จินตนาการไซไฟเกี่ยวกับมนุษย์ต่างดาวหรือเอเลี่ยนส่วนใหญ่ ไม่เป็นสัตว์ประหลาดร้ายก็จะเป็นผู้ทรงภูมิปัญญาไฮเทคล้ำสมัย และมักมาในฐานะผู้บุกรุกหรือศัตรูคุกคามโลก แต่ในหนังไซไฟอย่าง District 9 ให้อีกมุมมองต่างออกไปได้น่าสนใจ
ท้องเรื่อง ยานอวกาศลึกลับ จู่ๆก็โผล่มาติดอยู่ในโลกมนุษย์ ลอยนิ่งเคว้งแถวๆเหนือน่านฟ้า โจฮันเนสเบิร์ก แอฟริกาใต้ ที่มาที่ไปไม่แน่ชัด แต่ก็ไม่มีสัญญาณ/ท่าทีใดๆที่แสดงว่า มนุษย์ต่างดาวกลุ่มนี้(ซึ่งพบว่ามีจำนวนไม่น้อย) จะมีพิษมีภัยใดๆทำนองคิดจะคุกคามโลกหรือไม่ แต่ผลกลับมาในฐานะอดยากอนาถา แม้ยานอวกาศจะดูใหญ่โตล้ำสมัยกว่าเทคโนฯของชาวโลกด้วยซ้ำ เกิดอะไรขึ้นกับพวกเขากันแน่ ? ก็มิอาจทราบได้ ด้วยสื่อสารกันไม่รู้เรื่องเท่าไรนัก เพราะเอเลี่ยนพูดภาษาชาวโลกไม่ได้นั้นเอง และถึงโลกจะมีการจัดพื้นที่พิเศษสำหรับเป็นที่พักอาศัยให้ชั่วคราวไปก่อน แต่ด้วยความเคลือบแคลง+ความกลัวของมนุษย์ ผนวกด้วยเอเลี่ยนมีสมาชิกกันเป็นจำนวนมาก+พื้นที่มีจำกัด จึงได้รับการต้อนรับที่พักแบบไม่สู้สะดวกสบายมากนัก ถูกกระทำเยี่ยงเชลยชนกลุ่มน้อยผู้ลี้ภัย โดยถูกจำกัดให้อยู่แต่เฉพาะพื้นที่ที่เรียก "เขตหวงห้ามที่ 9 หรือ District 9" ตามชื่อเรื่อง ซึ่งอยู่นานวันเข้า ก็กลายเป็นแหล่งแออัดเสื่อมโทรมทวีคูณ ทั้งมีการปะทะกันกับชาวเมืองในละแวกใกล้ๆอีกต่างหาก ก็เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของชาวโลกต่างๆนานา
พิจารณาไปแล้ว แท้จริงหนังได้ใช้กรณีมนุษย์ต่างดาวหน้าตาประหลาดน่าหยะแหยง(ในเรื่องเรียกกันว่า พวกเอเลี่ยนกุ้ง!) เป็น Symbolic เสียดสีสะท้อนสังคมแบบอ้อมๆในเชิงประเด็นของการแบ่งพรรคแบ่งพวก การเหยียดสีผิว/เชื้อชาติเผ่าพันธุ์ ฯลฯ โดยมนุษย์ต่างดาวในที่นี่ก็เป็นภาพตัวแทนของของชนกลุ่มน้อยที่โดนกฏหมายกีดกันต่างๆนานา อีกทั้งยังเป็นที่รังเกียจเดียจฉันท์ไม่เป็นที่ต้อนรับ ( *หลายคนดูหนังแล้วคงนึกถึงกรณีปัญหา ชนกลุ่มน้อย "ชาวโรฮิงญา" ! ในปัจจุบัน ที่ยังเป็นปมปัญหามากมายไร้วี่แววทางออก ไม่ว่ากรณี การค้ามนุษย์ สิทธิมนุษยชน ปมการเมือง ฯลฯ )
*แทรก : "โรฮิงญา" (Rohingya) ชนกลุ่มน้อยไร้แผ่นดิน : ชาวโรฮิงญาถูกลอยแพ รัฐพม่าไม่ยอมรับว่าเป็นสัญชาติพม่า ถูกทิ้งให้ล่องเรือไปตายดาบหน้าเรื่อยๆ แยกย้ายกระจายตะลอนไปอาศัยประเทศต่างๆตามยถากรรม แต่ประเทศอื่นๆก็ไม่มีใครยินดีรับ ทั้งบ้านก็ไม่มีให้กลับ! เรียกว่า ไร้แผ่นเดินอย่างสมบูรณ์!
* ข้อมูลกระแสหลัก ว่ากันว่าพม่าเป็นแผ่นดินบ้านเกิดดั้งเดิมของชาวโรฮิงญา แต่ข้อมูลบางสาย บอก "โรฮิงญา" แท้จริงไม่ใช่คนพม่า แต่เชื้อชาติรากเหง้าเป็นคนมุสลิมบังคลาเทศที่หลบหนีเข้าพม่า รัฐพม่าจึงไม่นับว่าเป็นพลเมือง ... และก็มีข้อมูลหลายรกระแส (แต่ก็ไม่คอนเฟิมจริงเท็จแค่ไหน) ก็เล่าลือๆอ้างๆกันว่า ... การลอยแพกลุ่มโรฮิงญา ไม่ใช่แค่กลุ่มคนอพยพธรรมดา แต่กลับมีองค์กรลับการเมืองระดับโลกชักใยอยู่เบื้องหลัง โรฮิงญา เป็น หมาก/เหยื่อ! เป็นแผนกลยุทธ ลับ ลวง พราง เพื่อหวังผลทางการเมืองอย่างแยบยล(อำมหิต!)บางประการ ? อาจเพื่อดิสเครดิตประเทศเป้าหมาย ? ก่อการร้ายรูปแบบใหม่ ? ฯลฯ ที่เรียกว่า "Rohingya invasion" ! (ก็เป็นแค่เพียงหนึ่งการตั้งสมมุติฐาน และยังมีการตั้งแง่ประเด็นอื่นๆอีกมาก ... แต่ที่แน่ๆ ชาวโรฮิงญา ทุกข์ยากและน่าเวทนายิ่ง ก็ขึ้นอยู่กับประชาคมนานาชาติของโลก จะหาทางออกกันอย่างไรต่อไป ก็ติดตามข่าวคราวกันต่อไป)
นี่คือทัศนะ(ด้านมืด)ของประชาชนส่วนหนึ่งต่อกรณี เอเลี่ยน ใน District 9
"ทางการทุ่มเงินเพื่อกักพวกเขาไว้ แทนที่จะเอางบภาษีประชาชนไปจ่ายอย่างอื่นที่เป็นประโยชน์ แต่เอิ่ม ก็ยังดี ที่ยังแยกเขตไม่ให้พวกเขาอยู่ปะปนกับเรา"
" พวกเขาต้องซ่อมยานนั้น แล้วรีบไปๆซะ "
" ใช้ไวรัสซิ ไวรัสพันธุ์ร้ายแรงน่ะ ล้างบางพวกมันเลย "
" พวกเขาต้องไป ไปไหนก็ช่าง รู้แต่ว่าต้องไปซะ "
" ถ้าลี้ภัยมาจากประเทศอื่นก็ว่าไปอย่าง แต่นี่เขาไม่ใช่ชาวโลกด้วยซ้ำ "
" พวกกุ้งต่างดาว มันลักเมียผมไปหว่ะ "
จุดที่น่าสนใจของพล็อตเรื่องอยู่ที่ แล้วถ้าชะตาชีวิตพลิกผันของผู้มีอำนาจสั่งการ หรือผู้กระทำการทารุญ หรือเจ้าถิ่นเดิมผู้รังเกียจเดียดฉันท์ กลับมีเหตุสุดวิสัยให้กลายไปเป็นฐานะเดียวกันกับผู้ถูกกระทำอันเป็นชนส่วนน้อย เอเลี่ยนกุ้ง เสียเองบ้าง มันจะเป็นอย่างไร? อาจเปลี่ยนทัศนคติ-เข้าใจหัวอกผู้อื่นมากขึ้นไหม ? มีมนุษยธรรมมากขึ้น ? มีเมตตาจิตต่อผู้ทุกข์ยากมากขึ้นกว่าที่เคยกระมัง ? ฯลฯ ... ดังในท้องเรื่อง District 9 เมื่อตัวเอกอันเป็นชาวโลกกลับชะตาพลิกผันกลายพันธุ์เป็นเอเลี่ยน! ไปด้วยซะงั้น ... (เกิดขึ้นได้อย่างไร + เรื่องราวเป็นยังไงต่อ ใครยังไม่ดู ไม่ควรพลาดครับเรื่องนี้)
แต่สุดท้ายแล้ว หนังก็กลับไม่ได้เผยใดๆว่า มนุษย์ต่างดาวกุ้งพวกนี้มีที่มาที่ไปยังไงกันแน่ ยานอวกาศขัดข้อง ? บังเอิญหลงทางมา ? พลัดถิ่นด้วยถูกขับไสไล่ส่งจากมนุษย์ต่างดาวกลุ่มอื่น ? (เป็นพวกนักโทษ ทาส จากสงคราม ? ฯลฯ) หรือจะเป็นแผนลับลวงพรางบางอย่างที่มนุษย์ต่างดาวลี้ลับกลุ่มอื่น(ที่เหนือกว่า)ส่งพวกเขามาเพื่อจุดประสงค์บางอย่าง ? ฯลฯ (จึงกลายเป็นปริศนาที่หลายคนคาใจ เลยลุ้นอยู่ว่าน่าจะมีทำภาค 2 มาเฉลยไหม) … สรุปโดยรวมแล้วก็ถือว่า เป็นหนังไซไฟที่นำเสนอได้ค่อนข้างแหวงแนวน่าสนใจมากทีเดียว แม้จะเป็นหนังทุนต่ำ แต่ก็สามารถสะกดให้ติดตามด้วยความสนใจไปจนจบเรื่อง มีแอคชั่นฉากมันส์ๆสนุกสนาน ทั้งให้มุมมองแง่คิดสะท้อนสังคม
*บทความโดย เพจ สนทนาไซ-ไฟ
https://www.facebook.com/TalkSciFi
หนัง District 9 / โรฮิงญา!
ท้องเรื่อง ยานอวกาศลึกลับ จู่ๆก็โผล่มาติดอยู่ในโลกมนุษย์ ลอยนิ่งเคว้งแถวๆเหนือน่านฟ้า โจฮันเนสเบิร์ก แอฟริกาใต้ ที่มาที่ไปไม่แน่ชัด แต่ก็ไม่มีสัญญาณ/ท่าทีใดๆที่แสดงว่า มนุษย์ต่างดาวกลุ่มนี้(ซึ่งพบว่ามีจำนวนไม่น้อย) จะมีพิษมีภัยใดๆทำนองคิดจะคุกคามโลกหรือไม่ แต่ผลกลับมาในฐานะอดยากอนาถา แม้ยานอวกาศจะดูใหญ่โตล้ำสมัยกว่าเทคโนฯของชาวโลกด้วยซ้ำ เกิดอะไรขึ้นกับพวกเขากันแน่ ? ก็มิอาจทราบได้ ด้วยสื่อสารกันไม่รู้เรื่องเท่าไรนัก เพราะเอเลี่ยนพูดภาษาชาวโลกไม่ได้นั้นเอง และถึงโลกจะมีการจัดพื้นที่พิเศษสำหรับเป็นที่พักอาศัยให้ชั่วคราวไปก่อน แต่ด้วยความเคลือบแคลง+ความกลัวของมนุษย์ ผนวกด้วยเอเลี่ยนมีสมาชิกกันเป็นจำนวนมาก+พื้นที่มีจำกัด จึงได้รับการต้อนรับที่พักแบบไม่สู้สะดวกสบายมากนัก ถูกกระทำเยี่ยงเชลยชนกลุ่มน้อยผู้ลี้ภัย โดยถูกจำกัดให้อยู่แต่เฉพาะพื้นที่ที่เรียก "เขตหวงห้ามที่ 9 หรือ District 9" ตามชื่อเรื่อง ซึ่งอยู่นานวันเข้า ก็กลายเป็นแหล่งแออัดเสื่อมโทรมทวีคูณ ทั้งมีการปะทะกันกับชาวเมืองในละแวกใกล้ๆอีกต่างหาก ก็เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของชาวโลกต่างๆนานา
พิจารณาไปแล้ว แท้จริงหนังได้ใช้กรณีมนุษย์ต่างดาวหน้าตาประหลาดน่าหยะแหยง(ในเรื่องเรียกกันว่า พวกเอเลี่ยนกุ้ง!) เป็น Symbolic เสียดสีสะท้อนสังคมแบบอ้อมๆในเชิงประเด็นของการแบ่งพรรคแบ่งพวก การเหยียดสีผิว/เชื้อชาติเผ่าพันธุ์ ฯลฯ โดยมนุษย์ต่างดาวในที่นี่ก็เป็นภาพตัวแทนของของชนกลุ่มน้อยที่โดนกฏหมายกีดกันต่างๆนานา อีกทั้งยังเป็นที่รังเกียจเดียจฉันท์ไม่เป็นที่ต้อนรับ ( *หลายคนดูหนังแล้วคงนึกถึงกรณีปัญหา ชนกลุ่มน้อย "ชาวโรฮิงญา" ! ในปัจจุบัน ที่ยังเป็นปมปัญหามากมายไร้วี่แววทางออก ไม่ว่ากรณี การค้ามนุษย์ สิทธิมนุษยชน ปมการเมือง ฯลฯ )
*แทรก : "โรฮิงญา" (Rohingya) ชนกลุ่มน้อยไร้แผ่นดิน : ชาวโรฮิงญาถูกลอยแพ รัฐพม่าไม่ยอมรับว่าเป็นสัญชาติพม่า ถูกทิ้งให้ล่องเรือไปตายดาบหน้าเรื่อยๆ แยกย้ายกระจายตะลอนไปอาศัยประเทศต่างๆตามยถากรรม แต่ประเทศอื่นๆก็ไม่มีใครยินดีรับ ทั้งบ้านก็ไม่มีให้กลับ! เรียกว่า ไร้แผ่นเดินอย่างสมบูรณ์!
* ข้อมูลกระแสหลัก ว่ากันว่าพม่าเป็นแผ่นดินบ้านเกิดดั้งเดิมของชาวโรฮิงญา แต่ข้อมูลบางสาย บอก "โรฮิงญา" แท้จริงไม่ใช่คนพม่า แต่เชื้อชาติรากเหง้าเป็นคนมุสลิมบังคลาเทศที่หลบหนีเข้าพม่า รัฐพม่าจึงไม่นับว่าเป็นพลเมือง ... และก็มีข้อมูลหลายรกระแส (แต่ก็ไม่คอนเฟิมจริงเท็จแค่ไหน) ก็เล่าลือๆอ้างๆกันว่า ... การลอยแพกลุ่มโรฮิงญา ไม่ใช่แค่กลุ่มคนอพยพธรรมดา แต่กลับมีองค์กรลับการเมืองระดับโลกชักใยอยู่เบื้องหลัง โรฮิงญา เป็น หมาก/เหยื่อ! เป็นแผนกลยุทธ ลับ ลวง พราง เพื่อหวังผลทางการเมืองอย่างแยบยล(อำมหิต!)บางประการ ? อาจเพื่อดิสเครดิตประเทศเป้าหมาย ? ก่อการร้ายรูปแบบใหม่ ? ฯลฯ ที่เรียกว่า "Rohingya invasion" ! (ก็เป็นแค่เพียงหนึ่งการตั้งสมมุติฐาน และยังมีการตั้งแง่ประเด็นอื่นๆอีกมาก ... แต่ที่แน่ๆ ชาวโรฮิงญา ทุกข์ยากและน่าเวทนายิ่ง ก็ขึ้นอยู่กับประชาคมนานาชาติของโลก จะหาทางออกกันอย่างไรต่อไป ก็ติดตามข่าวคราวกันต่อไป)
นี่คือทัศนะ(ด้านมืด)ของประชาชนส่วนหนึ่งต่อกรณี เอเลี่ยน ใน District 9
"ทางการทุ่มเงินเพื่อกักพวกเขาไว้ แทนที่จะเอางบภาษีประชาชนไปจ่ายอย่างอื่นที่เป็นประโยชน์ แต่เอิ่ม ก็ยังดี ที่ยังแยกเขตไม่ให้พวกเขาอยู่ปะปนกับเรา"
" พวกเขาต้องซ่อมยานนั้น แล้วรีบไปๆซะ "
" ใช้ไวรัสซิ ไวรัสพันธุ์ร้ายแรงน่ะ ล้างบางพวกมันเลย "
" พวกเขาต้องไป ไปไหนก็ช่าง รู้แต่ว่าต้องไปซะ "
" ถ้าลี้ภัยมาจากประเทศอื่นก็ว่าไปอย่าง แต่นี่เขาไม่ใช่ชาวโลกด้วยซ้ำ "
" พวกกุ้งต่างดาว มันลักเมียผมไปหว่ะ "
จุดที่น่าสนใจของพล็อตเรื่องอยู่ที่ แล้วถ้าชะตาชีวิตพลิกผันของผู้มีอำนาจสั่งการ หรือผู้กระทำการทารุญ หรือเจ้าถิ่นเดิมผู้รังเกียจเดียดฉันท์ กลับมีเหตุสุดวิสัยให้กลายไปเป็นฐานะเดียวกันกับผู้ถูกกระทำอันเป็นชนส่วนน้อย เอเลี่ยนกุ้ง เสียเองบ้าง มันจะเป็นอย่างไร? อาจเปลี่ยนทัศนคติ-เข้าใจหัวอกผู้อื่นมากขึ้นไหม ? มีมนุษยธรรมมากขึ้น ? มีเมตตาจิตต่อผู้ทุกข์ยากมากขึ้นกว่าที่เคยกระมัง ? ฯลฯ ... ดังในท้องเรื่อง District 9 เมื่อตัวเอกอันเป็นชาวโลกกลับชะตาพลิกผันกลายพันธุ์เป็นเอเลี่ยน! ไปด้วยซะงั้น ... (เกิดขึ้นได้อย่างไร + เรื่องราวเป็นยังไงต่อ ใครยังไม่ดู ไม่ควรพลาดครับเรื่องนี้)
แต่สุดท้ายแล้ว หนังก็กลับไม่ได้เผยใดๆว่า มนุษย์ต่างดาวกุ้งพวกนี้มีที่มาที่ไปยังไงกันแน่ ยานอวกาศขัดข้อง ? บังเอิญหลงทางมา ? พลัดถิ่นด้วยถูกขับไสไล่ส่งจากมนุษย์ต่างดาวกลุ่มอื่น ? (เป็นพวกนักโทษ ทาส จากสงคราม ? ฯลฯ) หรือจะเป็นแผนลับลวงพรางบางอย่างที่มนุษย์ต่างดาวลี้ลับกลุ่มอื่น(ที่เหนือกว่า)ส่งพวกเขามาเพื่อจุดประสงค์บางอย่าง ? ฯลฯ (จึงกลายเป็นปริศนาที่หลายคนคาใจ เลยลุ้นอยู่ว่าน่าจะมีทำภาค 2 มาเฉลยไหม) … สรุปโดยรวมแล้วก็ถือว่า เป็นหนังไซไฟที่นำเสนอได้ค่อนข้างแหวงแนวน่าสนใจมากทีเดียว แม้จะเป็นหนังทุนต่ำ แต่ก็สามารถสะกดให้ติดตามด้วยความสนใจไปจนจบเรื่อง มีแอคชั่นฉากมันส์ๆสนุกสนาน ทั้งให้มุมมองแง่คิดสะท้อนสังคม
*บทความโดย เพจ สนทนาไซ-ไฟ https://www.facebook.com/TalkSciFi