เลือกตั้งแบบเยอรมันเป็นไง หลักคิดง่ายๆ อย่างนี้ครับ
1.ลืมปาร์ตี้ลิสแบบของเราไปก่อนนะครับ หลักคิดไม่เหมือนกันสิ้นเชิง
2.สมมติว่า มี ส.ส.ทั้งหมด 500 คน (มาจากระบบเขต+มาจากบัญชีรายชื่อพรรค ครึ่งๆ)
3.จะมีบัตรให้เลือกพรรค เพื่อจะไปคิดสัดส่วน จะเป็นตัวบอกว่า ประชาชนต้องการให้พรรคไหนมี ส.ส.ในสภาคิดเป็นสัดส่วนเท่าใดจากจำนวน ส.ส.ทั้งหมด นี่คือหลักสำคัญครับ
4.เลือก ส.ส.เขตตามปกติ (สมมติว่า มีส.ส.เขต 250 คน)
5.นับคะแนน โดยดูที่ผลการเลือกพรรคก่อน ว่าประชาชนเลือกให้พรรคไหนมี ส.ส.ในสภาสัดส่วนเท่าใด เช่น พรรคสันติสุขได้คะแนนพรรคคิดเป็นสัดส่วน 50% เมื่อจำนวน ส.ส.ทั้งหมด 500 คน พรรคสันติสุขก็จะต้องได้ ส.ส. 250 คน รู้จำนวน ส.ส.ที่จะได้แล้วนะ ทดไว้ในใจ
6.ดูผลการเลือก ส.ส.เขต ถ้าพรรคไหนได้ ส.ส.เขต จำนวนน้อยกว่าที่ได้ในข้อ 4 ก็ให้พรรคนั้นได้ ส.ส.เข้าสภาเพิ่มจากบัญชีรายชื่อของพรรค จนครบจำนวนที่ได้รับเลือกตามสัดส่วน เช่น ถ้าพรรคสันติสุขได้ ส.ส.เขต มาแค่ 150 ก็จะได้ ส.ส.เพิ่มอีก 100 คน เพื่อให้ครบ 250 คน ตามสัดส่วนที่ได้ฉันทานุมัติจากประชาชน (เอามาจากบัญชีรายชื่อพรรคนั่นเอง)
7.ถ้าพรรคไหนได้ ส.ส.เขต จำนวนมากกว่าหรือเท่ากับสัดส่วนอยู่แล้ว ก็เอาตามนั้น
8. สรุป ส.ส.จะมาจาก 2 ส่วน คือ จากเขตเลือกตั้ง และเติมจากบัญชีรายชื่อพรรค ตามสัดส่วนที่ประชาชนลงคะแนนให้แต่ละพรรค
9.ระบบนี้ ใช้ที่เยอรมันหลังยุคพรรคนาซี จะไม่ทำให้มีพรรคการเมืองใดผูกขาดสภาแบบเบ็ดเสร็จ แทบเป็นไปไม่ได้เลย
ใครชอบไม่ชอบก็แล้วแต่ ตามนั้นครับ