เรื่องสั้นชุด ฉากชีวิต

ชีวิตที่ยังมีคุณค่า

เพทาย

เมื่อผมมีอายุย่างเข้าแปดสิบปี ร่างกายก็อ่อนแอลง โรคภัยไข้เจ็บมาเบียดเบียน มากขึ้น ถี่ขึ้น จนแทบไม่มีอะไรเหลือดี ตามัว จมูกไม่ได้กลิ่น หูตึง ฟันร่อยหรอเคี้ยวอะไรไม่ได้ ต้องกินแต่ขนมปังปั่นกับนมเย็น หรือโกโก้เย็น โจ๊กซอง และข้ามต้มกับไข่ตุ๋น เป็นอาหารประจำวัน

ผมทนอยู่อย่างนั้นมาเป็นปี เคยซื้อหาเครื่องช่วยฟังมาสวมหูราคานับหมื่น ก็ใช้ไม่ได้ผล ได้ยินเสียงต่าง ๆ รอบตัวอื้ออึงไปหมด แต่ฟังคนที่จะพูดด้วย ไม่รู้ว่าเขาพูดเรื่องอะไร ตาก็มัวจนอ่านหนังสือหรือดูจอคอมพิวเตอร์ไม่ชัด ชีวิตหมดค่าไม่รู้จะทำอะไรให้เป็นประโยชน์แก่ตนและผู้อื่น อยู่ไปอย่างหงอยเหงาเศร้าซึมทั้งปี

ต่อมาก็มีโรคสมองเสื่อมเพิ่มขึ้นอีก แถมเป็นโรคประสาทหลอน เข้าขั้นหลงเหมือนคนแก่สมัยโบราณ แต่ก็ได้หมอโรงพยาบาลเอกชน ช่วยรักษาอยู่เป็นปีอีกเหมือนกัน

ก็พอดีได้หลานปู่คนแรก เป็นหญิงน่ารักมาก ทำให้มีกำลังใจที่จะอยู่ในโลกนี้ต่อไป จึงตัดสินใจให้หมอผ่าตัดตาข้างขวา จะได้เห็นหน้าหลานชัด ๆ อยากเห็นเขาเจริญเติบโตขึ้น จนเข้าโรงเรียน ไม่ได้หวังมากกว่านั้น

หลังจากผ่าตัดตาแล้ว มองเห็นดีขึ้น แม้ข้างซ้ายจะยังมัวอยู่ แต่ผสมกันแล้ว ก็ใช้อ่านหนังสือได้ เขียนหนังสือได้ ไม่ต้องใช้แว่นตาอย่างเก่า ค่อยมีกำลังใจที่จะเขียนหนังสือต่อไป ได้ทดลองเขียน สามก๊กฉบับคำกลอน ตอนแรกเขียนบรรยายภาพของเก่า และตัวละครต่าง ๆ ได้นับสิบชุด จึงลงมือเขียนตามสารบัญ ของสามก๊กฉบับหลวง ได้ถึงสามร้อยกว่าบทกลอน ก็ปวดคอปวดหลังเพิ่มขึ้นเป็นอันมาก จึงต้องพักไว้แค่นั้น เพราะไม่คิดว่าจะเขียนให้จบ เพียงแค่ทดสอบสมอง ว่ายังใช้การได้ดีเหมือนเดิมหรือไม่

ปรากฏว่าการรักษาได้ผลดี คิดเขียนอะไรได้คล่อง แต่สังขารไม่ยอมให้ทำ เกิดโรคปวดคอปวดหลัง เป็นประจำทุกวัน น่าจะเป็นครั้งแรก ที่เขียนหนังสือไม่จบชุดจบตอนในเวลารวดเดียว พิมพ์ได้ทีละหน้าก็ต้องพัก เป็นระยะ

นึกถึงหลานที่กำลังเจริญเติบโต แล้วก็กลับมานึกถึงแมว ทุกวันนี้ตั้งแต่นังมอมแมม ตายไปได้สองปี ก็เหลือแต่นังขาว ซึ่งเดิมชื่อ พุงขาว และนังกะดำ ซึ่งกลายเป็นตัวแสบ ทำอะไรละเมิดกฏเกณฑ์อยู่เรื่อย ทั้งสองต่างก็แก่ตัวลง กินอาหารเม็ดไม่ค่อยได้ น้องเขาก็ซื้อปลาทูทอด มาบิให้กินเป็นชิ้นเล็ก ๆ หลังบ้าน นังแสบก็กินเป็นส่วนใหญ่ นังขาวกินนิดหน่อย แล้วก็เดินเลี่ยงหลบไป

ผมรู้ว่ามันชอบไก่ย่างก็ซื้อ ขาไก่ปีกไก่ย่างมาแกะเนื้อให้กินเช้าเย็น ทางหน้าบ้าน นังขาวก็ชอบใจ กินเอากินเอา ส่วนนังแสบกินบ้างนิดหน่อยแล้วก็เดินเลี่ยงไป ดูคล้าย ๆ กับการแบ่งสีแบ่งฝ่ายของคน ส่วนกระดูกก็เหลือไว้ให้ เจ้าเหลืองที่นอนไหนก็ไม่รู้ แต่ถึงเวลาเช้าเย็นต้องมากินอาหารเม็ด มันแทะจนหมดแล้ว ก็ทิ้งกระดูกไว้ให้แมลงสาบ และมดทั้งหลายจัดการต่อไป

ทางนอกประตูบ้านก็มีแมวของชาวบ้าน มาขอกินอาหารประจำสองตัว สีส้มตัวหนึ่งสีเทา ๆ ตัวหนึ่ง ก็เอาอาหารเม็ดใส่จานพลาสติกสำหรับแมว ที่ได้แถมมาจากร้านขายอาหารสัตว์ สองที่ จะได้ไม่ต้องเบียดกันกิน ต่อมาก็มีตัวที่สามสีด่างเหมือนมอมแมมแต่ดำมากกว่าเหลือง เพิ่มมาอีกตัวหนึ่ง จึงต้องเพิ่มเป็นสามจาน นังนี่ชอบตวัดหางไปมาจึงเรียกนังดุ๊กดิ๊ก ดูตัวเล็กนิดเดียว แต่อยู่ไม่นานก็คลอดลูกออกมาห้าตัว สีส้มสี่ตัวสีดำตัวเดียว มันให้ลูกกินนมแล้ว ก็ออกมากินอาหารเม็ดที่เดิม

เมื่อผมปวดคอปวดหลังปวดเอว เพิ่มขึ้นมาอีกอาการหนึ่ง ความเบื่อโลกก็เพิ่มมากขึ้น ภารกิจก็ลดลง ทุกด้าน ทำอะไรก็ไม่ไหว ได้แต่เดินออกไปซื้อขนมใน   เซเว่นกับนมกล่อง ไปใส่บาตรทุกเช้า คิดว่าจะเดินจนกว่าจะเดินไม่ได้ เคยมีเพื่อนบ้านรุ่นพี่ เขาอายุแปดสิบ ลูกหลานก็ไม่ให้ออกไปนอกบ้านแล้ว เราย่างเข้า แปดสิบห้ายังเดินไหว แม้ว่าไปไกลก็ปวดบั้นเอว แต่ก็ยอมทน จนมีอาการเบื่อชีวิตเพิ่มขึ้น เพราะไม่รู้ว่าจะอยู่ไปเพื่ออะไร ทำบุญกุศลก็ได้แค่ใส่บาตรวันละองค์ ไปวัดก็ไม่ได้ยินเสียงอุบาสกอุบาสิกาสวดมนต์ ไม่รู้เรื่องที่พระเทศน์ นั่งพนมมือไปงั้นเอง

สิ่งที่อยากจะทำในชีวิต ก็ทำหมดแล้ว รับราชการก็ได้ยศสูงสุดเท่าที่ความรู้ ม.๖ โบราณจะไปได้แล้ว เขียนหนังสือ ก็ได้พิมพ์เป็นเล่มครั้งแรกเมื่อ อายุ ๖๗ ปี แล้วก็ได้พิมพ์เป็นระยะมาจนถึงเก้าเล่ม อายุ ๘๓ ปี ก็ได้รับรางวัลจากสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย สมความปรารถนาแล้ว ยังมีอะไรเหลือให้ทำอีก

น้องและแม่บ้านก็มีบำนาญพอเลี้ยงตัว ลูกชายคนโตก็ได้ทำงานที่เขารัก ลูกชายคนเล็กก็มีงานมั่นคง พอจะเป็นหลักของครอบครัวได้ต่อไป ในอนาคต หลานที่เกิดใหม่ก็เริ่มจะเข้าโรงเรียนอนุบาลแล้ว พ่อเขาก็คงจะหาอนาคตที่สดใส ให้ลูกของเขาได้ดังหวัง เช่นเดียวกับที่ผมได้เคยพยายามทำ ให้แก่ลูกของผมมาแล้ว ผมคงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องอยู่ทรมานสังขารให้ยืดยาวต่อไป อย่างไร้ประโยชน์

อยู่มาวันหนึ่ง ก็มีแมวเพิ่มมากินอาหารเม็ดที่หน้าประตูบ้านอีกตัวหนึ่ง สีน้ำตาลหางขอด ตัวเล็กกว่าพวกเก่า เห็นอาหารสามจานมีเจ้าของกินอยู่ครบแล้ว ก็ไม่รู้จะแทรกเข้าไปที่จานไหน เพราะตัวมาใหม่ผิดกลิ่น เขาไม่ให้เข้าร่วมวงด้วย ผมยืนมองดูมันอยู่ใกล้ ๆ มันจึงเดินเข้ามาล้มนอนหงายทับเท้าขวาของผม แล้วก็ทอดสายตาขึ้นมาสบตาผม เป็นการร้องขอความเห็นใจ พอผมขยับตัวมันก็ลุกขึ้นเดินดักหน้าดักหลังเอาตัวมาเคล้าแข้งเคล้าขา น่าเอ็นดู อย่างในหนังสือเรียนเมื่อเด็ก ก็เลยต้องไปหา ขันสังกะสีเล็ก ๆ มาใส่อาหารเม็ดเพิ่มอีกหนึ่งที่ เจ้าสีน้ำตาลก็ก้มหน้าก้มตากินอย่างดีอกดีใจ

ผมมองอากัปกิริยาของมันแล้วก็เวทนา และคิดขึ้นมาได้ว่าถึงแม้ชีวิตผมจะไม่มีค่าแก่ใคร ก็ยังมีค่าแก่แมว สามสี่ตัวหน้าบ้านและในบ้านอีกสามตัว คิดได้ดังนั้นแล้ว ผมก็มีกำลังใจเพิ่มขึ้นอย่างประหลาด ความซึมเศร้าหดหู่ในหัวใจ หายไปหมด ผมรู้แล้วว่าผมยังมีค่าแก่ชีวิตสัตว์ เหล่านี้อยู่ไม่น้อย

จนถึงเมื่อวานนี้ ก็มีลูกแมวสีเหลืองอ่อน ๆ อีกตัวหนึ่ง เข้ามาเดินอยู่ในบ้าน ไม่รู้ว่าเข้ามาทางไหน ไล่ก็ไม่ออกไป วิ่งหนีวนอยู่รอบบ้าน จึงนึกถึงเพื่อนบ้านคนที่เลี้ยงนังดุ๊กดิ๊ก ให้เขาดูลูกแมวของเขาว่าอยู่ครบหรือไม่ ถ้าหายไปก็มาเอาเจ้าสีเหลืองในบ้านผม กลับไปได้ เขาก็ว่าของเขายังอยู่ครบและยังไม่อดนมเลย แต่เจ้าตัวที่เข้ามาในบ้านผม คงจะอดนมแล้ว ท่าทางหิวโซเที่ยวเดินดม ๆ จานที่วางไว้ให้อาหารเจ้าพวกในบ้าน

ความเวทนาก็เริ่มเข้ามาเกาะกวนจิตใจผมอีก ผมว่าจะไม่เลี้ยงแมวในบ้านเพิ่มขึ้นอีกแล้ว ถ้านังขาวกับนังแสบตายหมด ผมก็คงจะใกล้ตาย หรืออาจตายไปก่อนมันก็ได้ แต่เจ้าสีเหลืองมันก็หิว เข้าใกล้มันก็กลัววิ่งหนีไป พอผมเอาอาหารเม็ดใส่จาน มันก็ค่อย ๆ ย่องออกมาและเล็ม แม้จะเคี้ยวไม่ค่อยออกผมก็หลบหน้าไปเสีย ไม่เอาใจใส่ว่ามันจะอยู่ยังไง นอนที่ไหน หรือออกไปทางไหนแล้ว

จนถึงวันนี้เช้า ก็ยังเห็นมันนอนหมอบอยู่ใกล้เก้าอี้ ที่ผมจะนั่งสวมรองเท้าออกไปใส่บาตร ไม่ห่างจากเจ้าเหลือง ที่มานั่งใต้โต๊ะรับแขกเป็นประจำ โดยเจ้าเหลืองก็ไม่ตอแยกับลูกแมวหน้าใหม่ แต่อย่างใด หรือว่ามันจะเป็นแมวที่มีเชื้อสายจากเจ้าเหลือง ผมคิดในใจ ผมเรียกมันว่าไอ้หลง จะได้คู่กับเจ้าเหลือง คราวนี้มันไม่ลุกขึ้นวิ่งหนีอย่างที่เคย

ผมคงจะต้องรับกรรม กับเจ้าแมวพเนจรพวกนี้เพิ่มขึ้น ซึ่งทำให้ผมรู้สึกว่าชีวิตนี้ยังมีคุณค่ามากกว่าที่จะรีบตาย แม้จะไม่มีคุณค่าแก่มนุษย์ แต่ก็ยังมีคุณค่าแก่สัตว์โลก ผู้ร่วมเกิดแก่เจ็บตาย ด้วยกันอยู่บ้าง

ผมตัดสินใจขณะที่บอกแม่ค้าไก่ย่าง ให้เพิ่มไก่ย่างให้ผมอีกชิ้นหนึ่ง และไม่เอาน้ำจิ้มตามเคย.

##########