ในการปลูกพืชในระบบไฮโดรโพนิกส์นั้น การควบคุมค่าความเป็นกรด-ด่าง ( pH ) ของสารละลายในระบบ ให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม

เป็นสิ่งจำเป็นไม่น้อยไปกว่าการใส่ธาตุอาหารให้กับพืช หากไม่สามารถรักษาระดับความเป็นกรด-ด่างให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมกับการปลูกพืชไว้ได้ จะ

ทำให้พืชไม่สามารถดูดซึมธาตุอาหารที่มีในระบบ ไปใช้ประโยชน์ได้อย่างเต็มที่


        ค่า pH ของสารละลายโดยทั่วไปควรอยู่ในช่วง 5.5 - 6.5 หรือให้ดีที่สุดอยู่ในช่วง 5.8 - 6.2 ซึ่งเป็นช่วงที่พืชสามารถดูดใช้ธาตุอาหารทุกตัวได้ดี แต่

หากค่า pH ของสารละลายต่ำกว่า 4 จะเป็นอันตรายต่อรากพืช ในทางตรงข้ามถ้า pH สูงกว่า 7 ติดต่อกันนาน 2 - 3 วัน จะทำให้การดูดใช้ ฟอสฟอรัส

เหล็ก และแมงกานีส ผิดปกติไปเนื่องจากธาตุอาหารดังกล่าวจะตกตะกอนในสภาวะที่น้ำมีค่า pH เกินกว่า 7 ขึ้นไป ทำให้พืชขาดธาตุอาหารดังกล่าวจน

แสดงอาการขาดธาตุอาหารดังกล่าวออกมา

       โดยปกติเมื่อปลูกพืชในระบบไฮโดรฯ ค่า pH ของสารละลายจะสูงขึ้นเรื่อยๆ ยิ่งพืชโตขึ้นมากเท่าใด ค่า pH จะยิ่งสูงขึ้นตาม ทั้งนี้เพราะ ในการเจริญ

เติบโตทางลำต้นและใบ (vegetative growth) พืชจะมีการดูดใช้ ไนเตรทอิออน (NO3-) เป็นส่วนใหญ่ (ดูดใช้ประจุลบมากกว่าบวก) จึงมีการปล่อยอนุมูล

ไบคาร์บอเนต (HCO3-) ออกมาในปริมาณเท่ากัน ทำให้ pH ของสารละลายเพิ่มขึ้นด้วย ในการปลูกพืชไฮโดรโพนิกส์จึงต้องวัดค่า pH สม่ำเสมอและปรับ

ค่าให้อยู่ประมาณ 6 ตลอดเวลา


       ในการปรับค่า pH ของสารละลาย เรานิยมใช้ กรดไนตริก หรือกรดฟอสฟอริก ซึ่งการเติมกรดทั้ง 2 ชนิดนี้จะช่วยลดค่า pH ในน้ำให้อยู่ในระดับที่

เหมาะสมแล้ว อนุมูลของกรดทั้งสองชนิดนี้เมื่อแตกตัวจะทำให้ได้ธาตุอาหารพืชที่แตกต่างกันออกไปคือ กรดไนตริก จะได้ไนโตรเจน และกรดฟอสฟอริก

จะได้ฟอสฟอรัส และการใช้สูตรสารละลายธาตุอาหารที่มีแอมโมเนียมเป็นส่วนผสมก็เป็นอีกวิธีหนึ่งในการรักษาสมดุล pH ในช่วงฤดูร้อน เพราะ เมื่อมี

อนุมูล NH4+ ในสารละลายการดูดใช้อนุมูลนี้ของพืชจะเกิดการปลดปล่อยอนุมูลไฮโดรเจนออกมา ทำให้ pH ลดลงได้เช่นกัน อย่างไรก็ตามต้องระวังไม่

ให้อนุมูล NH4+ เพิ่มเกิน 10% ของความเข้มข้นของอนุมูล NO3- ในสารละลาย เนื่องจาก NH4+ ที่ความเข้มข้นสูงๆ เป็นอันตรายต่อพืชได้


      ในทางกลับกัน หากต้องการเพิ่มค่า pH ของสารละลาย ในกรณีที่น้ำที่ใช้ตั้งต้น มีค่า pH ต่ำ การเพิ่ม pH ของสารละลายทำได้โดยเติมโพแทสเซียม

ไฮดรอกไซด์ หรือโพแทสเซียมคาร์บอเนต และลดปริมาณแอมโมเนียมไนเตรต (NH4NO3) ลง หรืออาจจะเปลี่ยนจากโมโนแอมโมเนียมฟอสเเฟต มาใช้

ไดแอมโมเนียมฟอสเฟตแทนก็ได้ สารที่นิยมใช้ในการเพิ่มค่า pH คือ โซเดี่ยมคาร์โบเนต (sodium carbonate) ซึ่งมี pH 8.2 และช่วยเพิ่มโพแทสเซียม

ในสารละลายได้ แต่ไม่ควรใช้ในรูปของเกลือโซเดี่ยม เนื่องจากพืชไม่ต้องการธาตุนี้


ข้อดีของกรดทั้ง 2 ชนิดในการลดค่า pH

1. กรดไนตริก (HNO3) จะช่วยเพิ่มไนโตรเจนในสารละลาย มีราคาถูก เป็นที่นิยมใช้กันมาก

2. กรดฟอสฟอริก (H3PO4) จะช่วยเพิ่มฟอสฟอรัส แต่มีราคาค่อนข้างแพงเมื่อเทียบกับกรดตัวอื่น แต่จะลด pH ได้ดีกว่ากรดชนิดในปริมาณการใช้ที่เท่ากัน


เครดิต...ขอบคุณ http://www.nanagarden.com/product/184640