เมื่อเช้าเขียนไปแล้วรอบนึงแต่กดปิดเลยหายหมดเลย คราวนี้เรียบเรียงใหม่เข้าใจง่ายๆ ละกันนะครับ เริ่มจาก พรบ การประกอบกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ 2551 ก่อน มาตราที่สำคัญมีดังต่อไปนี้ (มีทั้งสรุปย่อ และยกมาเต็มทั้งมาตรานะครับ ถ้าเลขมาตราเป็นเลขไทย อันน้ันคือยกข้อความมา ถ้าเลขมาตราเป็นอารบิก อันนั้นผมสรุปให้)

อ่าน พรบ ฉบับเต็มได้ในลิงก์ใน Spoiler ครับ
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้http://www.thailandlawyercenter.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538973755&Ntype=19

มาตรา ๗ ผู้ใดประกอบกิจการกระจายเสียงหรือกิจการโทรทัศน์ต้องได้รับใบอนุญาตจากคณะกรรมการตามความในหมวดนี้
มาตรา ๙ ใบอนุญาตประกอบกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์เป็นสิทธิเฉพาะตัวของผู้ได้รับใบอนุญาตจะโอนแก่กันมิได้
ผู้รับใบอนุญาตประกอบกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์จะต้องประกอบกิจการด้วยตนเอง การแบ่งเวลาให้ผู้อื่นดำเนินรายการให้กระทำได้ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่คณะกรรมการตามพระราชบัญญัตินี้กำหนด

มาตรา 10 - 15 กำหนดหลักเกณฑ์การให้ใบอนุญาตช่องรายการภาคธุรกิจ สาธารณะ และท้องถิ่น ทั้งวิทยุและโทรทัศน์ (มาตรา 10-11 สาธารณะ มาตรา 12 ท้องถิ่น มาตรา 13-15 ธุรกิจ)

มาตรา ๑๖ การยื่นคำขอรับใบอนุญาตและการอนุญาตให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่คณะกรรมการประกาศกำหนด โดยต้องให้ผู้ขอรับใบอนุญาตระบุสถานีระบบ และวิธีการที่จะใช้ในการส่งวิทยุกระจายเสียงหรือวิทยุโทรทัศน์ รวมทั้งต้องเสนอแผนบริการกิจการกระจายเสียงหรือกิจการโทรทัศน์ให้คณะกรรมการพิจารณาด้วย

ถ้าพูดให้เข้ากับเรื่องของเราคือ ฟรีทีวีใดจะออกอากาศในประเทศไทยได้ ต้องมาขอรับใบอนุญาตจาก กสทช ก่อนเท่านั้น ถึงจะออกอากาศได้ ใครลักลอบออกอากาศโดยไม่ได้รับใบอนุญาต ผิดกฎหมาย คุณจะออกอากาศรายการอะไรก็แล้วแต่ว่าคุณจะทำรายการเข้าหลักเกณฑ์ในมาตราไหน ส่วนวิธีการได้ใบอนุญาตก็แล้วแต่ กสทช จะเป็นผู้ดำเนินการ (ซึ่งก็คือการประมูลสำหรับช่องธุรกิจ และ Beauty Contest สำหรับช่องสาธารณะและท้องถิ่น) ขั้นตอนทั้งหมดนี้ดำเนินการแล้วในช่วงปลายปี 56 ได้ 24 ช่องฟรีทีวีธุรกิจ และ 3 ช่องทีวีสาธารณะเริ่มดำเนินการ 24 เมษายน 2557 ไปเรียบร้อย ส่วนช่องทีวีสาธารณะและท้องถิ่นที่เหลือรอการดำเนินการต่อไป

มีคำถามใช่ไหมครับ แล้วฟรีทีวีอนาล็อกเดิมล่ะ? เขาไม่ได้มาขออนุญาตกับ กสทช นี่นา งั้นก็กลายเป็นช่องเถื่อนหมดแล้วสิ ครับถูกต้อง ฟรีทีวีอนาล็อกเดิมหลังการออกกฎหมายนี้กลายเป็นช่องเถื่อนหมดแล้ว แต่... ในบทเฉพาะกาลของ พรบ นี้มีข้อยกเว้นให้อยู่ครับ

มาตรา 73 ระหว่างดำเนินการเรื่องทีวีดิจิตอล ให้ยกเว้นการลงโทษหรือการบังคับใช้ต่างๆ แก่กรมประชาสัมพันธ์ (ช่อง NBT)
มาตรา 74 ระหว่างดำเนินการเรื่องทีวีดิจิตอล ให้ฟรีทีวีภายใต้ส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ ดำเนินการต่อไปได้ภายใต้ข้อกำหนดเดิม (ช่อง 5 ช่อง 9 ThaiPBS)
มาตรา 75 ระหว่างที่ดำเนินการเรื่องทีวีดิจิตอล ให้ฟรีทีวีที่ได้รับสัมปทานมาจากส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ ดำเนินการต่อไปได้ภายใต้ข้อกำหนดเดิม (ช่อง 3-7)

คำว่าข้อกำหนดเดิมคืออะไร ฟรีทีวีอนาล็อกดั้งเดิม 6 ช่อง เกิดขึ้นมาโดยที่มีหน้าที่เพื่อเผยแพร่ภาพทางภาคพื้นดินในระบบอนาล็อกเท่านั้น ตอนที่ไปขอสัมปทานไว้ก็ขอไว้เพื่อการนี้ ไม่ได้ขอเพื่อออกอากาศทางดาวเทียม (ตอน 44 ปีที่แล้วที่ช่อง 3 เพิ่งได้สัมปทานยังไม่มีระบบนี้เลย ช่อง 7 ก็พอๆ กัน) ดังนั้นข้อกำหนดเดิมที่ พรบ ฉบับนี้ระบุก็คือ "ให้ออกอากาศทางภาคพื้นดินต่อไปตามเดิม" ครับ

ทีนี้พอมีมนุษย์หัวใสไปดึง Feed ดาวเทียมที่เขาเอาไว้ส่งสัญญาณระหว่างส่วนกลางไปยังเสาอนาล็อกส่วนภูมิภาค มาให้คนทั่วไปได้ดูผ่านดาวเทียม ธุรกิจนี้ก็เฟื่องฟู ใครดูอนาล็อกไม่ชัดแต่มีงบซักนิด ก็ติดจานแล้วดูดสัญญาณดาวเทียมที่เขาเอาไว้ส่งระหว่างเสามาดูเองที่บ้าน พอทำกันไปทำกันมาก็มั่วไปหมด ปี 2555 มาเจอเรื่องบอลยูโรอีก กสทช อยู่ไม่ได้ครับ ต้องออกประกาศเรื่อง Must Carry มาบังคับใช้ทันที ข้อที่สำคัญมีดังต่อไปนี้

อ่านประกาศฉบับเต็มได้ใน Spoiler เช่นเคย

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้http://www.supinya.com/2014/02/2-%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8-%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%97%E0%B8%8A-%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87-%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%80/

ข้อ 4 ช่องรายการฟรีทีวีจะต้องออกอากาศผังรายการเหมือนกันในทุกช่องทาง ห้ามปรับปรุงแก้ไขใดๆ ห้ามบล็อก ห้ามปิดกั้น ห้ามเก็บเงินคนดู (จากกรณีบอลยูโร ออกอากาศช่อง 3 แท้ๆ แต่ว่ามีเฉพาะช่อง 3 บนหนวดกุ้งก้างปลาเท่านั้นที่ดูได้ แต่บนกล่องดาวเทียมจอดำ ตอนแรกช่อง 3 บนกล่อง GMMZ ดันดูได้ด้วย แต่ภายหลังปรับมาให้ช่อง 3 บนกล่อง GMMZ ก็จอดำ คนที่ดูผ่านกล่อง GMMZ ให้ไปดูทางช่อง 0 แทน ด้วยกฎกติกานี้ถ้าคุณเอาออกอากาศช่อง 3 ไม่ว่าจะออกอากาศในระบบใดต้องรับชมได้ทั้งหมด ไม่ว่าจะภาคพื้นดินหรือดาวเทียม ห้ามจอดำห้ามบล็อก)

ข้อ 5 เจ้าของเสาสัญญาณอนาล็อก เจ้าของ MUX เจ้าของกล่องดาวเทียม เจ้าของเคเบิ้ลท้องถิ่น หรือผู้ใดที่ให้บริการการรับชมช่องฟรีทีวี ต้องมีหน้าที่ทำให้ประชาชนได้รับชมฟรีทีวีทุกช่องให้ได้โดยไม่มีการเลือกปฏิบัติ แก้ไขตัดทอนปรับปรุงเนื้อหาใดๆ ทั้งสิ้น ส่วนค่าบริการส่วนนี้ให้ไปเรียกเก็บกับเจ้าของช่องเอาในอัตราที่สมเหตุสมผลและเป็นธรรม (ดังนั้นค่าบริการ Must Carry ได้คำตอบแล้วนะครับว่าใครจ่าย คำตอบคือช่องต้องจ่าย ไทยคมจะ Must Carry 36 ช่องนั้นก็ต้องจ่ายให้ไทยคมเป็นค่าเช่า TP CTH และ TrueVisions จะ Must Carry ช่องในระบบเคเบิ้ล 36 ช่องก็ต้องจ่ายเงินให้ CTH และ TrueVisions MUX ทั้งหลายก็ต้องไปเก็บเงินกับช่องที่มาเช่า MUX ของคุณ)

และประเด็นคือตรงนี้ครับ ข้อ 8 บทเฉพาะกาล ข้อนี้ขอยกมาเต็มข้อเลยนะครับ

ข้อ ๘ ผู้ได้รับอนุญาตตามบทเฉพาะกาลแห่งพระราชบัญญัติการประกอบกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ พ.ศ. ๒๕๕๑ ที่ใช้คลื่นความถี่ทุกรายที่ประกอบกิจการโดยชอบด้วยกฎหมายอยู่ในวันที่ประกาศนี้ใช้บังคับให้ถือเป็นผู้ประกอบกิจการโทรทัศน์ที่เป็นการทั่วไป โดยให้มีหน้าที่ดําเนินการตามที่กําหนดในข้อ ๔ และข้อ ๕ จนกว่าคณะกรรมการจะมีคําสั่งหรือประกาศเป็นอย่างอื่น

หมายความว่าอย่างไร ย้อนกลับไปดูมาตรา 73-75 ใน พรบ ข้างบนครับ หมายความว่าให้ Must Carry 6 ช่องฟรีทีวีอนาล็อกไปก่อน จนกว่าคณะกรรมการจะมีคำสั่งหรือประกาศอย่างอื่น แล้วค่อยว่ากัน ประกาศนี้ไม่ได้หมายความว่าให้อนุญาต 6 ช่องฟรีทีวีอนาล็อกได้ Must Carry ไปตลอดกาลจนกว่าจะหมดสัญญาสัมปทาน แต่ให้ Must Carry ไปจนกว่าจะมีช่องทีวีที่ถูกต้องตาม พรบ การประกอบกิจการฯ ปี 2551 นั่นก็คือฟรีทีวีดิจิตอลที่ได้จากการออกใบอนุญาตของ กสทช ครับ   

ดังนั้น การที่อ้างว่า ช่อง 3 ไม่รู้มาก่อนว่าถ้ามีทีวีดิจิตอลแล้วจะไม่ได้ Must Carry ช่องฟรีทีวีอนาล็อกเป็นเรื่องโกหกครับ เจตนารมณ์ของ พรบ การประกอบกิจการฯ ปี 2551 และประกาศ Must Carry ปี 2555 ชัดอยู่แล้วว่าให้ "ชั่วคราว" เท่านั้น จนกว่าฟรีทีวีดิจิตอลที่ได้รับใบอนุญาตของ กสทช สามารถดำเนินการได้   เอาจริงๆ ช่อง3 ควรจะเริ่มดำเนินการเตรียมตัวเปลี่ยนผ่านย้ายเนื้อหาจากช่องอนาล็อกมาดิจิตอลตั้งแต่วันที่ประมูลช่องทีวีดิจิตอลได้แล้วด้วยซ้ำ หรือช้าสุดก็คือ 3 ก.พ. 57 ที่ กสท มีมติให้ยกเลิกบทเฉพาะกาลของประกาศ Must Carry ปี 2555 แล้วให้เริ่มดำเนินการ Must Carry ช่องฟรีทีวีดิจิตอลในวันที่ 25 พ.ค. 57 30 วันหลังการออกอากาศเต็มรูปแบบของทีวีดิจิตอล หมายความว่าช่อง 3 มีเวลากว่า 110 วันในการเตรียมตัวเปลี่ยนผ่านจากช่อง 3 อนาล็อกมาสู่ช่อง 3 ดิจิตอลช่องไหนก็แล้วแต่ และเมื่อวันที่ 25 พ.ค. มาถึง ช่องอนาล็อกทั้งหมดจอดำ ช่อง 3 ก็ไม่มีปัญหาเลยในการออกอากาศต่อเนื่องไปได้ นี่ได้ต่ออายุมาอีก 100+30 วันด้วยซ้ำ สรุปคือช่อง 3 มีเวลา 8 เดือนเต็มในการทำการเปลี่ยนผ่าน แต่ไม่ยอมทำ จะด้วยเหตุผลใดๆ ก็แล้วแต่

ถ้าช่อง 3 จะฟ้องร้องว่าประกาศฉบับนี้ไม่ชอบ ไม่ถูกต้อง ช่อง 3 ต้องฟ้องตั้งแต่ปี 55 ที่ออกมาแล้วครับ ถ้าอยากได้สิ่งที่คุณต้องการคือได้ Must Carry ฟรีทีวีอนาล็อกจนหมดสัมปทาน คุณต้องฟ้องตั้งแต่ตอนนั้นครับ ฟ้องให้แก้บทเฉพาะกาลตามที่คุณต้องการ แต่คุณไม่ทำ คุณมาฟ้องเอาตอนนี้ ตอนที่กำลังจะเข้าตาจน มันก็ชัดเจนแล้วครับว่าต้องการอะไร   หรือถ้าไม่ฟ้องตอนนั้น ก็ควรจะฟ้องตั้งแต่ 3 ก.พ. 57 ตอนที่มีมติออกมาแล้วว่าจะให้ยกเลิกบทเฉพาะกาลของประกาศ Must Carry แต่คุณก็ไม่ฟ้อง มาฟ้องเอาวันที่ 25 พ.ค. 57 วันที่เขาจะจอดำรอบแรก มันก็ส่อเจตนาชัดเจนแล้วครับว่าคุณไม่พยายามอะไรเลย ไม่มีความกระตือรือร้นในการแก้ปัญหาของคุณเอง แต่คุณหวังแต่จะพึ่งศาลให้ยกเลิกคำสั่งของ กสทช และอยากเป็นอย่างเดิมที่คุณเป็นไปจนกว่าจะหมดสัมปทาน   ก็ดูกันเอาเองครับว่าช่อง 3 จริงใจกับเรื่องนี้มากแค่ไหน