คือ ถ้าอดีตจริงๆแบบ 3000-4000 ปีที่แล้ว ยอมรับว่าวิทยาการของแถบเอเชียก็เจริญก้าวหน้ามาก เช่นที่จีน มีการผลิตกระดาษ เครื่องวัดแผ่นดินไหว สายล่อฟ้า สุสานจิ๋นซี หรือพวกมองโกลมีอาวุธทันสมัย แถบอาหรับก็มีวิทยาการที่ก้าวหน้าหลายอย่าง เช่น ดาราศาสตร์ เครื่องวิดน้ำ
แต่ อดีตแบบยุด 200-400 ปี วิทยาการของยุโรปกลับก้าวหน้ากว่าเอเชีย แม้แต่ช่วงยุคมืด เช่นโคเปอร์นิคัส กาลิเลโอ ยิ่งตอนหลังยุคมืดนี่ค้นพบและประดิษฐ์อะไรต่างๆเยอะมาก พัฒนาแบบก้าวกระโดด ส่วนเอเชียไม่ได้พัฒนามากขนาดนั้น
เช่น ตอนที่ยุโรปเริ่มมีการปฎิวัติอุสาหกรรม เริ่มล่าอาณานิคม ประเทศแถบนี้ก็สู้ไม่ได้ ตกเป็นอาณานิคมเกือบหมด