"ผมขออภัยด้วย
ที่ไม่อาจอวยพรให้บัณฑิตทุกคน ประสบความสำเร็จ
ไม่อาจอวยพรให้ทุกคน มีความสุข"

ในพิธีรับปริญญาของ ม.ปักกิ่ง ในปี ค.ศ. 2015
ศ.เหราอี้ คณะชีววิทยา เป็นตัวแทนคณาจารย์กล่าวปัจฉิมโอวาท
โดยใช้เวลาเพียง 4 นาที
แต่เป็นคำกล่าวที่ได้รับการส่งต่ออย่างแพร่หลาย
ในโซเชียลมีเดียของจีน

ผม (อาร์ม ตั้งนิรันดร / ไม่ใช่ panda. ผู้ตั้งกระทู้นี้)
แปลแบบจับใจความ เป็นของขวัญให้บัณฑิตใหม่ทุกคนครับ
_______________________________________________


ในเทศกาลรับปริญญาที่เต็มไปด้วยคำอวยพร
ผมขออภัยด้วยที่ไม่อาจอวยพรให้บัณฑิตทุกคนประสบความสำเร็จ
ไม่อาจอวยพรให้ทุกคนมีความสุข

เพราะประวัติศาสตร์บอกเราว่า สำหรับบางคน
เพื่อ "ความสำเร็จ" เขายอมทิ้งสำนึกผิดชอบชั่วดี
เพื่อ "ความสุข" เขาไม่สนใจแม้จะอยู่บนกองทุกข์ของผู้อื่น

ในทางฟิสิกส์ อะตอมต้องฝืนกฎข้อที่ 2 ของเทอร์โมไดนามิกส์
กว่าจะประกอบกันขึ้นเป็น "สิ่งมีชีวิต"
จึงนับเป็นเรื่องมหัศจรรย์

ในทางชีววิทยา กว่าจะเกิดเป็น "มนุษย์"
ตามขั้นตอนของวิวัฒนาการ ก็ต้องนับเป็นเรื่องมหัศจรรย์เช่นกัน

บัณฑิตทุกคนที่นั่งอยู่ ณ ที่นี้
ท่านเองจึงเป็นสิ่งมหัศจรรย์จากมุมมองของวิทยาศาสตร์

บัณฑิตทุกคน ซึ่งเป็นผลจากกฎวิวัฒนาการ
ที่ทำให้มนุษย์สูงกว่าสัตว์ จึงควรเคารพตนเอง

ไม่ว่าจะเป็นที่ผ่านมา วันนี้ หรือในอนาคต
มีเพียงตัวเราเองเท่านั้น ที่รู้ชัดถึงความคิดและการกระทำของตัวเอง

อารยธรรมของโลกทั้งหลายล้วนใช้ความเชื่อทางศาสนา
มาเป็นเครื่องควบคุมความคิดและการกระทำของบุคคล

แต่สำหรับคนจีน ซึ่งส่วนใหญ่ไม่เชื่อในการมีอยู่ของพระเจ้า
อารยธรรมของจีนเชื่อว่าตนเป็นที่พึ่งแห่งตน ตนต้องควบคุมตน
ดังนั้น จึงให้ความสำคัญกับ "การเคารพตนเอง" เป็นอันดับแรก

เมื่อพวกคุณเข้าสู่สังคม พบเห็นอะไรต่อมิอะไรมากขึ้น
เริ่มเผชิญจุดอ่อนและปมด้อยของตัวเอง
ภายหลังจากที่คุณผ่านร้อนผ่านหนาว ท่ามกลางสิ่งเย้ายวนและล่อลวงใจ
คงไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะรักษาศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
ไม่ง่ายที่จะชนะใจตัวเอง คงความรู้สึกนับถือศรัทธาตัวเองได้...
ไม่ใช่เรื่องง่ายก็จริง แต่เป็นเรื่องควรค่าอย่างยิ่งที่จะพยายาม

พยายามอย่าได้ :
หลงตัว, ลืมตัว, ลดตัว, เหลิงตัว, หลอกตัว,
หลบตัว, ลอยตัว, เล่นตัว

แต่จงพยายาม :
มั่นใจในตน, ภูมิใจในตน, ประมาณตน, รู้จักตน,
ทบทวนตน, แก้ไขตน, ให้กำลังใจตน, พัฒนาตน

เพราะการเคารพตนเอง เป็นพื้นฐานของจิตใจที่เสรี
การงานที่เป็นตัวของตัวเอง และชีวิตที่เป็นอิสระ

เพราะฉะนั้น ผมจึงขออวยพรให้พวกคุณ

ในวันที่เกษียณ ขอให้คุณรู้สึกว่า
ในการทำงานที่ผ่านมา คุณนับถือศรัทธาตัวเองได้

ในวัยชรา ขอให้คุณรู้สึกว่า ชีวิตที่ผ่านมา
สร้างประโยชน์ สร้างคุณค่า คู่ควรให้ตัวเองนับถือ

อย่าถามผมว่าทำได้อย่างไร,
50 ปี ต่อจากนี้ เมื่อคุณกลับมาที่นี่
มาเล่าให้น้องๆ ฟังว่าตัวคุณทำได้อย่างไร

และในวันสุดท้ายที่อะตอมในร่างกายคุณกลับคืนสู่ธรรมชาติ
ตามกฎข้อที่ 2 ของเทอร์โมไดนามิกส์
ขออวยพรให้ชีวิตของคุณที่ผ่านมานั้น
มิใช่เป็นเพียงสิ่งมหัศจรรย์จากมุมมองของวิทยาศาสตร์
แต่ยังเคยฉายความน่ารักอย่างมนุษย์ที่สมบูรณ์

. . . . . . . .

จากเฟซบุ๊ก https://www.facebook.com/armtung/posts/10153067792705025#!/armtung