชียงใหม่...ทำงานในเชียงใหม่ได้สักพัก  แล้วก็อาสาไปสอนหนังสือชาวเขาที่อำเภอแม่สะเรียง....เป็นชีวิตที่ไม่ได้หรูหรา  และอาจจะไม่ถูกจริตสำหรับบางคน  แต่สำหรับผม  มันคือวิมาน....เสียงไก่ขัน  เสียงหมาเห่า  เสียงนกร้อง  เสียงครกกระเดื่อง ปลุกให้ตื่นแต่เช้า  ปุยหมอกโอบล้อมขุนเขาที่เราอยู่ประหนึ่งเกราะกำบังภัยอันตรายให้พวกเรา....เป็นอาชีพที่น่าภูมิใจ  แม้เงินตอบแทนเพียงน้อยนิด....ผมไม่มีศิษย์ที่โด่งดังหรือได้เรียนต่อสูงๆ อะไร...แต่อย่างน้อยๆ การที่ได้ไปอยู่ตรงนั้นเป็นความภูมิใจของชีวิตอีกส่วนหนึ่ง


นอกจากความเป็นครูแล้ว  ต้องเป็นอะไรหลายๆ อย่างไปพร้อมกัน  เป็นที่ปรึกษา  เป็นหมอ  เป็นพ่อครัว  เป็นแรงงาน  เป็นมันสมอง เป็นมิชชั่นนารี่ฯลฯ  ยิ่งเมื่อพวกเขารู้ว่าครูมาจากอีสาน....เขาจะชอบให้ผมร้องหมอลำให้ฟัง......ทั้งๆ ที่ร้องไม่ถนัดแต่ก็ต้องฝึกร้อง   การได้ไปอยู่ตรงนั้น....มันได้เห็นสัจจธรรมหลายๆ อย่าง...ที่ไม่อาจแสวงหาและสัมผัสได้ในชีวิตของคนในเมือง....ภาพข้างล่างคือความทรงจำเก่า


นั่งเพ่งมองแม่น้ำยวมที่ไหลเอื่อย...ชีวิตคนเป็นเฉกเช่นสายน้ำที่ไหลเชี่ยวบางจังหวะหรือไหลเอื่อยในบางช่วง  หรือว่าเป็นเฉกเช่นโขดหินที่ถูกกระแสน้ำเซาะกร่อน?   อุปมาอุปไมยของแต่ละชีวิตของแต่ละคนแตกต่างกันออกไป  สุดแต่ใครจะมอง




การเดินทางไกลด้วยเท้า....บางทีก็ต้องพกปืนติดตัวไปด้วย  ภัยอันตรายมีรอบด้าน  จากสัตว์ป่าและคน(ลักลอบขนยาเสพติด)...จะไปไหนมาไหนชาวเขาก็มีน้ำใจร่วมเดินทางไปกับเรา....เขาบอกว่า "กลัวครูจะจากพวกเราไปแล้วไม่กลับมาอีก"



เสียงเพลงและดนตรี...ไม่ว่าจะอยู่สูงไกลบนยอดดอย  หรือในเมืองที่ศิวิไลซ์...ดนตรีจะยังคงสะกดและกล่อมจิตใจให้เคลิบเคลิ้มได้เสมอ



ซุปเปอร์มาร์เก็ตของพวกเราก็คือป่าผืนใหญ่....อาหารหลากหลายสามารถหาได้อย่างสบายใจ...




ห้องเรียน....ไม่จำเป็นต้องเป็นห้องสี่เหลี่ยมติดกระดานดำ  โปรเจคเตอร์ เครื่องคอมพ์  และแสงไฟและอุปกรณ์ไฟฟ้านานาชนิดเสมอไป...บนพื้นและฝาผนังทำจากฟากไม้ไผ่   ใต้แสงเทียน  และไออุ่นจากกองไฟ  เป็นห้องเรียนที่เรียนรู้ได้



บางครั้งการที่ได้ลงมาในเมืองเพื่อจับจ่ายซื้อหาอาหารจากในเมืองไปทำเลี้ยงเด็กๆ....ก็เป็นความสุขอีกรูปแบบหนึ่ง



กำลังขับ "โรสรอยส์" บนแม่น้ำยวม  เพื่อลงจากดอยไปต่อรถเข้าในเมือง....เอาให้เห็นแค่แผ่นหลังก็พอ...ถ้าเห็นซิกส์แพ็คด้านหน้ากลัวสาวจะกรี๊ดสลบ ฮ่า ฮ่า ฮ่า



หากไม่มีพันธะ ภาระ  และหน้าที่ทางครอบครัวแล้ว.........ผมจะขอกลับไปอยู่นั่นอีกจนวาระสุดท้าย  "ครูดอย"

*เพลงมอญดูดาว เป็นเพลงทำนองเก่า โดยเป็นเพลงสำเนียงมอญ ใช้หน้าทับมอญกำกับจังหวะ เพลงนี้ใช้ประกอบการแสดงละคร และประกอบลีลาท่ารำในละครเรื่อง ขุนช้างขุนแผน เรียกรำพลายชุมพล ต่อมา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๒ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงนำเพลงนี้ไปพระราชนิพนธ์เป็นเพลงเถา ใช้หน้าทับปรบไก่กำกับจังหวะ(ทรงเพิ่มจังห­วะในทำนองเดิม) เรียกชื่อใหม่ว่า "เพลงราตรีประดับดาว"



ไม่มีอะไรครับ วันนี้แค่เอาโปสการ์ดสวยๆจากสะพานมอญ สังขละมาฝาก [Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้

    ในสมัยที่ผมได้มาที่นี้ครั้งแรกเมื่อ 20 กว่าปีก่อน(มาเป็นครูอาสาให้กับเด็กกระเหลี่ยงในป่าทุงใหญ่นเรศวร) จำได้ว่าต้องรีบเดินป่าออกมาตั้งแต่ 2-3 ทุ่มมาให้ถึงที่ กองร้อย ต.ช.ด ที่134 ก่อนตี 4 เพื่อขอติดรถทหารเข้าตัวอำเภอสังขละ แล้วเดินเท้าต่ออีกหลายกิโล เพื่อจะได้ไปใส่บาตรที่สะพานมอญได้ทันเวลา กระเหลี่ยงแถบไล่โว่ที่ผมอยู่ด้วยนั้นเป็นกระเหลี่ยงมอญซึ่งนับถือพุทธครับต่างจากกระเหลี่ยงไทยทางภาคเหนือซึ่งส่วนใหญ่ไม่มีศาสนาหรือนับถือผี เช่นเดียวกับกระเหลี่ยงฝั่งพม่าซึ่งนับถือผีเป็นส่วนมาก มีเพียงชนกลุ่มน้อยบางพวกเท่านั้น ที่นับถือคริสต์ตามที่นักบวชสอนศาสนาชาวยุโรปมาเผยแพร่ไว้ ฝั่งพม่าบริเวณใกล้กับสะพานมอญกระเหลี่ยงฝั่งโน้นส่วนใหญ่เป็นกระเหลี่ยงคริสต์

     หมู่บ้านกระเหลี่ยงที่ผมอาศัยอยู่นั้น การใส่บาตรเป็นเรื่องสำคัญสำหรับพวกเขา มีกำหนดการแน่ชัดว่าขึ้นกี่ค่ำ แรมกี่ค่ำจะเป็นวันต้องใส่บาตร เมื่อถึงกำหนดก็จะส่งตัวแทนจำนวนหนึ่งออกมาใส่บาตรแทนคนทั้งหมู่บ้าน เพราะการใส่บาตรแต่ละครั้งไม่ได้ทำกันง่ายๆเพราะสมัยนั้น ยังไม่มีวัดบริเวณใกล้เคียง วัดที่ใกล้ที่สุด ระยะทางเดินป่าประมาณ 4 ชม. แต่กระเหลี่ยงที่ผมไปอยู่ด้วยก็ไม่เลือกที่จะออกมาทำบุญหรือใส่บาตรกันที่นี้ เพราะวัดนั้นเป็นวัดไทยแท้ๆ และมีคนไทยบวชเป็นพระจำพรรษาอยู่

     ชาวกระเหลี่ยงมอญจึงเลือกที่จะไปใส่บาตรกันที่สะพานมอญ แม้จะต้องเดินทางไกลกว่า ใช้เวลามากกว่าก็ยอม ผมเองตอนอยู่ที่นั้นก็เคยติดสอยห้อยตามพวกเขายกขบวนกันออกมาใส่บาตรด้วยอยู่บ้าง เพื่อถือโอกาศเข้าตลาดซื้อของใช้ส่วนตัวในตัวอำเภอสังขละหลังจากใส่บาตรแล้ว แต่การจะออกมาแต่ละที ถ้าไม่จำเป็นถึงขีดสุด ผมจะไม่ออกมากับเขา เพราะการเดินป่ากลางคืนไม่ใช่วิสัยของคนเมืองอย่างผมควรกระทำ ขนาดให้เดินกลางวันคนเดียว  แม้จะเคยเดินบนเส้นทางนั้นมาพอสมควรแล้วก็ตาม ผมยังไม่แน่ใจเลยว่าจะไปได้ที่หมายได้ถูกต้องทุกครั้งหรือเปล่า

    เวลาผ่านไป 20 ปี บรรยากาศแถวสะพานมอญเปลี่ยนไปเยอะมาก เซเว่นกระหน่ำเปิดกันไม่รู้ตั้งกี่สาขา เปิดเยอะจนผมรู้สึกว่าร้านสะดวกซื้อเหล่านี้กำลังบุกรุกทำลายความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายของคนที่นี้ เพราะสังเกตุดู ผมแทบไม่เห็นคนท้องถิ่นที่โตเป็นผู้ใหญ่แล้วเข้าร้านพวกนี้เท่าไรเลย มีแต่เด็กๆเล็กๆที่ยังไม่น่าจะรู้ประสีประสา กับนักท่องเที่ยวที่ยึดติดกับความสะดวกสบายเดินชักแถวกันเข้าไปใช้บริการร้านพวกนี้

    ผมไม่มีทัศนะคติเป็นลบกับเซเว่นเพราะความเห็นทางการเมือง แต่ตรงกันข้าม ผมกับถือว่าเซเว่นมีบุญคุณกับผมด้วยซ้ำ เพราะงานแรกที่ผมหาได้หลังหยุดเป็นครูอาสากลับเข้าเมือง ก็คือได้เป็นผู้จัดการฝึกหัดร้านเซเว่น แม้จะทำไม่ได้นาน เพราะหางานที่ตรงสายกับสิ่งที่เรียนมาได้ภายหลัง แต่เงินทุกบาททุกสตางค์ที่ได้จากที่นี้ ก็ช่วยต่อชีวิตของครอบครัวใหม่ สองคนผัวเมียกับหนึ่งชีวิตน้อยๆที่กำลังจะมาเป็นสมาชิกใหม่ในครอบครัว ได้ทันเวลาพอดี

    และผมก็ไม่ได้หัวโบราณจัดจนต้องปิดกั้นไม่ให้ความเจริญถาโถมเข้ามาในพื้นที่ที่มีธรรมเนียมวัฒนธรรมที่สวยงาม แต่มันควรจะมีลิมิต หรือข้อจำกัดบางอย่างบ้าง ไม่ใช่มีเยอะจนรู้สึกว่า วิถีชีวิตของชาวบ้านที่นี้ดูล้าหลังขัดแย้งกับความเจริญที่ทะลักเข้ามาชาวมอญและกระเหลี่ยงแถบนั้น เขาอยู่ที่นี้ตั้งรกรากกันมาเป็นร้อยปี มีขนมธรรมเนียมวิถีชีวิตของตัวเอง และรักษาตกทอดกันเรื่อยมา แต่วันนี้ตัวคนเหล่านี้กลับใกล้จะสูญเสียความเป็นตัวเองไป ลูกหลานรุ่นใหม่ที่เริ่มให้ความสำคัญกับสิ่งแปลกใหม่มากขึ้น เพราะธุรกิจที่มุ่งเน้นผลกำไร จนไม่ใส่ใจวัฒธรรม


วิถีเก่า แก่ใกล้.............สูญสิ้น
ธุรกิจ รุกถิ่น................ทั่วหน้า
ลูกเล็กเด็กชาชิน..........สูดกลิ่น คนเมือง
สะพานมอญ ไม่ช้า.......คงหมดชาวมอญ

---

ป.ล.หงุดหงิดเล็กๆครับ ที่รูปถ่ายครอบครัวตัวเองที่ตั้งใจจะถ่ายเก็บไว้เป็นที่ระลึก แต่หันไปถ่ายมุมไหน ก็ดันมีสิ่งแปลกปลอมกับบรรยากาศตลาดไม้เก่า อย่างร้านเซเว่น โผล่มาโดยไม่ได้รับเชิญ ถ่ายติดมาด้วยแทบทุกภาพ เลยต้องเอาโปสการ์ดของที่นี้ มาให้ทุกๆคนดูแทน

จริงๆตอนแรกกะเขียนเรื่องนี้เอาไปโพสต์ในราชดำเนิน โดยจับประเด็นการทำธุรกิจโดยไม่ใส่ใจจะรักษาวัฒธรรม ซึ่งถ้าผมเขียนก็คงจะแซ่บตามสไตล์ผม แต่คิดไปคิดมา ไม่เอาดีกว่า เพราะเดี๋ยวจะหาว่าไปตีวัวกระทบคราด ด่าซีพีเพื่อกระทบใครบางคน ซึ่งไม่เกิดประโยชนือันใด เพราะเขาด่ากันทั้งบ้านทั้งเมือง แต่ก็ยังเฉยๆเดินหน้ากอบโกยต่อไป เลยเอามาเล่าสู่กันฟังในห้องนี้ตามประสาคนชอบเขียนครับ เป็นรีวิวท่องเที่ยวสไตล์ไอ้รอง แปลกๆหน่อย ก็ทนอ่านๆกันไปนะครับ 555+